నిత్య సంధ్యా వందనం / Nithya Sandhya Vandanam
March 07, 2023
శరీర శుద్ధి
అపవిత్రః పవిత్రో వా సర్వావస్థాం᳚ గతోఽపివా ।
యః స్మరేత్ పుండరీకాక్షం స బాహ్యాభ్యంతర శ్శుచిః ॥
పుండరీకాక్ష ! పుండరీకాక్ష ! పుండరీకాక్షాయ నమః ।
ఆచమనః
ఓం ఆచమ్య
ఓం కేశవాయ స్వాహా
ఓం నారాయణాయ స్వాహా
ఓం మాధవాయ స్వాహా (ఇతి త్రిరాచమ్య)
ఓం గోవిందాయ నమః (పాణీ మార్జయిత్వా)
ఓం-విఀష్ణవే నమః
ఓం మధుసూదనాయ నమః (ఓష్ఠౌ మార్జయిత్వా)
ఓం త్రివిక్రమాయ నమః
ఓం-వాఀమనాయ నమః (శిరసి జలం ప్రోక్ష్య)
ఓం శ్రీధరాయ నమః
ఓం హృషీకేశాయ నమః (వామహస్తె జలం ప్రోక్ష్య)
ఓం పద్మనాభాయ నమః (పాదయోః జలం ప్రోక్ష్య)
ఓం దామోదరాయ నమః (శిరసి జలం ప్రోక్ష్య)
ఓం సంకర్షణాయ నమః (అంగుళిభిశ్చిబుకం జలం ప్రోక్ష్య)
ఓం-వాఀసుదేవాయ నమః
ఓం ప్రద్యుమ్నాయ నమః (నాసికాం స్పృష్ట్వా)
ఓం అనిరుద్ధాయ నమః
ఓం పురుషోత్తమాయ నమః
ఓం అధోక్షజాయ నమః
ఓం నారసింహాయ నమః (నేత్రే శ్రోత్రే చ స్పృష్ట్వా)
ఓం అచ్యుతాయ నమః (నాభిం స్పృష్ట్వా)
ఓం జనార్ధనాయ నమః (హృదయం స్పృష్ట్వా)
ఓం ఉపేంద్రాయ నమః (హస్తం శిరసి నిక్షిప్య)
ఓం హరయే నమః
ఓం శ్రీకృష్ణాయ నమః (అంసౌ స్పృష్ట్వా)
ఓం శ్రీకృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమో నమః
(ఏతాన్యుచ్చార్య ఉప్యక్త ప్రకారం కృతే అంగాని శుద్ధాని భవేయుః)
భూతోచ్చాటన
ఉత్తిష్ఠంతు । భూత పిశాచాః । యే తే భూమిభారకాః । యే తేషామవిరోధేన । బ్రహ్మకర్మ సమారభే । ఓం భూర్భువస్సువః ।
దైవీ గాయత్రీ చందః ప్రాణాయామే వినియోగః
(ప్రాణాయామం కృత్వా కుంభకే ఇమం గాయత్రీ మంత్రముచ్ఛరేత్)
ప్రాణాయామః
ఓం భూః । ఓం భువః । ఓగ్ం సువః । ఓం మహః । ఓం జనః । ఓం తపః । ఓగ్ం స॒త్యమ్ ।
ఓం తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి ।
ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥
ఓమాపో॒ జ్యోతీ॒ రసో॒ఽమృతం॒ బ్రహ్మ॒ భూ-ర్భువ॒-స్సువ॒రోమ్ ॥ (తై. అర. 10-27)
సంకల్పః
మమోపాత్త, దురిత క్షయద్వారా, శ్రీ పరమేశ్వర ముద్దిస్య, శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్థం, శుభే, శోభనే, అభ్యుదయ ముహూర్తే, శ్రీ మహావిష్ణో రాజ్ఞయా, ప్రవర్త మానస్య, అద్య బ్రహ్మణః, ద్వితీయ పరార్థే, శ్వేతవరాహ కల్పే, వైవశ్వత మన్వంతరే, కలియుగే, ప్రథమ పాదే, (భారత దేశః - జంబూ ద్వీపే, భరత వర్షే, భరత ఖండే, మేరోః దక్షిణ/ఉత్తర దిగ్భాగే; అమేరికా - క్రౌంచ ద్వీపే, రమణక వర్షే, ఐంద్రిక ఖండే, సప్త