|| యజ్ఞశాలాప్రవేశః ||
పునః ప్రాప్తే వసంతే తు పూర్ణః సంవత్సరోఽభవత్ |
ప్రసవార్థం గతో యష్టుం హయమేధేన వీర్యవాన్ || ౧ ||
అభివాద్య వసిష్ఠం చ న్యాయతః ప్రతిపూజ్య చ |
అబ్రవీత్ప్రశ్రితం వాక్యం ప్రసవార్థం ద్విజోత్తమమ్ || ౨ ||
యజ్ఞో మే ప్రీయతాం బ్రహ్మన్యథోక్తం మునిపుంగవ | [క్రియతాం]
యథా న విఘ్నః క్రియతే యజ్ఞాంగేషు విధీయతామ్ || ౩ ||
భవాన్ స్నిగ్ధః సుహృన్మహ్యం గురుశ్చ పరమో మహాన్ |
వోఢవ్యో భవతా చైవ భారో యజ్ఞస్య చోద్యతః || ౪ ||
తథేతి చ స రాజానమబ్రవీద్ద్విజసత్తమః |
కరిష్యే సర్వమేవైతద్భవతా యత్సమర్థితమ్ || ౫ ||
తతోఽబ్రవీద్ద్విజాన్వృద్ధాన్యజ్ఞకర్మసు నిష్ఠితాన్ |
స్థాపత్యే నిష్ఠితాంశ్చైవ వృద్ధాన్పరమధార్మికాన్ || ౬ ||
కర్మాంతికాన్ శిల్పకరాన్వర్ధకీన్ఖనకానపి |
గణకాన్ శిల్పినశ్చైవ తథైవ నటనర్తకాన్ || ౭ ||
తథా శుచీన్ శాస్త్రవిదః పురుషాన్సుబహుశ్రుతాన్ |
యజ్ఞకర్మ సమీహంతాం భవంతో రాజశాసనాత్ || ౮ ||
ఇష్టకా బహుసాహస్రా శీఘ్రమానీయతామితి |
ఔపకార్యాః క్రియంతాం చ రాజ్ఞాం బహుగుణాన్వితాః || ౯ ||
బ్రాహ్మణావసథాశ్చైవ కర్తవ్యాః శతశః శుభాః |
భక్ష్యాన్నపానైర్బహుభిః సముపేతాః సునిష్ఠితాః || ౧౦ ||
తథా పౌరజనస్యాపి కర్తవ్యా బహువిస్తరాః |
[* అధికపాఠః –
ఆగతానాం సుదూరాచ్చ పార్థివానాం పృథక్ పృథక్ |
వాజివారణశాలాశ్చ తథా శయ్యాగృహాణి చ |
భటానాం మహదావాసా వైదేశికనివాసినామ్ |
*]
ఆవాసా బహుభక్ష్యా వై సర్వకామైరుపస్థితాః || ౧౧ ||
తథా జానపదస్యాపి జనస్య బహుశోభనమ్ |
దాతవ్యమన్నం విధివత్సత్కృత్య న తు లీలయా || ౧౨ ||
సర్వే వర్ణా యథా పూజాం ప్రాప్నువంతి సుసత్కృతాః |
న చావజ్ఞా ప్రయోక్తవ్యా కామక్రోధవశాదపి || ౧౩ ||
యజ్ఞకర్మసు యే వ్యగ్రాః పురుషాః శిల్పినస్తథా |
తేషామపి విశేషేణ పూజా కార్యా యథాక్రమమ్ || ౧౪ ||
తే చ స్యుః సంభృతాః సర్వే వసుభిర్భోజనేన చ |
యథా సర్వం సువిహితం న కించిత్పరిహీయతే || ౧౫ ||
తథా భవంతః కుర్వంతు ప్రీతిస్నిగ్ధేన చేతసా |
తతః సర్వే సమాగమ్య వసిష్ఠమిదమబ్రువన్ || ౧౬ ||
యథోక్తం తత్సువిహితం న కించిత్పరిహీయతే |
తతః సుమంత్రమాహూయ వసిష్ఠో వాక్యమబ్రవీత్ || ౧౭ ||
నిమంత్రయస్వ నృపతీన్పృథివ్యాం యే చ ధార్మికాః |
బ్రాహ్మణాన్ క్షత్రియాన్ వైశ్యాన్ శూద్రాంశ్చైవ సహస్రశః || ౧౮ ||
