అస్య శ్రీరామచంద్ర స్తవరాజస్తోత్రమంత్రస్య సనత్కుమారఋషిః | శ్రీరామో దేవతా | అనుష్టుప్ ఛందః | సీతా బీజమ్ | హనుమాన్ శక్తిః | శ్రీరామప్రీత్యర్థే జపే వినియోగః ||
సూత ఉవాచ |
సర్వశాస్త్రార్థతత్త్వజ్ఞం వ్యాసం సత్యవతీసుతమ్ |
ధర్మపుత్రః ప్రహృష్టాత్మా ప్రత్యువాచ మునీశ్వరమ్ || ౧ ||
యుధిష్ఠిర ఉవాచ |
భగవన్యోగినాం శ్రేష్ఠ సర్వశాస్త్రవిశారద |
కిం తత్త్వం కిం పరం జాప్యం కిం ధ్యానం ముక్తిసాధనమ్ || ౨ ||
శ్రోతుమిచ్ఛామి తత్సర్వం బ్రూహి మే మునిసత్తమ || ౩ ||
వేదవ్యాస ఉవాచ |
ధర్మరాజ మహాభాగ శృణు వక్ష్యామి తత్త్వతః || ౪ ||
యత్పరం యద్గుణాతీతం యజ్జ్యోతిరమలం శివమ్ |
తదేవ పరమం తత్త్వం కైవల్యపదకారణమ్ || ౫ ||
శ్రీరామేతి పరం జాప్యం తారకం బ్రహ్మసంజ్ఞకమ్ |
బ్రహ్మహత్యాదిపాపఘ్నమితి వేదవిదో విదుః || ౬ ||
శ్రీరామ రామేతి జనా యే జపంతి చ సర్వదా |
తేషాం భుక్తిశ్చ ముక్తిశ్చ భవిష్యతి న సంశయః || ౭ ||
స్తవరాజం పురా ప్రోక్తం నారదేన చ ధీమతా |
తత్సర్వం సంప్రవక్ష్యామి హరిధ్యానపురఃసరమ్ || ౮ ||
తాపత్రయాగ్నిశమనం సర్వాఘౌఘనికృంతనమ్ |
దారిద్ర్యదుఃఖశమనం సర్వసంపత్కరం శివమ్ || ౯ ||
విజ్ఞానఫలదం దివ్యం మోక్షైకఫలసాధనమ్ |
నమస్కృత్య ప్రవక్ష్యామి రామం కృష్ణం జగన్మయమ్ || ౧౦ ||
అయోధ్యానగరే రమ్యే రత్నమండపమధ్యగే |
స్మరేత్కల్పతరోర్మూలే రత్నసింహాసనం శుభమ్ || ౧౧ ||
తన్మధ్యేఽష్టదలం పద్మం నానారత్నైశ్చ వేష్టితమ్ |
స్మరేన్మధ్యే దాశరథిం సహస్రాదిత్యతేజసమ్ || ౧౨ ||
పితురంకగతం రామమింద్రనీలమణిప్రభమ్ |
కోమలాంగం విశాలాక్షం విద్యుద్వర్ణాంబరావృతమ్ || ౧౩ ||
భానుకోటిప్రతీకాశ కిరీటేన విరాజితమ్ |
రత్నగ్రైవేయకేయూరరత్నకుండలమండితమ్ || ౧౪ ||
రత్నకంకణమంజీరకటిసూత్రైరలంకృతమ్ |
శ్రీవత్సకౌస్తుభోరస్కం ముక్తాహారోపశోభితమ్ || ౧౫ ||
దివ్యరత్నసమాయుక్తముద్రికాభిరలంకృతమ్ |
రాఘవం ద్విభుజం బాలం రామమీషత్స్మితాననమ్ || ౧౬ ||
తులసీకుందమందారపుష్పమాల్యైరలంకృతమ్ |
కర్పూరాగురుకస్తూరీదివ్యగంధానులేపనమ్ || ౧౭ ||
యోగశాస్త్రేష్వభిరతం యోగేశం యోగదాయకమ్ |