సముద్రాంతరే, కపిలారణ్యే), శోభన గృహే, సమస్త దేవతా బ్రాహ్మణ, హరిహర గురుచరణ సన్నిథౌ, అస్మిన్, వర్తమాన, వ్యావహారిక, చాంద్రమాన, ... సంవఀత్సరే, ... అయనే, ... ఋతే, ... మాసే, ... పక్షే, ... తిథౌ, ... వాసరే, ... శుభ నక్షత్ర, శుభ యోగ, శుభ కరణ, ఏవంగుణ, విశేషణ, విశిష్ఠాయాం, శుభ తిథౌ, శ్రీమాన్, ... గోత్రః, ... నామధేయః, ... గోత్రస్య, ... నామధేయోహంః ప్రాతః/మధ్యాహ్నిక/సాయం సంధ్యాం ఉపాసిష్యే ॥
మార్జనః
ఓం ఆపో॒హిష్ఠా మ॑యో॒భువః॑ । తా న॑ ఊ॒ర్జే ద॑ధాతన । మ॒హేరణా॑య॒ చక్ష॑సే । యో వః॑ శి॒వత॑మో॒ రసః॑ । తస్య॑ భాజయతే॒ హ నః॒ । ఉ॒శ॒తీరి॑వ మా॒తరః॑ । తస్మా॒ అరం॑గ మామ వః । యస్య॒ క్షయా॑య॒ జిన్వ॑థ । ఆపో॑ జ॒నయ॑థా చ నః । (తై. అర. 4-42)
(ఇతి శిరసి మార్జయేత్)
(హస్తేన జలం గృహీత్వా)
ప్రాతః కాల మంత్రాచమనః
సూర్య శ్చ, మామన్యు శ్చ, మన్యుపతయ శ్చ, మన్యు॑కృతే॒భ్యః । పాపేభ్యో॑ రక్షం॒తామ్ । యద్రాత్ర్యా పాప॑ మకా॒ర్షమ్ । మనసా వాచా॑ హ॒స్తాభ్యామ్ । పద్భ్యా ముదరే॑ణ శిం॒చా । రాత్రి॒ స్తద॑వలుం॒పతు । యత్కించ॑ దురి॒తం మయి॑ । ఇదమహం మా మమృ॑త యో॒ నౌ । సూర్యే జ్యోతిషి జుహో॑మి స్వా॒హా᳚ ॥ (తై. అర. 10. 24)
మధ్యాహ్న కాల మంత్రాచమనః
ఆపః॑ పునంతు పృథి॒వీం పృ॑థి॒వీ పూ॒తా పు॑నాతు॒ మామ్ । పు॒నంతు॒ బ్రహ్మ॑ణ॒స్పతి॒ ర్బ్రహ్మా॑ పూ॒తా పు॑నాతు॒ మామ్ । యదుచ్ఛి॑ష్ట॒ మభో᳚జ్యం॒ యద్వా॑ దు॒శ్చరి॑తం॒ మమ॑ । సర్వం॑ పునంతు॒ మా మాపో॑ఽస॒తాంచ॑ ప్రతి॒గ్రహ॒గ్గ్॒ స్వాహా᳚ ॥ (తై. అర. పరిశిష్టః 10. 30)
సాయంకాల మంత్రాచమనః
అగ్ని శ్చ మా మన్యు శ్చ మన్యుపతయ శ్చ మన్యు॑కృతేభ్యః । పాపేభ్యో॑ రక్షం॒తామ్ । యదహ్నా పాప॑ మకా॒ర్షమ్ । మనసా వాచా॑ హస్తా॒భ్యామ్ । పద్భ్యా ముదరే॑ణ శిం॒చా । అహ స్తద॑వలుం॒పతు । య త్కించ॑ దురి॒తం మయి॑ । ఇద మహం మా మమృ॑త యో॒నౌ । సత్యే జ్యోతిషి జుహోమి స్వా॒హా ॥ (తై. అర. 10. 24)
(ఇతి మంత్రేణ జలం పిబేత్)
ఆచమ్య (ఓం కేశవాయ స్వాహా, ... శ్రీ కృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమో నమః)
ద్వితీయ మార్జనః
ద॒ధి॒ క్రావ్ణ్ణో॑ అకారిషమ్ । జి॒ష్ణో రశ్వ॑స్య వా॒జి॑నః ।
సు॒రభినో॒ ముఖా॑కర॒త్ప్రణ॒ ఆయూగ్ం॑షి తారిషత్ ॥
(సూర్యపక్షే లోకయాత్రా నిర్వాహక ఇత్యర్థః)
ఓం ఆపో॒ హిష్ఠా మ॑యో॒భువః॑ । తా న॑ ఊ॒ర్జే ద॑ధాతన । మ॒హేరణా॑య॒ చక్ష॑సే । యో వః॑ శి॒వత॑మో॒ రసః॑ । తస్య॑ భాజయతే॒ హ నః॒ । ఉ॒శ॒తీరి॑వ మా॒తరః॑ । తస్మా॒ అరం॑గ మామ వః । యస్య॒ క్షయా॑య॒ జిన్వ॑థ । ఆపో॑ జ॒నయ॑థా చ నః ॥ (తై. అర. 4. 42)
