నారాయణం నమస్కృత్య నరం చైవనరోత్తమం l
దేవీం సరస్వతీం వ్యాసం తతోజయ ముదీరయేత్ ll
🌻ఈశ్వర ఉవాచ:
ఈశ్వరుఁడు చెప్పుచున్నాడు…
మహానుభావుడవును బ్రహ్మమానస పుత్రుఁడవును అగు ఓ సనత్కుమారా నీవు చేసిన ప్రశ్న బాగుగానున్నది. జ్ఞానము కలవాఁడవు. వినువారు - మంచి గుణములు కలవారును, భక్తి కలవారును, శ్రద్ధ కలవారును ఐనయెడల వారికి కోరిన ప్రశ్నలను గుఱించి ముఖ్యముగా జెప్పవలయును.
ఓ మునీశ్వరా! శ్రావణమాసమును గుఱించి నీవు చేసిన ప్రశ్న, ఇదివరలో ఎవరికిని తెలియబడనప్పటికిని నీ యందుండెడి మిక్కిలి ప్రేమచేత జెప్పుచున్నాను.
నీవు ద్వేషము లేనివాడవు, విధేయుడవు, ప్రియమైనవాడవు అయితివి. నీ తండ్రియైన బ్రహ్మ గర్వించియుండుటచే ఐదవ శిరస్సును భేదించితిని. నీ తండ్రికి అవమానం కలిగినదనే ద్వేషము లేక నన్ను శరణను పొందితివి గాన, నీవు అడిగిన ప్రశ్నలకు సమాధానము జెప్పదను సావధాన మనస్సు గలవాడవై వినుము.
ఓ మునీశ్వరా! ప్రతి మనుష్యుఁడును శ్రావణమాసములో 'నక్తవ్రతమును'జేసి నెలదినములలో ప్రతిదినమందును రుద్రాభిషేకమును జేయుచుఁడవలెను. తనకు ప్రియమైన వస్తువు ఏదియైనను ఒకటి విడువలయును. పుష్పములు, ఫలములు, ధాన్యములు, తులసీదళములు, మారేడుదళములు మొదలగువానిచే ఈశ్వరునకు లక్షపత్రిపూజ చేయవలయును. కోటిలింగార్చనమును జేయించి బ్రాహ్మణులకు భోజనము పెట్టవలయును.
ఈశ్వర ప్రసాదమును ధరించుటయు, ఒకప్పుడు పారణ జేయుటయు, ఒకప్పుడు ఉపవాసము జేయుటయు, నాకు మిక్కిలి ప్రీతికరమైన పంచామృతములతో అభిషేకమును జేయుచుండవలయును.
ఓ మునీశ్వరుడా! ఈ శ్రావణమాసములో జేయబడు ధర్మములన్నియు విశేష ఫలమునిచ్చునవి యగును. ఈ వ్రతములను ఆచరించువాఁడు, మంచము మొదలగు వానిని విడచి పెట్టి నేలయందే శయనించవలయును. సత్యముగా మాట్లాడుచుండవలయును. బ్రహ్మచర్య వ్రతమును సలుపుచుండవలయిను. ఈమాసమున ఎప్పుడును వ్రత శూన్యమైనదానిగా వెళ్లబుచ్చగూడదు. ఆహార విషయములో అన్నము తినగూడదు. హోమాదుల యందు ఉపయోగింపఁబడిన అన్నము మిగిలిన యెడల అట్టి అన్నమును భుజియించవచ్చును.
ఓ మునీశ్వరుఁడా! ఆకులను భక్షింపవచ్చును. కూరలను భుజింపగూడదు. వ్రతము జేయువాఁడు సమస్త విధములచేతను భక్తి గలవాడై యుండవలయును. వ్రతమును ఆచరించువాఁడు యోగ్యమైన ఆచారము గలవాఁడై స్థిరమైన మసస్సు గలవాఁడగుచు, ఇంద్రియములను జయించి, ఉదయమున స్నానము జేయుచు, భూమియందు శయనించుచు, నిత్యమూ నా పూజ జేయుచుండవలయును. శ్రావణమాసము నందు మంత్రములను పురశ్చరణము జేసిన యెడల కోరికలు సిద్ధింపగలవు. కాఁబట్టి ఓంకారముతో గూడిన ఆరువర్ణములు గలవి గాన "శివపంచాక్షరీ మంత్రమును గాయత్రీ మంత్రమును" జపించవలయును. ప్రదక్షిణములు, నమస్కారములు, వేదపారాయణము జేయించవలయును. ఈ చెప్పబడినవన్నియు చేయించిన యెడల వెంటనే కోరిన ఫలములనిచ్చునవి అగును.
