|| కావ్యసంక్షేపః ||
శ్రుత్వా వస్తు సమగ్రం తద్ధర్మాత్మా ధర్మసంహితమ్ |
వ్యక్తమన్వేషతే భూయో యద్వృత్తం తస్య ధీమతః || ౧ ||
ఉపస్పృస్యోదకం సమ్యఙ్మునిః స్థిత్వా కృతాంజలిః |
ప్రాచీనాగ్రేషు దర్భేషు ధర్మేణాన్వీక్షతే గతిమ్ || ౨ ||
రామలక్ష్మణసీతాభీ రాజ్ఞా దశరథేన చ |
సభార్యేణ సరాష్ట్రేణ యత్ప్రాప్తం తత్ర తత్త్వతః || ౩ ||
హసితం భాషితం చైవ గతిర్యా యచ్చ చేష్టితమ్ |
తత్సర్వం ధర్మవీర్యేణ యథావత్సంప్రపశ్యతి || ౪ ||
స్త్రీతృతీయేన చ తథా యత్ప్రాప్తం చరతా వనే |
సత్యసంధేన రామేణ తత్సర్వం చాన్వవేక్షితమ్ || ౫ ||
తతః పశ్యతి ధర్మాత్మా తత్సర్వం యోగమాస్థితః |
పురా యత్తత్ర నిర్వృత్తం పాణావామలకం యథా || ౬ ||
తత్సర్వం తాత్త్వతో దృష్ట్వా ధర్మేణ స మహాద్యుతిః |
అభిరామస్య రామస్య చరితం కర్తుముద్యతః || ౭ ||
కామార్థగుణసంయుక్తం ధర్మార్థగుణవిస్తరమ్ |
సముద్రమివ రత్నాఢ్యం సర్వశ్రుతిమనోహరమ్ || ౮ ||
స యథా కథితం పూర్వం నారదేన మహర్షిణా |
రఘునాథస్య చరితం చకార భగవానృషిః || ౯ ||[వంశస్య]
జన్మ రామస్య సుమహద్వీర్యం సర్వానుకూలతామ్ |
లోకస్య ప్రియతాం క్షాంతిం సౌమ్యతాం సత్యశీలతామ్ || ౧౦ ||
నానాచిత్రకథాశ్చాన్యా విశ్వామిత్రసమాగమే |
జానక్యాశ్చ వివాహం చ ధనుషశ్చ విభేదనమ్ || ౧౧ ||
రామరామవివాదం చ గుణాన్దాశరథేస్తథా |
తథా రామాభిషేకం చ కైకేయ్యా దుష్టభావతామ్ || ౧౨ ||
విఘాతం చాభిషేకస్య రామస్య చ వివాసనమ్ |
రాజ్ఞః శోకవిలాపం చ పరలోకస్య చాశ్రయమ్ || ౧౩ ||
ప్రకృతీనాం విషాదం చ ప్రకృతీనాం విసర్జనమ్ |
నిషాదాధిపసంవాదం సూతోపావర్తనం తథా || ౧౪ ||
గంగాయాశ్చాపి సంతారం భరద్వాజస్య దర్శనమ్ |
భరద్వాజాభ్యనుజ్ఞానాచ్చిత్రకూటస్య దర్శనమ్ || ౧౫ ||
వాస్తుకర్మ వివేశం చ భరతాగమనం తథా |
ప్రసాదనం చ రామస్య పితుశ్చ సలిలక్రియామ్ || ౧౬ ||
పాదుకాగ్ర్యాభిషేకం చ నందిగ్రామనివాసనమ్ |
దండకారణ్యగమనం విరాధస్య వధం తథా || ౧౭ ||
దర్శనం శరభంగస్య సుతీక్ష్ణేనాపి సంగతిమ్ |
అనసూయానమస్యాం చ అంగరాగస్య చార్పణమ్ || ౧౮ ||
అగస్త్యదర్శనం చైవ జటాయోరభిసంగమమ్ |
పంచవట్యాశ్చ గమనం శూర్పణఖ్యాశ్చ దర్శనమ్ || ౧౯ ||
శూర్పణఖ్యాశ్చ సంవాదం విరూపకరణం తథా |