పునః మార్జనః
హిర॑ణ్యవర్ణా॒ శ్శుచ॑యః పావ॒కాః యా సు॑జా॒తః క॒శ్యపో॒ యా స్వింద్రః॑ । అ॒గ్నిం-యాఀ గర్భం॑దధి॒రే విరూ॑పా॒ స్తాన॒ ఆప॒శ్శగ్గ్ స్యో॒నా భ॑వంతు । యా సా॒గ్ం॒ రాజా॒ వరు॑ణో॒ యాతి॒ మధ్యే॑ సత్యానృ॒తే అ॑వ॒పశ్యం॒ జనా॑నామ్ । మ॒ధు॒ శ్చుత॒శ్శుచ॑యో॒ యాః పా॑వ॒కా స్తాన॒ ఆప॒శ్శగ్గ్ స్యో॒నా భ॑వంతు । యాసాం᳚ దే॒వా ది॒వి కృ॒ణ్వంతి॑ భ॒క్షం-యాఀ అం॒తరి॑క్షే బహు॒థా భవం॑తి । యాః పృ॑థి॒వీం పయ॑సోం॒దంతి॑ శ్శు॒క్రాస్తాన॒ ఆప॒శగ్గ్ స్యో॒నా భ॑వంతు । యాః శి॒వేన॑ మా॒ చక్షు॑షా పశ్యతాపశ్శి॒వయా॑ త॒ను వోప॑స్పృశత॒ త్వచ॑ మ్మే । సర్వాగ్ం॑ అ॒గ్నీగ్ం ర॑ప్సు॒షదో॑ హు॒వే వో॒ మయి॒ వర్చో॒ బల॒ మోజో॒ నిధ॑త్త ॥ (తై. సం. 5. 6. 1)
(మార్జనం కుర్యాత్)
అఘమర్షణ మంత్రః పాపవిమోచనం
(హస్తేన జలమాదాయ నిశ్శ్వస్య వామతో నిక్షితపేత్)
ద్రు॒ప॒దా ది॑వ ముంచతు । ద్రు॒ప॒దా ది॒వే న్ము॑ముచా॒నః ।
స్వి॒న్న స్స్నా॒త్వీ మలా॑ దివః । పూ॒తం పవిత్రే॑ణే॒ వాజ్యం᳚ ఆప॑ శ్శుందంతు॒ మైన॑సః ॥ (తై. బ్రా. 266)
ఆచమ్య (ఓం కేశవాయ స్వాహా, ... శ్రీ కృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమో నమః)
ప్రాణాయామమ్య
లఘుసంకల్పః
పూర్వోక్త ఏవంగుణ విశేషణ విశిష్ఠాయాం శుభతిథౌ మమోపాత్త దురిత క్షయద్వారా శ్రీ పరమేశ్వర ముద్దిస్య శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్థం ప్రాతస్సంధ్యాంగ యథా కాలోచిత అర్ఘ్యప్రదానం కరిష్యే ॥
ప్రాతః కాలార్ఘ్య మంత్రం
ఓం భూర్భువ॒స్సువః॑ ॥ తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి । ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥ 3 ॥
మధ్యాహ్నార్ఘ్య మంత్రం
ఓం హ॒గ్ం॒ సశ్శు॑చి॒ష ద్వసు॑రంతరిక్ష॒స ద్దోతా॑ వేది॒షదతి॑థి ర్దురోణ॒సత్ । నృ॒ష ద్వ॑ర॒స దృ॑త॒స ద్వ్యో॑మ॒ సద॒బ్జా గో॒జా ఋ॑త॒జా అ॑ద్రి॒జా ఋ॒తం-బృ॒హత్ ॥ (తై. అర. 10. 4)
సాయం కాలార్ఘ్య మంత్రం
ఓం భూర్భువ॒స్సువః॑ ॥ తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి । ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥ ఓం భూః । ఓం భువః । ఓగ్ం సువః । ఓం మహః । ఓం జనః । ఓం తపః । ఓగ్ం స॒త్యమ్ । ఓం తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి । ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥ ఓమాపో॒ జ్యోతీ॒ రసో॒ఽమృతం॒ బ్రహ్మ॒ భూ-ర్భువ॒-స్సువ॒రోమ్ ॥
(ఇత్యంజలిత్రయం-విఀసృజేత్)
కాలాతిక్రమణ ప్రాయశ్చిత్తం
ఆచమ్య...