పురుషసూక్తము చేత జపము చేయుటయు విశేషఫలము కలుగును.
నవగ్రహములను గుఱించి కోటి హోమములు గాని లక్షహోమములు గాని పదివేల హోమమములు గాని తన శక్తికొలది చేయించిన కోరిన కోరికలు ఫలించునవి యగును.
ఎవడైననూ ఈ శ్రావణమాసములో ఒక్క దినమందైనను ధర్మమును ఆచరింపక వ్యర్థముగా గడపువాఁడు ప్రలయకాల పర్యంతము నరకములో ఉండువాడగును.
నాకు ఈ మాసము ప్రియమైనట్లు మఱియొకటి ఏదైనను ప్రియము కాదు. ఈ మాసము కోరికలు గలవానికి కోరికలను ఇచ్చునదియు మోక్షము కోరువానికి మోక్షమును ఇచ్చునదియు అగును.
ఓ మునీశ్వరా! యేయే దినములయందు యేయే వ్రతములను ఆచరింపవలయునో చెప్పెదను వినుము...
ఆదివారము నందు సూర్యుని వ్రతమును, సోమవారము నందు నా యొక్క పూజను చేసి రాత్రులయందు భుజింపవలయును.
మొదటి సోమవారము మొదలు మూడు మాసముల పదిహేను దినముల వఱకు రోటకమను వ్రతమును ప్రతి సోమవారము నందు ఆచరింపవలెను. సమస్త కోరికలను ఒసగును.
మంగళవారము నందు మంగళ గౌరీదేవిని, బుధవార గురువారముల యందు బుధుని మరియు బృహస్పతిని పూజింపవలయును.
శుక్రవారము నందు "జీవంతిక" అను దేవతను, ఆంజనేయ, నరసింహ దేవతలను పూజింపవలెను.
శ్రావణమాసమునందు శనివారముతోఁ గూఁడిన యేయే తిధులయందు యేయే వ్రతమును ఆచరింపవలయునో జెప్పెదను వినుము.
శుక్ల విదియ నాడు - ఔదుంబర వ్రతమును చేయవలెను. శ్రావణ శుక్ల తదియ నాడు - గౌరీవ్రతమును, శుక్ల చవితి నాడు - దూర్వా గణపతి ప్ర్రతమును ఆచరింపవలయును. ఈ దూర్వాగణపతి వ్రతమునకే వినాయక వ్రతమనియు రెండవ పేరు గలదు.
ఓ మునీశ్వరుడా! శుద్ధ పంచమి నాడు సర్పములను (నాగులను) పూజించవలెను. ఈ సర్పపూజయే సృష్టి మొదలుకొని జరుగుచున్నది. షష్ఠి నాడు - సూపోదన వ్రతము, సప్తమి నాడు - శీతలవ్రతము, అష్టమి నాడు - పవిత్రారోపణ వ్రతము శుక్ల కృష్ణ పక్షములందలి - రెండు నవమి తిథుల యందు నక్తవ్రతము ఆచరించవలెను.
శుక్ల దశమి నాడు - ఆశాసంజ్ఞం యనెడు వ్రతమును చేయవలయును.
శుక్ల కృష్ణ రెండుపక్షముల ఏకాదశుల యందును విష్ణు సంబంధమైన వ్రతమును చేయవలయును.
శుక్ల ద్వాదశి నాడు - విష్ణువునకు పవిత్రారోపణమను వ్రతమును చేయవలయును, ద్వాదశి యందు విష్ణుమూర్తిని పూజించినయెడల ఉత్తమమైన పదమును పొందగలరు.
ఉపాకర్మ, ఉత్సర్జనము, నభా దీపము, రక్షాబంధనము, శ్రవణా కర్మ, సర్పబలి, హయగ్రీవావతారము, అనెడు ఈ ఏడును పూర్ణిమ యందు ఆచరింపవలయును.
శ్రావణ బహుళ చవితి నాడు - సంకష్టచతుర్థీ వ్రతమును చేయవలెను.
శ్రావణ బహుళ పంచమి నాడు - మానవ కల్పాది అను వ్రతమును చేయవలయును.
శ్రావణ బహుళ అష్టమి నాడు - శ్రీకృష్ణ స్వరూపముగా భగవంతుని పూర్ణమైన అవతారము ఉద్భవించెను గాన, ఆ దినమందు మిక్కిలి ఉత్సవముతో కృష్ణాష్టమి వ్రతమును చేయవలెను♪.
శ్రావణ బహుళ అమావాస్య నాడు - పిఠోరము అను వ్రతమును ఆచరింపవలయును. ఆ దినమునందు దర్భలను గ్రహించి వృషభములను పూజింపవలయును.
