|| తాటకావధః ||
మునేర్వచనమక్లీబం శ్రుత్వా నరవరాత్మజః |
రాఘవః ప్రాంజలిర్భూత్వా ప్రత్యువాచ దృఢవ్రతః || ౧ ||
పితుర్వచననిర్దేశాత్పితుర్వచనగౌరవాత్ |
వచనం కౌశికస్యేతి కర్తవ్యమవిశంకయా || ౨ ||
అనుశిష్టోఽస్మ్యయోధ్యాయాం గురుమధ్యే మహాత్మనా |
పిత్రా దశరథేనాహం నావజ్ఞేయం చ తద్వచః || ౩ ||
సోఽహం పితుర్వచః శ్రుత్వా శాసనాద్బ్రహ్మవాదినః |
కరిష్యామి న సందేహస్తాటకావధముత్తమమ్ || ౪ ||
గోబ్రాహ్మణహితార్థాయ దేశస్యాస్య సుఖాయ చ |
తవ చైవాప్రమేయస్య వచనం కర్తుముద్యతః || ౫ ||
ఏవముక్త్వా ధనుర్మధ్యే బద్ధ్వా ముష్టిమరిందమః |
జ్యాఘోషమకరోత్తీవ్రం దిశః శబ్దేన నాదయన్ || ౬ ||
తేన శబ్దేన విత్రస్తాస్తాటకావనవాసినః |
తాటకా చ సుసంక్రుద్ధా తేన శబ్దేన మోహితా || ౭ ||
తం శబ్దమభినిధ్యాయ రాక్షసీ క్రోధమూర్ఛితా |
శ్రుత్వా చాభ్యద్రవద్వేగాద్యతః శబ్దో వినిఃసృతః || ౮ ||
తాం దృష్ట్వా రాఘవః క్రుద్ధాం వికృతాం వికృతాననామ్ |
ప్రమాణేనాతివృద్ధాం చ లక్ష్మణం సోఽభ్యభాషత || ౯ ||
పశ్య లక్ష్మణ యక్షిణ్యా భైరవం దారుణం వపుః |
భిద్యేరన్దర్శనాదస్యా భీరూణాం హృదయాని చ || ౧౦ ||
ఏనాం పశ్య దురాధర్షాం మాయాబలసమన్వితామ్ |
వినివృత్తాం కరోమ్యద్య హృతకర్ణాగ్రనాసికామ్ || ౧౧ ||
న హ్యేనాముత్సహే హంతుం స్త్రీస్వభావేన రక్షితామ్ |
వీర్యం చాస్యా గతిం చాపి హనిష్యామీతి మే మతిః || ౧౨ ||
ఏవం బ్రువాణే రామే తు తాటకా క్రోధమూర్ఛితా |
ఉద్యమ్య బాహూ గర్జంతీ రామమేవాభ్యధావత || ౧౩ ||
విశ్వామిత్రస్తు బ్రహ్మర్షిర్హుంకారేణాభిభర్త్స్య తామ్ |
స్వస్తి రాఘవయోరస్తు జయం చైవాభ్యభాషత || ౧౪ ||
ఉద్ధూన్వానా రజో ఘోరం తాటకా రాఘవావుభౌ |
రజోమోహేన మహతా ముహూర్తం సా వ్యమోహయత్ || ౧౫ ||
తతో మాయాం సమాస్థాయ శిలావర్షేణ రాఘవౌ |
అవాకిరత్సుమహతా తతశ్చుక్రోధ రాఘవః || ౧౬ ||
శిలావర్షం మహత్తస్యాః శరవర్షేణ రాఘవః |
ప్రతిహత్యోపధావంత్యాః కరౌ చిచ్ఛేద పత్రిభిః || ౧౭ ||
తతశ్ఛిన్నభుజాం శ్రాంతామభ్యాశే పరిగర్జతీమ్ |
సౌమిత్రిరకరోత్క్రోధాద్ధృతకర్ణాగ్రనాసికామ్ || ౧౮ ||
కామరూపధరా సద్యః కృత్వా రూపాణ్యనేకశః |