పూర్వోక్త ఏవంగుణ విశేషణ విశిష్ఠాయాం శుభతిథౌ మమోపాత్త దురిత క్షయద్వారా శ్రీ పరమేశ్వర ముద్దిస్య శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్థం కాలాతిక్రమ దోషపరిహారార్థం చతుర్థా అర్ఘ్యప్రదానం కరిష్యే ॥
ఓం భూర్భువ॒స్సువః॑ ॥ తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి । ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥ ఓం భూః । ఓం భువః । ఓగ్ం సువః । ఓం మహః । ఓం జనః । ఓం తపః । ఓగ్ం స॒త్యమ్ । ఓం తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి । ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥ ఓమాపో॒ జ్యోతీ॒ రసో॒ఽమృతం॒ బ్రహ్మ॒ భూ-ర్భువ॒-స్సువ॒రోమ్ ॥
(ఇతి జలం-విఀసృజేత్)
సజల ప్రదక్షిణం
ఓం ఉ॒ద్యంత॑మస్తం॒-యంఀత॑-మాది॒త్య-మ॑భిథ్యా॒య-న్కు॒ర్వన్బ్రా᳚హ్మ॒ణో వి॒ద్వాన్-థ్స॒కలం॑భ॒ద్రమ॑శ్నుతే॒ అసావా॑ది॒త్యో బ్ర॒హ్మేతి॒ ॥ బ్రహ్మై॒వ సన్-బ్రహ్మా॒ప్యేతి॒ య ఏ॒వం-వేఀద ॥ అసావాదిత్యో బ్రహ్మ ॥ (తై. అర. 2. 2)
(ఏవం అర్ఘ్యత్రయం దద్యాత్ కాలాతిక్రమణే పూర్వవత్)
(పశ్చాత్ హస్తేన జలమాదాయ ప్రదక్షిణం కుర్యాత్)
(ద్విరాచమ్య ప్రాణాయామ త్రయం కృత్వా)
ఆచమ్య (ఓం కేశవాయ స్వాహా, ... శ్రీ కృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమో నమః)
సంధ్యాంగ తర్పణం
ప్రాతఃకాల తర్పణం
సంధ్యాం తర్పయామి, గాయత్రీం తర్పయామి, బ్రాహ్మీం తర్పయామి, నిమృజీం తర్పయామి ॥
మధ్యాహ్న తర్పణం
సంధ్యాం తర్పయామి, సావిత్రీం తర్పయామి, రౌద్రీం తర్పయామి, నిమృజీం తర్పయామి ॥
సాయంకాల తర్పణం
సంధ్యాం తర్పయామి, సరస్వతీం తర్పయామి, వైష్ణవీం తర్పయామి, నిమృజీం తర్పయామి ॥
(పునరాచమనం కుర్యాత్)
గాయత్రీ అవాహన
ఓమిత్యేకాక్ష॑రం బ్ర॒హ్మ । అగ్నిర్దేవతా బ్రహ్మ॑ ఇత్యా॒ర్షమ్ । గాయత్రం ఛందం పరమాత్మం॑ సరూ॒పమ్ । సాయుజ్యం-విఀ ॑నియో॒గ॒మ్ ॥ (తై. అర. 10. 33)
ఆయా॑తు॒ వర॑దా దే॒వీ॒ అ॒క్షరం॑ బ్రహ్మ॒సంమి॒తమ్ । గా॒య॒త్రీం᳚ ఛంద॑సాం మా॒తేదం బ్ర॑హ్మ జు॒షస్వ॑ మే । యదహ్నా᳚-త్కురు॑తే పా॒పం॒ తదహ్నా᳚-త్ప్రతి॒ముచ్య॑తే । యద్రాత్రియా᳚-త్కురు॑తే పా॒పం॒ తద్రాత్రియా᳚-త్ప్రతి॒ముచ్య॑తే । సర్వ॑ వ॒ర్ణే మ॑హాదే॒వి॒ సం॒ధ్యావి॑ద్యే స॒రస్వ॑తి ॥