సదా భరతసౌమిత్రిశత్రుఘ్నైరుపశోభితమ్ || ౧౮ ||
విద్యాధరసురాధీశసిద్ధగంధర్వకిన్నరైః |
యోగీంద్రైర్నారదాద్యైశ్చ స్తూయమానమహర్నిశమ్ || ౧౯ ||
విశ్వామిత్రవసిష్ఠాదిమునిభిః పరిసేవితమ్ |
సనకాదిమునిశ్రేష్ఠైర్యోగివృందైశ్చ సేవితమ్ || ౨౦ ||
రామం రఘువరం వీరం ధనుర్వేదవిశారదమ్ |
మంగళాయతనం దేవం రామం రాజీవలోచనమ్ || ౨౧ ||
సర్వశాస్త్రార్థతత్త్వజ్ఞమానందకరసుందరమ్ |
కౌసల్యానందనం రామం ధనుర్బాణధరం హరిమ్ || ౨౨ ||
ఏవం సంచింతయన్విష్ణుం యజ్జ్యోతిరమలం విభుమ్ |
ప్రహృష్టమానసో భూత్వా మునివర్యః స నారదః || ౨౩ ||
సర్వలోకహితార్థాయ తుష్టావ రఘునందనమ్ |
కృతాంజలిపుటో భూత్వా చింతయన్నద్భుతం హరిమ్ || ౨౪ ||
యదేకం యత్పరం నిత్యం యదనంతం చిదాత్మకమ్ |
యదేకం వ్యాపకం లోకే తద్రూపం చింతయామ్యహమ్ || ౨౫ ||
విజ్ఞానహేతుం విమలాయతాక్షం
ప్రజ్ఞానరూపం స్వసుఖైకహేతుమ్ |
శ్రీరామచంద్రం హరిమాదిదేవం
పరాత్పరం రామమహం భజామి || ౨౬ ||
కవిం పురాణం పురుషం పురస్తా-
-త్సనాతనం యోగినమీశితారమ్ |
అణోరణీయాంసమనంతవీర్యం
ప్రాణేశ్వరం రామమసౌ దదర్శ || ౨౭ ||
నారద ఉవాచ |
నారాయణం జగన్నాథమభిరామం జగత్పతిమ్ |
కవిం పురాణం వాగీశం రామం దశరథాత్మజమ్ || ౨౮ ||
రాజరాజం రఘువరం కౌసల్యానందవర్ధనమ్ |
భర్గం వరేణ్యం విశ్వేశం రఘునాథం జగద్గురుమ్ || ౨౯ ||
సత్యం సత్యప్రియం శ్రేష్ఠం జానకీవల్లభం విభుమ్ |
సౌమిత్రిపూర్వజం శాంతం కామదం కమలేక్షణమ్ || ౩౦ ||
ఆదిత్యం రవిమీశానం ఘృణిం సూర్యమనామయమ్ |
ఆనందరూపిణం సౌమ్యం రాఘవం కరుణామయమ్ || ౩౧ ||
జామదగ్నిం తపోమూర్తిం రామం పరశుధారిణమ్ |
వాక్పతిం వరదం వాచ్యం శ్రీపతిం పక్షివాహనమ్ || ౩౨ ||
శ్రీశార్ఙ్గధారిణం రామం చిన్మయానందవిగ్రహమ్ |
హలధృగ్విష్ణుమీశానం బలరామం కృపానిధిమ్ || ౩౩ ||
శ్రీవల్లభం కృపానాథం జగన్మోహనమచ్యుతమ్ |
మత్స్యకూర్మవరాహాదిరూపధారిణమవ్యయమ్ || ౩౪ ||
వాసుదేవం జగద్యోనిమనాదినిధనం హరిమ్ |
గోవిందం గోపతిం విష్ణుం గోపీజనమనోహరమ్ || ౩౫ ||
గోగోపాలపరీవారం గోపకన్యాసమావృతమ్ |
విద్యుత్పుంజప్రతీకాశం రామం కృష్ణం జగన్మయమ్ || ౩౬ ||
గోగోపికాసమాకీర్ణం వేణువాదనతత్పరమ్ |
