|| రావణవధోపాయః ||
మేధావీ తు తతో ధ్యాత్వా స కించిదిదముత్తరమ్ |
లబ్ధసంజ్ఞస్తతస్తం తు వేదజ్ఞో నృపమబ్రవీత్ || ౧ ||
ఇష్టిం తేఽహం కరిష్యామి పుత్రీయాం పుత్రకారణాత్ |
అథర్వశిరసి ప్రోక్తైర్మంత్రైః సిద్ధాం విధానతః || ౨ ||
తతః ప్రక్రమ్య తామిష్టిం పుత్రీయాం పుత్రకారణాత్ |
జుహావ చాగ్నౌ తేజస్వీ మంత్రదృష్టేన కర్మణా || ౩ ||
తతో దేవాః సగంధర్వాః సిద్ధాశ్చ పరమర్షయః |
భాగప్రతిగ్రహార్థం వై సమవేతా యథావిధి || ౪ ||
తాః సమేత్య యథాన్యాయం తస్మిన్సదసి దేవతాః |
అబ్రువఁల్లోకకర్తారం బ్రహ్మాణం వచనం మహత్ || ౫ ||
భగవం‍స్త్వత్ప్రసాదేన రావణో నామ రాక్షసః |
సర్వాన్నో బాధతే వీర్యాచ్ఛాసితుం తం న శక్నుమః || ౬ ||
త్వయా తస్మై వరో దత్తః ప్రీతేన భగవన్పురా |
మానయంతశ్చ తం నిత్యం సర్వం తస్య క్షమామహే || ౭ ||
ఉద్వేజయతి లోకాంస్త్రీనుచ్ఛ్రితాన్ద్వేష్టి దుర్మతిః |
శక్రం త్రిదశరాజానం ప్రధర్షయితుమిచ్ఛతి || ౮ ||
ఋషీన్యక్షాన్స గంధర్వానసురాన్బ్రాహ్మణాంస్తథా |
అతిక్రామతి దుర్ధర్షో వరదానేన మోహితః || ౯ ||
నైనం సూర్యః ప్రతపతి పార్శ్వే వాతి న మారుతః |
చలోర్మిమాలీ తం దృష్ట్వా సముద్రోఽపి న కంపతే || ౧౦ ||
సుమహన్నో భయం తస్మాద్రాక్షసాద్ఘోరదర్శనాత్ |
వధార్థం తస్య భగవన్నుపాయం కర్తుమర్హసి || ౧౧ ||
ఏవముక్తః సురైః సర్వైశ్చింతయిత్వా తతోఽబ్రవీత్ |
హంతాయం విహితస్తస్య వధోపాయో దురాత్మనః || ౧౨ ||
తేన గంధర్వయక్షాణాం దేవదానవరక్షసామ్ |
అవధ్యోఽస్మీతి వాగుక్తా తథేత్యుక్తం చ తన్మయా || ౧౩ ||
నాకీర్తయదవజ్ఞానాత్తద్రక్షో మానుషాంస్తదా |
తస్మాత్స మానుషాద్వధ్యో మృత్యుర్నాన్యోఽస్య విద్యతే || ౧౪ ||
ఏతచ్ఛ్రుత్వా ప్రియం వాక్యం బ్రహ్మణా సముదాహృతమ్ |
దేవా మహర్షయః సర్వే ప్రహృష్టాస్తేఽభవంస్తదా || ౧౫ ||
ఏతస్మిన్నంతరే విష్ణురుపయాతో మహాద్యుతిః |
శంఖచక్రగదాపాణిః పీతవాసా జగత్పతిః || ౧౬ ||
[* అధికశ్లోకః –
వైనతేయం సమారూహ్య భాస్కర తోయదం యథా |
తప్త హాటక కేయూరో వంద్యమానః సురోత్తమైః ||
*]
బ్రహ్మణా చ సమాగమ్య తత్ర తస్థౌ సమాహితః |