ఓజో॑ఽసి॒ సహో॑ఽసి॒ బల॑మసి॒ భ్రాజో॑ఽసి దే॒వానాం॒ ధామ॒నామా॑సి॒ విశ్వ॑మసి వి॒శ్వాయు॒-స్సర్వ॑మసి స॒ర్వాయు-రభిభూరోమ్ । గాయత్రీ-మావా॑హయా॒మి॒ సావిత్రీ-మావా॑హయా॒మి॒ సరస్వతీ-మావా॑హయా॒మి॒ ఛందర్షీ-నావా॑హయా॒మి॒ శ్రియ-మావాహ॑యా॒మి॒ గాయత్రియా గాయత్రీ చ్ఛందో విశ్వామిత్రఋషి స్సవితా దేవతాఽగ్నిర్ముఖం బ్రహ్మా శిరో విష్ణుర్హృదయగ్ం రుద్ర-శ్శిఖా పృథివీ యోనిః ప్రాణాపాన వ్యానోదాన సమానా సప్రాణా శ్వేతవర్ణా సాంఖ్యాయన సగోత్రా గాయత్రీ చతుర్విగ్ం శత్యక్షరా త్రిపదా॑ షట్కు॒క్షిః॒ పంచ-శీర్షోపనయనే వి॑నియో॒గః॒ । ఓం భూః । ఓం భువః । ఓగ్ం సువః । ఓం మహః । ఓం జనః । ఓం తపః । ఓగ్ం స॒త్యమ్ । ఓం తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి । ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥ ఓమాపో॒ జ్యోతీ॒ రసో॒ఽమృతం॒ బ్రహ్మ॒ భూ-ర్భువ॒-స్సువ॒రోమ్ ॥ (మహానారాయణ ఉపనిషత్)
ఆచమ్య (ఓం కేశవాయ స్వాహా, ... శ్రీ కృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమో నమః)
జపసంకల్పః
పూర్వోక్త ఏవంగుణ విశేషణ విశిష్ఠాయాం శుభతిథౌ మమోపాత్త దురిత క్షయద్వారా శ్రీ పరమేశ్వర ముద్దిస్య శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్థం సంధ్యాంగ యథాశక్తి గాయత్రీ మహామంత్ర జపం కరిష్యే ॥
కరన్యాసః
ఓం తథ్స॑వి॒తుః బ్రహ్మాత్మనే అంగుష్టాభ్యాం నమః ।
వరే᳚ణ్యం॒ విష్ణవాత్మనే తర్జనీభ్యాం నమః ।
భర్గో॑ దే॒వస్య॑ రుద్రాత్మనే మధ్యమాభ్యాం నమః ।
ధీమహి సత్యాత్మనే అనామికాభ్యాం నమః ।
ధియో॒ యో నః॑ జ్ఞానాత్మనే కనిష్టికాభ్యాం నమః ।
ప్రచోదయా᳚త్ సర్వాత్మనే కరతల కరపృష్టాభ్యాం నమః ।
అంగన్యాసః
ఓం తథ్స॑వి॒తుః బ్రహ్మాత్మనే హృదయాయ నమః ।
వరే᳚ణ్యం॒ విష్ణవాత్మనే శిరసే స్వాహా ।
భర్గో॑ దే॒వస్య॑ రుద్రాత్మనే శిఖాయై వషట్ ।
ధీమహి సత్యాత్మనే కవచాయ హుమ్ ।
ధియో॒ యో నః॑ జ్ఞానాత్మనే నేత్రత్రయాయ వౌషట్ ।
ప్రచోదయా᳚త్ సర్వాత్మనే అస్త్రాయఫట్ ।
ఓం భూర్భువ॒స్సువ॒రోమితి దిగ్భంధః ।
ధ్యానం
ముక్తావిద్రుమ హేమనీల ధవళచ్చాయై-ర్ముఖై-స్త్రీక్షణైః ।
యుక్తామిందుని బద్ధ-రత్న-మకుటాం తత్వార్థ వర్ణాత్మికామ్ ।
గాయత్రీం-వఀరదాభయాంకుశ కశాశ్శుభ్రంకపాలంగదామ్ ।
శంఖంచక్ర మధారవింద యుగళం హస్తైర్వహంతీం భజే ॥
చతుర్వింశతి ముద్రా ప్రదర్శనం