కామరూపం కలావంతం కామినీకామదం విభుమ్ || ౩౭ ||
మన్మథం మథురానాథం మాధవం మకరధ్వజమ్ |
శ్రీధరం శ్రీకరం శ్రీశం శ్రీనివాసం పరాత్పరమ్ || ౩౮ ||
భూతేశం భూపతిం భద్రం విభూతిం భూమిభూషణమ్ |
సర్వదుఃఖహరం వీరం దుష్టదానవవైరిణమ్ || ౩౯ ||
శ్రీనృసింహం మహాబాహుం మహాంతం దీప్తతేజసమ్ |
చిదానందమయం నిత్యం ప్రణవం జ్యోతిరూపిణమ్ || ౪౦ ||
ఆదిత్యమండలగతం నిశ్చితార్థస్వరూపిణమ్ |
భక్తిప్రియం పద్మనేత్రం భక్తానామీప్సితప్రదమ్ || ౪౧ ||
కౌసల్యేయం కలామూర్తిం కాకుత్స్థం కమలాప్రియమ్ |
సింహాసనే సమాసీనం నిత్యవ్రతమకల్మషమ్ || ౪౨ ||
విశ్వామిత్రప్రియం దాంతం స్వదారనియతవ్రతమ్ |
యజ్ఞేశం యజ్ఞపురుషం యజ్ఞపాలనతత్పరమ్ || ౪౩ ||
సత్యసంధం జితక్రోధం శరణాగతవత్సలమ్ |
సర్వక్లేశాపహరణం విభీషణవరప్రదమ్ || ౪౪ ||
దశగ్రీవహరం రౌద్రం కేశవం కేశిమర్దనమ్ |
వాలిప్రమథనం వీరం సుగ్రీవేప్సితరాజ్యదమ్ || ౪౫ ||
నరవానరదేవైశ్చసేవితం హనుమత్ప్రియమ్ |
శుద్ధం సూక్ష్మం పరం శాంతం తారకం బ్రహ్మరూపిణమ్ || ౪౬ ||
సర్వభూతాత్మభూతస్థం సర్వాధారం సనాతనమ్ |
సర్వకారణకర్తారం నిదానం ప్రకృతేః పరమ్ || ౪౭ ||
నిరామయం నిరాభాసం నిరవద్యం నిరంజనమ్ |
నిత్యానందం నిరాకారమద్వైతం తమసః పరమ్ || ౪౮ ||
పరాత్పరతరం తత్త్వం సత్యానందం చిదాత్మకమ్ |
మనసా శిరసా నిత్యం ప్రణమామి రఘూత్తమమ్ || ౪౯ ||
సూర్యమండలమధ్యస్థం రామం సీతాసమన్వితమ్ |
నమామి పుండరీకాక్షమమేయం గురుతత్పరమ్ || ౫౦ ||
నమోఽస్తు వాసుదేవాయ జ్యోతిషాం పతయే నమః |
నమోఽస్తు రామదేవాయ జగదానందరూపిణే || ౫౧ ||
నమో వేదాంతనిష్ఠాయ యోగినే బ్రహ్మవాదినే |
మాయామయనిరాసాయ ప్రపన్నజనసేవినే || ౫౨ ||
వందామహే మహేశానచండకోదండఖండనమ్ |
జానకీహృదయానందవర్ధనం రఘునందనమ్ || ౫౩ ||
ఉత్ఫుల్లామలకోమలోత్పలదలశ్యామాయ రామాయ తే-
-ఽకామాయ ప్రమదామనోహరగుణగ్రామాయ రామాత్మనే |
యోగారూఢమునీంద్రమానససరోహంసాయ సంసారవి-
-ధ్వంసాయ స్ఫురదోజసే రఘుకులోత్తంసాయ పుంసే నమః || ౫౪ ||
భవోద్భవం వేదవిదాం వరిష్ఠ-
-మాదిత్యచంద్రానలసుప్రభావమ్ |
సర్వాత్మకం సర్వగతస్వరూపం