తమబ్రువన్సురాః సర్వే సమభిష్టూయ సంనతాః || ౧౭ ||
త్వాం నియోక్ష్యామహే విష్ణో లోకానాం హితకామ్యయా |
రాజ్ఞో దశరథస్య త్వమయోధ్యాధిపతేః విభోః || ౧౮ ||
ధర్మజ్ఞస్య వదాన్యస్య మహర్షిసమతేజసః |
తస్య భార్యాసు తిసృషు హ్రీశ్రీకీర్త్యుపమాసు చ || ౧౯ ||
విష్ణో పుత్రత్వమాగచ్ఛ కృత్వాఽఽత్మానం చతుర్విధమ్ |
తత్ర త్వం మానుషో భూత్వా ప్రవృద్ధం లోకకంటకమ్ || ౨౦ ||
అవధ్యం దైవతైర్విష్ణో సమరే జహి రావణమ్ |
స హి దేవాన్సగంధర్వాన్సిద్ధాంశ్చ మునిసత్తమాన్ || ౨౧ ||
రాక్షసో రావణో మూర్ఖో వీర్యోత్సేకేన బాధతే |
ఋషయస్తు తతస్తేన గంధర్వాప్సరసస్తథా || ౨౨ ||
క్రీడంతో నందనవనే క్రూరేణ కిల హింసితాః |
వధార్థం వయమాయాతాస్తస్య వై మునిభిః సహ || ౨౩ ||
సిద్ధగంధర్వయక్షాశ్చ తతస్త్వాం శరణం గతాః |
త్వం గతిః పరమా దేవ సర్వేషాం నః పరంతప || ౨౪ ||
వధాయ దేవశత్రూణాం నృణాం లోకే మనః కురు |
ఏవముక్తస్తు దేవేశో విష్ణుస్త్రిదశపుంగవః || ౨౫ ||
పితామహపురోగాంస్తాన్ సర్వలోకనమస్కృతః |
అబ్రవీత్ త్రిదశాన్ సర్వాన్ సమేతాన్ ధర్మసంహితాన్ || ౨౬ ||
భయం త్యజత భద్రం వో హితార్థం యుధి రావణమ్ |
సపుత్రపౌత్రం సామాత్యం సమిత్రజ్ఞాతిబాంధవమ్ || ౨౭ ||
హత్వా క్రూరం దురాత్మానం దేవర్షీణాం భయావహమ్ |
దశ వర్షసహస్రాణి దశ వర్షశతాని చ || ౨౮ ||
వత్స్యామి మానుషే లోకే పాలయన్పృథివీమిమామ్ |
ఏవం దత్త్వా వరం దేవో దేవానాం విష్ణురాత్మవాన్ || ౨౯ ||
మానుషే చింతయామాస జన్మభూమిమథాత్మనః |
తతః పద్మపలాశాక్షః కృత్వాఽఽత్మానం చతుర్విధమ్ || ౩౦ ||
పితరం రోచయామాస తదా దశరథం నృపమ్ |
తతో దేవర్షిగంధర్వాః సరుద్రాః సాప్సరోగణాః |
స్తుతిభిర్దివ్యరూపాభిస్తుష్టువుర్మధుసూదనమ్ || ౩౧ ||
తముద్ధతం రావణముగ్రతేజసం
ప్రవృద్ధదర్పం త్రిదశేశ్వరద్విషమ్ |
విరావణం సాధు తపస్వి కంటకం
తపస్వినాముద్ధర తం భయావహమ్ || ౩౨ ||
తమేవ హత్వా సబలం సబాంధవం
విరావణం రావణముగ్రపౌరుషమ్ |
స్వర్లోకమాగచ్ఛ గతజ్వరశ్చిరం
సురేంద్రగుప్తం గతదోషకల్మషమ్ || ౩౩ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే పంచదశః సర్గః || ౧౫ ||