సుముఖం సంపుటించైవ వితతం-విఀస్తృతం తథా ।
ద్విముఖం త్రిముఖంచైవ చతుః పంచ ముఖం తథా ।
షణ్ముఖోఽథో ముఖం చైవ వ్యాపకాంజలికం తథా ।
శకటం-యఀమపాశం చ గ్రథితం సమ్ముఖోన్ముఖమ్ ।
ప్రలంబం ముష్టికం చైవ మత్స్యః కూర్మో వరాహకమ్ ।
సింహాక్రాంతం మహాక్రాంతం ముద్గరం పల్లవం తథా ।
చతుర్వింశతి ముద్రా వై గాయత్ర్యాం సుప్రతిష్ఠితాః ।
ఇతిముద్రా న జానాతి గాయత్రీ నిష్ఫలా భవేత్ ॥
యో దేవ స్సవితాఽస్మాకం ధియో ధర్మాదిగోచరాః ।
ప్రేరయేత్తస్య యద్భర్గస్త ద్వరేణ్య ముపాస్మహే ॥
గాయత్రీ మంత్రం
ఓం భూర్భువ॒స్సువః॑ ॥ తథ్స॑వి॒తుర్వరే᳚ణ్యం॒ భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి ।
ధియో॒ యో నః॑ ప్రచోదయా᳚త్ ॥
అష్టముద్రా ప్రదర్శనం
సురభిర్జ్ఞాన చక్రే చ యోనిః కూర్మోఽథ పంకజమ్ ।
లింగం నిర్యాణ ముద్రా చేత్యష్ట ముద్రాః ప్రకీర్తితాః ॥
ఓం తత్సద్బ్రహ్మార్పణమస్తు ।
ఆచమ్య (ఓం కేశవాయ స్వాహా, ... శ్రీ కృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమో నమః)
ద్విః పరిముజ్య ।
సకృదుప స్పృశ్య ।
యత్సవ్యం పాణిమ్ ।
పాదమ్ ।
ప్రోక్షతి శిరః ।
చక్షుషీ ।
నాసికే ।
శ్రోత్రే ।
హృదయమాలభ్య ।
ప్రాతఃకాల సూర్యోపస్థానం
ఓం మి॒త్రస్య॑ చ॒ర్షణీ॒ ధృత॒ శ్రవో॑ దే॒వస్య॑ సాన॒ సిమ్ । స॒త్యం చి॒త్రశ్ర॑ వస్తమమ్ । మి॒త్రో జనాన్॑ యాతయతి ప్రజా॒నన్-మి॒త్రో దా॑ధార పృథి॒వీ ము॒తద్యామ్ । మి॒త్రః కృ॒ష్టీ రని॑మిషా॒ఽభి చ॑ష్టే స॒త్యాయ॑ హ॒వ్యం ఘృ॒తవ॑ద్విధేమ । ప్రసమి॑త్త్ర॒ మర్త్యో॑ అస్తు॒ ప్రయ॑స్వా॒ న్యస్త॑ ఆదిత్య॒ శిక్ష॑తి వ్ర॒తేన॑ । న హ॑న్యతే॒ న జీ॑యతే॒ త్వోతో॒నైన॒ మగ్ంహో॑ అశ్నో॒ త్యంతి॑తో॒ న దూ॒రాత్ ॥ (తై. సం. 3.4.11)
మధ్యాహ్న సూర్యోపస్థానం
ఓం ఆ స॒త్యేన॒ రజ॑సా॒ వర్త॑మానో నివే॒శ॑య న్న॒మృతం॒ మర్త్యం॑చ । హి॒రణ్యయే॑న సవి॒తా రథే॒నాఽదే॒వో యా॑తి॒ భువ॑నా ని॒పశ్యన్॑ ॥
ఉద్వ॒య ంతమ॑స॒ స్పరి॒ పశ్యం॑తో॒ జ్యోతి॒ రుత్త॑రమ్ । దే॒వందే॑వ॒త్రా సూర్య॒ మగ॑న్మ జ్యోతి॑ రుత్త॒మం ॥
ఉదు॒త్యం జా॒తవే॑దసం దే॒వం-వఀ ॑హంతి కే॒తవః॑ । దృ॒శే విశ్వా॑ య॒ సూర్య᳚మ్ ॥ చి॒త్రం దే॒వానా॒ ముద॑గా॒ దనీ॑కం॒ చక్షు॑-ర్మి॒త్రస్య॒ వరు॑ణ స్యా॒గ్నేః । అప్రా॒ ద్యావా॑ పృథి॒వీ అంత॒రి॑క్ష॒గ్ం సూర్య॑ ఆ॒త్మా జగ॑త స్త॒స్థుష॑శ్చ ॥