వధం ఖరత్రిశిరసోరుత్థానం రావణస్య చ || ౨౦ ||
మారీచస్య వధం చైవ వైదేహ్యా హరణం తథా |
రాఘవస్య విలాపం చ గృధ్రరాజనిబర్హణమ్ || ౨౧ ||
కబంధదర్శనం చైవ పంపాయాశ్చాపి దర్శనమ్ |
శబరీ దర్శనం చైవ హనూమద్దర్శనం తథా |
విలాపం చైవ పంపాయం రాఘవస్య మహాత్మనః || ౨౨ ||
ఋశ్యమూకస్య గమనం సుగ్రీవేణ సమాగమమ్ |
ప్రత్యయోత్పాదనం సఖ్యం వాలిసుగ్రీవవిగ్రహమ్ || ౨౩ ||
వాలిప్రమథనం చైవ సుగీవప్రతిపాదనమ్ |
తారావిలాపం సమయం వర్షరాత్రనివాసనమ్ || ౨౪ ||
కోపం రాఘవసింహస్య బలానాముపసంగ్రహమ్ |
దిశః ప్రస్థాపనం చైవ పృథివ్యాశ్చ నివేదనమ్ || ౨౫ ||
అంగులీయకదానం చ ఋక్షస్య బిలదర్శనమ్ |
ప్రాయోపవేశనం చాపి సంపాతేశ్చైవ దర్శనమ్ || ౨౬ ||
పర్వతారోహణం చైవ సాగరస్య చ లంఘనమ్ |
సముద్రవచనాచ్చైవ మైనాకస్యాపి దర్శనమ్ || ౨౭ ||
[రాక్షసీతర్జనం చైవ ఛాయాగ్రాహస్య దర్శనమ్ |]
సింహికాయాశ్చ నిధనం లంకామలయదర్శనమ్ |
రాత్రౌ లంకాప్రవేశం చ ఏకస్యాపి విచింతనమ్ || ౨౮ ||
దర్శనం రావణస్యాపి పుష్పకస్య చ దర్శనమ్ |
ఆపానభూమిగమనమవరోధస్య దర్శనమ్ || ౨౯ ||
అశోకవనికాయానం సీతాయాశ్చాపి దర్శనమ్ |
రాక్షసీతర్జనం చైవ త్రిజటాస్వప్నదర్శనమ్ || ౩౦ ||
అభిజ్ఞానప్రదానం చ సీతాయాశ్చాభిభాషణమ్ |
మణిప్రదానం సీతాయాః వృక్షభంగం తథైవ చ || ౩౧ ||
రాక్షసీవిద్రవం చైవ కింకరాణాం నిబర్హణమ్ |
గ్రహణం వాయుసూనోశ్చ లంకాదాహాభిగర్జనమ్ || ౩౨ ||
ప్రతిప్లవనమేవాథ మధూనాం హరణం తథా |
రాఘవాశ్వాసనం చైవ మణినిర్యాతనం తథా || ౩౩ ||
సంగమం చ సముద్రేణ నలసేతోశ్చ బంధనమ్ |
ప్రతారం చ సముద్రస్య రాత్రౌ లంకావరోధనమ్ || ౩౪ ||
విభీషణేన సంసర్గం వధోపాయనివేదనమ్ |
కుంభకర్ణస్య నిధనం మేఘనాదనిబర్హణమ్ || ౩౫ ||
రావణస్య వినాశం చ సీతావాప్తిమరేః పురే |
విభీషణాభిషేకం చ పుష్పకస్య నివేదనమ్ || ౩౬ ||
అయోధ్యాయాశ్చ గమనం భరతేన సమాగమమ్ |
రామాభిషేకాభ్యుదయం సర్వసైన్యవిసర్జనమ్ || ౩౭ ||
స్వరాష్ట్రరంజనం చైవ వైదేహ్యాశ్చ విసర్జనమ్ |
అనాగతం చ యత్కించిద్రామస్య వసుధాతలే |
తచ్చకారోత్తరే కావ్యే వాల్మీకిర్భగవానృషిః || ౩౮ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే తృతీయః సర్గః || ౩ ||