|| అశ్వమేధసంభారః ||
తతః కాలే బహుతిథే కస్మింశ్చిత్సుమనోహరే |
వసంతే సమనుప్రాప్తే రాజ్ఞో యష్టుం మనోఽభవత్ || ౧ ||
తతః ప్రసాద్య శిరసా తం విప్రం దేవవర్ణినమ్ |
యజ్ఞాయ వరయామాస సంతానార్థం కులస్య చ || ౨ ||
తథేతి చ రాజానమువాచ చ సుసత్కృతః |
సంభారాః సంభ్రియంతాం తే తురగశ్చ విముచ్యతామ్ || ౩ ||
[* సరవ్యాశ్చోత్తరే తీరే యజ్ఞభూమిర్విధీయతామ్ | *]
తతో రాజాఽబ్రవీద్వాక్యం సుమంత్రం మంత్రిసత్తమమ్ |
సుమంత్రావాహయ క్షిప్రమృత్విజో బ్రహ్మవాదినః || ౪ ||
సుయజ్ఞం వామదేవం చ జాబాలిమథ కాశ్యపమ్ |
పురోహితం వసిష్ఠం చ యే చాన్యే ద్విజసత్తమాః || ౫ ||
తతః సుమంత్రస్త్వరితం గత్వా త్వరితవిక్రమః |
సమానయత్స తాన్విప్రాన్సమస్తాన్వేదపారగాన్ || ౬ ||
తాన్పూజయిత్వా ధర్మాత్మా రాజా దశరథస్తదా |
ధర్మార్థసహితం యుక్తం శ్లక్ష్ణం వచనమబ్రవీత్ || ౭ ||
మమ లాలప్యమానస్య పుత్రార్థం నాస్తి వై సుఖమ్ |
తదర్థం హయమేధేన యక్ష్యామీతి మతిర్మమ || ౮ ||
తదహం యష్టుమిచ్ఛామి శాస్త్రదృష్టేన కర్మణా |
ఋషిపుత్రప్రభావేణ కామాన్ప్రాప్స్యామి చాప్యహమ్ || ౯ ||
తతః సాధ్వితి తద్వాక్యం బ్రాహ్మణాః ప్రత్యపూజయన్ |
వసిష్ఠప్రముఖాః సర్వే పార్థివస్య ముఖాచ్చ్యుతమ్ || ౧౦ ||
ఋశ్యశృంగపురోగాశ్చ ప్రత్యూచుర్నృపతిం తదా |
సంభారాః సంభ్రియంతాం తే తురగశ్చ విముచ్యతామ్ || ౧౧ ||
సర్వథా ప్రాప్స్యసే పుత్రాంశ్చతురోఽమితవిక్రమాన్ |
యస్య తే ధర్మికీ బుద్ధిరియం పుత్రార్థమాగతా || ౧౨ ||
తతః ప్రీతోఽభవద్రాజా శ్రుత్వా తు ద్విజభాషితమ్ |
అమాత్యాంశ్చాబ్రవీద్రాజా హర్షేణేదం శుభాక్షరమ్ || ౧౩ ||
సంభారాః సంభ్రియంతాం మే గురూణాం వచనాదిహ |
సమర్థాధిష్ఠితశ్చాశ్వః సోపాధ్యాయో విముచ్యతామ్ || ౧౪ ||
సరయ్వాశ్చోత్తరే తీరే యజ్ఞభూమిర్విధీయతామ్ |
శాంతయశ్చాపి వర్తంతాం యథాకల్పం యథావిధి || ౧౫ ||
శక్యః కర్తుమయం యజ్ఞః సర్వేణాపి మహీక్షితా |
నాపరాధో భవేత్కష్టో యద్యస్మిన్ క్రతుసత్తమే || ౧౬ ||
ఛిద్రం హి మృగయంతేఽత్ర విద్వాంసో బ్రహ్మరాక్షసాః |
విహతస్య హి యజ్ఞస్య సద్యః కర్తా వినశ్యతి || ౧౭ ||
తద్యథా విధిపూర్వం మే క్రతురేష సమాప్యతే |
తథా విధానం క్రియతాం సమర్థాః కరణేష్విహ || ౧౮ ||
తథేతి చ తతః సర్వే మంత్రిణః ప్రత్యపూజయన్ |
పార్థివేంద్రస్య తద్వాక్యం యథాజ్ఞప్తమకుర్వత || ౧౯ ||
తతో ద్విజాస్తే ధర్మజ్ఞమస్తువన్పార్థివర్షభమ్ |
అనుజ్ఞాతాస్తతః సర్వే పునర్జగ్ముర్యథాగతమ్ || ౨౦ ||
గతేష్వథ ద్విజాగ్ర్యేషు మంత్రిణస్తాన్నరాధిపః |
విసర్జయిత్వా స్వం వేశ్మ ప్రవివేశ మహాద్యుతిః || ౨౧ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే ద్వాదశః సర్గః || ౧౨ ||