తచ్చక్షు॑-ర్దే॒వహి॑తం పు॒రస్తా᳚చ్చు॒క్ర ము॒చ్చర॑త్ । పశ్యే॑మ శ॒రద॑శ్శ॒తం జీవే॑మ శ॒రద॑శ్శ॒తం నందా॑మ శ॒రద॑శ్శ॒తం మోదా॑మ శ॒రద॑శ్శ॒తం భవా॑మ శ॒రద॑శ్శ॒తగ్ం శృ॒ణవా॑మ శ॒రద॑శ్శ॒తం పబ్ర॑వామ శ॒రద॑శ్శ॒తమజీ॑తాస్యామ శ॒రద॑శ్శ॒తం జోక్చ॒ సూర్యం॑ దృ॒షే ॥ య ఉద॑గాన్మహ॒తోఽర్ణవా᳚ ద్వి॒భ్రాజ॑మాన స్సరి॒రస్య॒ మధ్యా॒థ్సమా॑ వృష॒భో లో॑హితా॒క్షసూర్యో॑ విప॒శ్చిన్మన॑సా పునాతు ॥
సాయంకాల సూర్యోపస్థానం
ఓం ఇ॒మమ్మే॑ వరుణ శృధీ॒ హవ॑ మ॒ద్యా చ॑ మృడయ । త్వా మ॑వ॒స్యు రాచ॑కే ॥ తత్వా॑ యామి॒ బ్రహ్మ॑ణా॒ వంద॑మాన॒ స్త దాశా᳚స్తే॒ యజ॑మానో హ॒విర్భిః॑ । అహే॑డమానో వరుణే॒హ బో॒ధ్యురు॑శ॒గ్ం॒ సమా॑న॒ ఆయుః॒ ప్రమో॑షీః ॥
యచ్చి॒ద్ధితే॒ విశో॑యథా॒ ప్రదే॑వ వరుణవ్ర॒తమ్ । మి॒నీ॒మసి॒ద్య వి॑ద్యవి । యత్కించే॒దం-వఀ ॑రుణ॒దైవ్యే॒ జనే॑ఽభిద్రో॒హ-మ్మ॑ను॒ష్యా᳚శ్చరా॑మసి । అచి॑త్తీ॒ యత్తవ॒ ధర్మా॑యుయోపి॒-మమాన॒-స్తస్మా॒ దేన॑సో దేవరీరిషః । కి॒త॒వాసో॒ యద్రి॑రి॒పుర్నదీ॒వి యద్వా॑ఘా స॒త్యము॒తయన్న వి॒ద్మ । సర్వా॒తావిష్య॑ శిధి॒రేవ॑దే॒వాఽథా॑తేస్యామ వరుణ ప్రి॒యాసః॑ ॥ (తై. సం. 1.1.1)
దిగ్దేవతా నమస్కారః
(ఏతైర్నమస్కారం కుర్యాత్)
ఓం నమః॒ ప్రాచ్యై॑ ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ఓం నమో దక్షి॑ణాయై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ఓం నమః॒ ప్రతీ᳚చ్యై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ఓం నమ॒ ఉదీ᳚చ్యై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ఓం నమ॑ ఊ॒ర్ధ్వాయై॑ ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ఓం నమోఽధ॑రాయై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ఓం నమో॑ఽవాంత॒రాయై॑ ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑ ఏ॒తస్యాం॒ ప్రతి॑వసంత్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః॑ ।
ముని నమస్కారః
నమో గంగా యమునయో-ర్మధ్యే యే॑ వసం॒తి॒ తే మే ప్రసన్నాత్మాన శ్చిరంజీవితం-వఀ ॑ర్ధయం॒తి॒ నమో గంగా యమునయో-ర్ముని॑భ్యశ్చ॒ నమో నమో గంగా యమునయో-ర్ముని॑భ్యశ్చ॒ న॑మః ॥
సంధ్యాదేవతా నమస్కారః