అంతర్ధానం గతా యక్షీ మోహయంతి చ మాయయా || ౧౯ || [స్వమాయయా]
అశ్మవర్షం విముంచంతీ భైరవం విచచార సా |
తతస్తావశ్మవర్షేణ కీర్యమాణౌ సమంతతః || ౨౦ ||
దృష్ట్వా గాధిసుతః శ్రీమానిదం వచనమబ్రవీత్ |
అలం తే ఘృణయా రామ పాపైషా దుష్టచారిణీ || ౨౧ ||
యజ్ఞవిఘ్నకరీ యక్షీ పురా వర్ధేత మాయయా |
వధ్యతాం తావదేవైషా పురా సంధ్యా ప్రవర్తతే || ౨౨ ||
రక్షాంసి సంధ్యాకాలేషు దుర్ధర్షాణి భవంతి హి |
ఇత్యుక్తస్తు తదా యక్షీమశ్మవృష్ట్యాభివర్షతీమ్ || ౨౩ ||
దర్శయన్ శబ్దవేధిత్వం తాం రురోధ స సాయకైః |
సా రుద్ధా శరజాలేన మాయాబలసమన్వితా || ౨౪ ||
అభిదుద్రావ కాకుత్స్థం లక్ష్మణం చ వినేషుదీ |
తామాపతంతీం వేగేన విక్రాంతామశనీమివ || ౨౫ ||
శరేణోరసి వివ్యాధ సా పపాత మమార చ |
తాం హతాం భీమసంకాశాం దృష్ట్వా సురపతిస్తదా || ౨౬ ||
సాధు సాధ్వితి కాకుత్స్థం సురాశ్చ సమపూజయన్ |
ఉవాచ పరమప్రీతః సహస్రాక్షః పురందరః || ౨౭ ||
సురాశ్చ సర్వే సంహృష్టా విశ్వామిత్రమథాబ్రువన్ |
మునే కౌశిక భద్రం తే సేంద్రాః సర్వే మరుద్గణాః || ౨౮ ||
తోషితాః కర్మణా తేన స్నేహం దర్శయ రాఘవే |
ప్రజాపతేః కృశాశ్వస్య పుత్రాన్సత్యపరాక్రమాన్ || ౨౯ ||
తపోబలభృతాన్బ్రహ్మన్రాఘవాయ నివేదయ |
పాత్రభూతశ్చ తే బ్రహ్మంస్తవానుగమనే ధృతః || ౩౦ ||
కర్తవ్యం చ మహత్కర్మ సురాణాం రాజసూనునా |
ఏవముక్త్వా సురాః సర్వే జగ్ముర్హృష్టా యథాగతమ్ || ౩౧ ||
విశ్వామిత్రం పురస్కృత్య తతః సంధ్యా ప్రవర్తతే |
తతో మునివరః ప్రీతస్తాటకావధతోషితః || ౩౨ ||
మూర్ధ్ని రామముపాఘ్రాయ ఇదం వచనమబ్రవీత్ |
ఇహాద్య రజనీం రామ వసేమ శుభదర్శన || ౩౩ ||
శ్వః ప్రభాతే గమిష్యామస్తదాశ్రమపదం మమ |
విశ్వామిత్రవచః శ్రుత్వా హృష్టో దశరథాత్మజః || ౩౪ ||
ఉవాస రజనీం తత్ర తాటకాయా వనే సుఖమ్ |
ముక్తశాపం వనం తచ్చ తస్మిన్నేవ తదాహని |
రమణీయం విబభ్రాజ యథా చైత్రరథం వనమ్ || ౩౫ ||
నిహత్య తాం యక్షసుతాం స రామః
ప్రశస్యమానః సురసిద్ధసంఘైః |
ఉవాస తస్మిన్మునినా సహైవ
ప్రభాతవేలాం ప్రతిబోధ్యమానః || ౩౬ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే షడ్వింశః సర్గః || ౨౬ ||