|| దశరథవాక్యమ్ ||
తచ్ఛ్రుత్వా రాజశార్దూలో విశ్వామిత్రస్య భాషితమ్ |
ముహూర్తమివ నిఃసంజ్ఞః సంజ్ఞావానిదమబ్రవీత్ || ౧ ||
ఊనషోడశవర్షో మే రామో రాజీవలోచనః |
న యుద్ధయోగ్యతామస్య పశ్యామి సహ రాక్షసైః || ౨ ||
ఇయమక్షౌహిణీ పూర్ణా యస్యాహం పతిరీశ్వరః |
అనయా సంవృతో గత్వా యోద్ధాఽహం తైర్నిశాచరైః || ౩ ||
ఇమే శూరాశ్చ విక్రాంతా భృత్యా మేఽస్త్రవిశారదాః |
యోగ్యా రక్షోగణైర్యోద్ధుం న రామం నేతుమర్హసి || ౪ ||
అహమేవ ధనుష్పాణిర్గోప్తా సమరమూర్ధని |
యావత్ప్రాణాన్ధరిష్యామి తావద్యోత్స్యే నిశాచరైః || ౫ ||
నిర్విఘ్నా వ్రతచర్యా సా భవిష్యతి సురక్షితా |
అహం తత్ర గమిష్యామి న రామం నేతుమర్హసి || ౬ ||
బాలో హ్యకృతవిద్యశ్చ న చ వేత్తి బలాబలమ్ |
న చాస్త్రబలసంయుక్తో న చ యుద్ధవిశారదః || ౭ ||
న చాసౌ రక్షసాం యోగ్యః కూటయుద్ధా హి తే ధ్రువమ్ |
విప్రయుక్తో హి రామేణ ముహూర్తమపి నోత్సహే || ౮ ||
జీవితుం మునిశార్దూల న రామం నేతుమర్హసి |
యది వా రాఘవం బ్రహ్మన్నేతుమిచ్ఛసి సువ్రత || ౯ ||
చతురంగసమాయుక్తం మయా చ సహ తం నయ |
షష్టిర్వర్షసహస్రాణి జాతస్య మమ కౌశిక || ౧౦ ||
దుఃఖేనోత్పాదితశ్చాయం న రామం నేతుమర్హసి |
చతుర్ణామాత్మజానాం హి ప్రీతిః పరమికా మమ || ౧౧ ||
జ్యేష్ఠం ధర్మప్రధానం చ న రామం నేతుమర్హసి |
కిం వీర్యా రాక్షసాస్తే చ కస్య పుత్రాశ్చ కే చ తే || ౧౨ ||
కథం ప్రమాణాః కే చైతాన్రక్షంతి మునిపుంగవ |
కథం చ ప్రతికర్తవ్యం తేషాం రామేణ రక్షసామ్ || ౧౩ ||
మామకైర్వా బలైర్బ్రహ్మన్మయా వా కూటయోధినామ్ |
సర్వం మే శంస భగవన్కథం తేషాం మయా రణే || ౧౪ ||
స్థాతవ్యం దుష్టభావానాం వీర్యోత్సిక్తా హి రాక్షసాః |
తస్య తద్వచనం శ్రుత్వా విశ్వామిత్రోఽభ్యభాషత || ౧౫ ||
పౌలస్త్యవంశప్రభవో రావణో నామ రాక్షసః |
స బ్రహ్మణా దత్తవరస్త్రైలోక్యం బాధతే భృశమ్ || ౧౬ ||
మహాబలో మహావీర్యో రాక్షసైర్బహుభిర్వృతః |
శ్రూయతే హి మహావీర్యో రావణో రాక్షసాధిపః || ౧౭ ||
సాక్షాద్వైశ్రవణభ్రాతా పుత్రో విశ్రవసో మునేః |
యదా స్వయం న యజ్ఞస్య విఘ్నకర్తా మహాబలః || ౧౮ ||
తేన సంచోదితౌ ద్వౌ తు రాక్షసౌ సుమహాబలౌ |
మారీచశ్చ సుబాహుశ్చ యజ్ఞవిఘ్నం కరిష్యతః || ౧౯ ||
ఇత్యుక్తో మునినా తేన రాజోవాచమునిం తదా |
న హి శక్తోఽస్మి సంగ్రామే స్థాతుం తస్య దురాత్మనః || ౨౦ ||
స త్వం ప్రసాదం ధర్మజ్ఞ కురుష్వ మమ పుత్రకే |
మమ చైవాల్పభాగ్యస్య దైవతం హి భవాన్గురుః || ౨౧ ||
దేవదానవగంధర్వా యక్షాః పతగపన్నగాః |
న శక్తా రావణం సోఢుం కిం పునర్మానవా యుధి || ౨౨ ||
స హి వీర్యవతాం వీర్యమాదత్తే యుధి రాక్షసః |
తేన చాహం న శక్నోమి సంయోద్ధుం తస్య వా బలైః || ౨౩ ||
సబలో వా మునిశ్రేష్ఠ సహితో వా మమాత్మజైః |
కథమప్యమరప్రఖ్యం సంగ్రామాణామకోవిదమ్ || ౨౪ ||
బాలం మే తనయం బ్రహ్మన్నైవ దాస్యామి పుత్రకమ్ |
అథ కాలోపమౌ యుద్ధే సుతౌ సుందోపసుందయోః || ౨౫ ||
యజ్ఞవిఘ్నకరౌ తౌ తే నైవ దాస్యామి పుత్రకమ్ |
మారీచశ్చ సుబాహుశ్చ వీర్యవంతౌ సుశిక్షితౌ || ౨౬ ||
తయోరన్యతరేణాహం యోద్ధా స్యాం ససుహృద్గణః |
[* అన్యథా త్వనునేష్యామి భవంతం సహ బాంధవైః | *]
ఇతి నరపతిజల్పనాద్ద్విజేంద్రం
కుశికసుతం సుమహాన్వివేశ మన్యుః |
సుహుత ఇవ మఖేఽగ్నిరాజ్యసిక్తః
సమభవదుజ్జ్వలితో మహర్షివహ్నిః || ౨౭ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే వింశః సర్గః || ౨౦ ||