శుక్ల పాడ్యమి మొదలు ఏయే తిథులకు ఏయే దేవతలు అధిపతులై యుందురో వానిని చెప్పెదను, సావధానమనస్సు గలవాడవై వినుము…
పాడ్యమికి - అగ్ని,
విదియకు - బ్రహ్మ,
తదియకు - పార్వతి
చవితికి - గణపతి
పంచమికి - సర్పములు
షష్టికి - కుమారస్వామి
సప్తమికి - సూర్యుఁడు
అష్టమికి - శివుడు
నవమికి - దుర్గ
దశమికి - మృత్యుదేవత
ఏకాదశికి - విశ్వేదేవతులు
ద్వాదశికి - విష్ణుమూర్తి, మన్మధుడు
త్రయోదశికి - యముడు
చతుర్దశికి - శివుడు
పౌర్ణకమికి - ఇంద్రుఁడు
అమావాస్యకు - పితృదేవతులు అధిపతులై యుండిరి.
కాఁబట్టి యేయే తిథికి ఏయేదేవతులు అధిపతులై యుండిరో ఆయా తిధులయందు ఆయా దేవతలను పూజింపవలయును.
అగస్త్యోదయ మాసము కూడ తరచుగా ఈ శ్రావణమాసము నందే కలుగును కాఁబట్టి, ఓ మునీశ్వరుఁడా! అట్టి కాలమును గుఱించి వివరించి చెప్పుచున్నాను స్థిరచిత్తముతో వినుము.
సింహ సంక్రమణము ప్రవేశించిన పిమ్మట పండ్రెండు దినముల నలభై ఘడియలు గడచిన అనంతరము అగస్త్యోదయమగును. ఇది మిక్కిలి పుణ్యకాలమని చెప్పఁబడెను. అగస్త్యోదయమునకు పూర్వము ఏడుదినములు అగస్తునకు పూజ ఆచరించవలయును. మణికొందఱి మతము ఉదయాత్పరమందును కూడ చేయవచ్చునని ఉన్నది.
చైత్రము మొదలు పండ్రెండు మాసముల యందు సూర్యుఁడు పండ్రెండు నామములచే జెప్పబడుచున్నాఁడు. శ్రావణమాసము నందు సూర్యుఁడు (గభస్తి) యనే పేరుచే ప్రకాశించుచుండును. కాఁబట్టి ఈ శ్రావణమానము నందు మిక్కిలి భక్తికలవారలై గభస్తి అను సూర్యునికి పూజచేయవలయును.
శ్రావణము మొదలు నాలుగు మాసముల యందును చెప్పఁబడిన వ్రతములను జేయుచు, శ్రావణమాసములో కూరను, భాద్రపదములో పెరుగును భుజింపక విడువవలయును.
ఓ మునీశ్వరా! ఆశ్వయుజ మాసమునందు పాలను, కార్తిక మాసమునందు ద్విదళమును విడువవలయును.
ఈ చెప్పఁబడినవన్నియు జేయుటకు సమర్థుడు కాని యెడల, ఒక శ్రావణమాసమునందైనను జెప్పినరీతిగా జేసినయెడల అన్ని మాసముల యందును జేసిన ఫలమును పొందువాఁడగును. కాఁబట్టి, నా యుద్దేశము సంక్షేపముగా నీకు జెప్పితిని.
ఓ మునీశ్వరా! ఈ శ్రావణ మాసమునందు చేయతగిన వ్రతములను ధర్మములను గుఱించి నూరు సంవత్సరముల పర్యంతమును జెప్పుటకు ఎవడును సమర్థుడు కాడు.
నాకును, విష్ణుమూర్తికిని ప్రీతి కొరకు సమస్త వ్రతములను చేయవలయును.
యథాతధముగా విచారించిన యెడల మా యిద్దఱికి ఎంతమాత్రము భేదము లేదు.
ఎవరైతే... మా ఉభయులకు భేదమున్నట్లు తలచునో అట్టివారు నరకమును పొందుచున్నారు.
కాఁబట్టి, ఓ మునీశ్వరా! శ్రావణ మాసమునందు ధర్మమాచరింపవలయును.
ఇతి శ్రీ స్కాందపురాణే ఈశ్వర సనత్కుమార సంవాదే శ్రావణవ్రతోద్దేశన కథనం నామ ద్వితీయోధ్యాయ స్సమాప్తః|
(శ్రీమదష్టాదశ మహాపురాణాలలో ఒకటైన శ్రీ స్కాంద పురాణాంతర్గతం)
ఓం ఐం హ్రీం శ్రీo శ్రీ మాత్రే నమః..🙏🙏
⚜️⚜️🌷🌷⚜️⚜️🌷🌷⚜️⚜️