సంధ్యా॑యై॒ నమః॑ । సావి॑త్ర్యై॒ నమః॑ । గాయ॑త్ర్యై॒ నమః॑ । సర॑స్వత్యై॒ నమః॑ । సర్వా॑భ్యో దే॒వతా॑భ్యో॒ నమః॑ । దే॒వేభ్యో॒ నమః॑ । ఋషి॑భ్యో॒ నమః॑ । ముని॑భ్యో॒ నమః॑ । గురు॑భ్యో॒ నమః॑ । పితృ॑భ్యో॒ నమః॑ । కామోఽకార్షీ᳚ ర్నమో॒ నమః । మన్యు రకార్షీ᳚ ర్నమో॒ నమః । పృథివ్యాపస్తే॒జో వాయు॑రాకా॒శాత్ నమః ॥ (తై. అర. 2.18.52)
ఓం నమో భగవతే వాసు॑దేవా॒య । యా॒గ్ం సదా॑ సర్వభూతా॒ని॒ చ॒రాణి॑ స్థావ॒రాణి॑ చ । సా॒యం॒ ప్రా॒త ర్న॑మస్యం॒తి॒ సా॒ మా॒ సంధ్యా॑ఽభిరక్షతు ॥
శివాయ విష్ణురూపాయ శివరూపాయ విష్ణవే ।
శివస్య హృదయం-విఀష్ణుర్విష్ణోశ్చ హృదయం శివః ॥
యథా శివమయో విష్ణురేవం-విఀష్ణుమయః శివః ।
యథాఽంతరం న పశ్యామి తథా మే స్వస్తిరాయుషి ॥
నమో బ్రహ్మణ్య దేవాయ గో బ్రాహ్మణ హితాయ చ ।
జగద్ధితాయ కృష్ణాయ గోవిందాయ నమో నమః ॥
గాయత్రీ ఉద్వాసన (ప్రస్థానం)
ఉ॒త్తమే॑ శిఖ॑రే జా॒తే॒ భూ॒మ్యాం ప॑ర్వత॒మూర్థ॑ని । బ్రా॒హ్మణే᳚భ్యోఽభ్య॑నుజ్ఞా॒తా॒ గ॒చ్చదే॑వి య॒థాసు॑ఖమ్ । స్తుతో మయా వరదా వే॑దమా॒తా॒ ప్రచోదయంతీ పవనే᳚ ద్విజా॒తా । ఆయుః పృథివ్యాం ద్రవిణం బ్ర॑హ్మవ॒ర్చ॒సం॒ మహ్యం దత్వా ప్రజాతుం బ్ర॑హ్మలో॒కమ్ ॥ (మహానారాయణ ఉపనిషత్)
భగవన్నమస్కారః
నమోఽస్త్వనంతాయ సహస్రమూర్తయే సహస్ర పాదాక్షి శిరోరు బాహవే ।
సహస్ర నామ్నే పురుషాయ శాశ్వతే సహస్రకోటీ యుగ ధారిణే నమః ॥
భూమ్యాకాశాభి వందనం
ఇ॒దం ద్యా॑వా పృథి॒వీ స॒త్యమ॑స్తు॒ । పిత॒-ర్మాతర్యది॒ హోప॑ బృ॒వేవా᳚మ్ ।
భూ॒తం దే॒వానా॑ మవమే అవో॑భిః । విద్యా మే॒షం-వృఀ॒జినం॑ జీ॒రదా॑నుమ్ ॥
ఆకాశాత్పతితం తోయం-యఀథా గచ్ఛతి సాగరమ్ ।
సర్వదేవ నమస్కారః కేశవం ప్రతిగచ్ఛతి ॥
శ్రీ కేశవం ప్రతిగచ్ఛత్యోన్నమ ఇతి ।
సర్వవేదేషు యత్పుణ్యమ్ । సర్వతీర్థేషు యత్ఫలమ్ ।
తత్ఫలం పురుష ఆప్నోతి స్తుత్వాదేవం జనార్ధనమ్ ॥
స్తుత్వాదేవం జనార్ధన ఓం నమ ఇతి ॥
వాసనా-ద్వాసుదేవస్య వాసితం తే జయత్రయమ్ ।
సర్వభూత నివాసోఽసి శ్రీవాసుదేవ నమోఽస్తుతే ॥
శ్రీ వాసుదేవ నమోఽస్తుతే ఓం నమ ఇతి ।
అభివాదః (ప్రవర)
చతుస్సాగర పర్యంతం గో బ్రాహ్మణేభ్యః శుభం భవతు । ... ప్రవరాన్విత ... గోత్రః ... సూత్రః ... శాఖాధ్యాయీ ... అహం భో అభివాదయే ॥
ఈశ్వరార్పణం
కాయేన వాచా మనసేంద్రియైర్వా । బుద్ధ్యాఽఽత్మనా వా ప్రకృతే స్స్వభావాత్ ।
కరోమి యద్యత్సకలం పరస్మై శ్రీమన్నారాయణాయేతి సమర్పయామి ॥
హరిః ఓం తత్సత్ । తత్సర్వం శ్రీ పరమేశ్వరార్పణమస్తు ।