సమానయస్వ సత్కృత్య సర్వదేశేషు మానవాన్ |
మిథిలాధిపతిం శూరం జనకం సత్యవిక్రమమ్ || ౧౯ ||
నిష్ఠితం సర్వశాస్త్రేషు తథా వేదేషు నిష్ఠితమ్ |
తమానయ మహాభాగం స్వయమేవ సుసత్కృతమ్ || ౨౦ ||
పూర్వ సంబంధినం జ్ఞాత్వా తతః పూర్వం బ్రవీమి తే |
తథా కాశీపతిం స్నిగ్ధం సతతం ప్రియవాదినమ్ || ౨౧ ||
సద్వృత్తం దేవసంకాశం స్వయమేవానయస్వ హ |
తథా కేకయరాజానం వృద్ధం పరమధార్మికమ్ || ౨౨ ||
శ్వశురం రాజసింహస్య సపుత్రం త్వమిహానయ |
అంగేశ్వరం మహాభాగం రోమపాదం సుసత్కృతమ్ || ౨౩ ||
వయస్యం రాజసింహస్య సమానయ యశస్వినమ్ |
ప్రాచీనాన్సింధుసౌవీరాన్సౌరాష్ట్రేయాంశ్చ పార్థివాన్ || ౨౪ ||
దాక్షిణాత్యాన్నరేంద్రాశ్చ సమస్తానానయస్వ హ |
సంతి స్నిగ్ధాశ్చ యే చాన్యే రాజానః పృథివీతలే || ౨౫ ||
తానానయ తతః క్షిప్రం సానుగాన్సహబాంధవాన్ |
[* ఏతాన్ దూతైః మహాభాగైః ఆనయస్వ నృపాజ్ఞ్యా | *]
వసిష్ఠవాక్యం తచ్ఛ్రుత్వా సుమంత్రస్త్వరితస్తదా || ౨౬ ||
వ్యాదిశత్పురుషాంస్తత్ర రాజ్ఞామానయనే శుభాన్ |
స్వయమేవ హి ధర్మాత్మా ప్రయయౌ మునిశాసనాత్ || ౨౭ ||
సుమంత్రస్త్వరితో భూత్వా సమానేతుం మహీక్షితః |
తే చ కర్మాంతికాః సర్వే వసిష్ఠాయ చ ధీమతే || ౨౮ ||
సర్వం నివేదయంతి స్మ యజ్ఞే యదుపకల్పితమ్ |
తతః ప్రీతో ద్విజశ్రేష్ఠస్తాన్సర్వానిదమబ్రవీత్ || ౨౯ ||
అవజ్ఞయా న దాతవ్యం కస్యచిల్లీలయాపి వా |
అవజ్ఞయా కృతం హన్యాద్దాతారం నాత్ర సంశయః || ౩౦ ||
తతః కైశ్చిదహోరాత్రైరుపయాతా మహీక్షితః |
బహూని రత్నాన్యాదాయ రాజ్ఞో దశరథస్య హ || ౩౧ ||
తతో వసిష్ఠః సుప్రీతో రాజానమిదమబ్రవీత్ |
ఉపయాతా నరవ్యాఘ్ర రాజానస్తవ శాసనాత్ || ౩౨ ||
మయా చ సత్కృతాః సర్వే యథార్హం రాజసత్తమాః |
యజ్ఞియం చ కృతం రాజన్పురుషైః సుసమాహితైః || ౩౩ ||
నిర్యాతు చ భవాన్యష్టుం యజ్ఞాయతనమంతికాత్ |
సర్వకామైరుపహృతైరుపేతం వై సమంతతః || ౩౪ ||
ద్రష్టుమర్హసి రాజేంద్ర మనసేవ వినిర్మితమ్ |
తథా వసిష్ఠవచనాద్దృశ్యశృంగస్య చోభయోః || ౩౫ ||
శుభే దివసనక్షత్రే నిర్యాతో జగతీపతిః |
తతో వసిష్ఠప్రముఖాః సర్వ ఏవ ద్విజోత్తమాః || ౩౬ ||
ఋశ్యశృంగం పురస్కృత్య యజ్ఞకర్మారభంస్తదా |
యజ్ఞవాటగతాః సర్వే యథాశాస్త్రం యథావిధి |
శ్రీమాంశ్చ సహపత్నీభీ రాజా దీక్షాముపావిశత్ || ౩౭ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే త్రయోదశః సర్గః || ౧౩ ||