నమామి రామం తమసః పరస్తాత్ || ౫౫ ||
నిరంజనం నిష్ప్రతిమం నిరీహం
నిరాశ్రయం నిష్కలమప్రపంచమ్ |
నిత్యం ధ్రువం నిర్విషయస్వరూపం
నిరంతరం రామమహం భజామి || ౫౬ ||
భవాబ్ధిపోతం భరతాగ్రజం తం
భక్తిప్రియం భానుకులప్రదీపమ్ |
భూతత్రినాథం భువనాధిపం తం
భజామి రామం భవరోగవైద్యమ్ || ౫౭ ||
సర్వాధిపత్యం సమరాంగధీరం
సత్యం చిదానందమయస్వరూపమ్ |
సత్యం శివం శాంతిమయం శరణ్యం
సనాతనం రామమహం భజామి || ౫౮ ||
కార్యక్రియాకారణమప్రమేయం
కవిం పురాణం కమలాయతాక్షమ్ |
కుమారవేద్యం కరుణామయం తం
కల్పద్రుమం రామమహం భజామి || ౫౯ ||
త్రైలోక్యనాథం సరసీరుహాక్షం
దయానిధిం ద్వంద్వవినాశహేతుమ్ |
మహాబలం వేదనిధిం సురేశం
సనాతనం రామమహం భజామి || ౬౦ ||
వేదాంతవేద్యం కవిమీశితార-
-మనాదిమధ్యాంతమచింత్యమాద్యమ్ |
అగోచరం నిర్మలమేకరూపం
నమామి రామం తమసః పరస్తాత్ || ౬౧ ||
అశేషవేదాత్మకమాదిసంజ్ఞ-
-మజం హరిం విష్ణుమనంతమాద్యమ్ |
అపారసంవిత్సుఖమేకరూపం
పరాత్పరం రామమహం భజామి || ౬౨ ||
తత్త్వస్వరూపం పురుషం పురాణం
స్వతేజసా పూరితవిశ్వమేకమ్ |
రాజాధిరాజం రవిమండలస్థం
విశ్వేశ్వరం రామమహం భజామి || ౬౩ ||
లోకాభిరామం రఘువంశనాథం
హరిం చిదానందమయం ముకుందమ్ |
అశేషవిద్యాధిపతిం కవీంద్రం
నమామి రామం తమసః పరస్తాత్ || ౬౪ ||
యోగీంద్రసంఘైశ్చ సుసేవ్యమానం
నారాయణం నిర్మలమాదిదేవమ్ |
నతోఽస్మి నిత్యం జగదేకనాథ-
-మాదిత్యవర్ణం తమసః పరస్తాత్ || ౬౫ ||
విభూతిదం విశ్వసృజం విరామం
రాజేంద్రమీశం రఘువంశనాథమ్ |
అచింత్యమవ్యక్తమనంతమూర్తిం
జ్యోతిర్మయం రామమహం భజామి || ౬౬ ||
అశేషసంసారవిహారహీన-
-మాదిత్యగం పూర్ణసుఖాభిరామమ్ |
సమస్తసాక్షిం తమసః పరస్తా-
-న్నారాయణం విష్ణుమహం భజామి || ౬౭ ||
మునీంద్రగుహ్యం పరిపూర్ణకామం
కలానిధిం కల్మషనాశహేతుమ్ |
పరాత్పరం యత్పరమం పవిత్రం
నమామి రామం మహతో మహాంతమ్ || ౬౮ ||
బ్రహ్మా విష్ణుశ్చ రుద్రశ్చ దేవేంద్రో దేవతాస్తథా |
ఆదిత్యాదిగ్రహాశ్చైవ త్వమేవ రఘునందన || ౬౯ ||
తాపసా ఋషయః సిద్ధాః సాధ్యాశ్చ మరుతస్తథా |
విప్రా వేదాస్తథా యజ్ఞాః పురాణం ధర్మసంహితాః || ౭౦ ||
వర్ణాశ్రమాస్తథా ధర్మా వర్ణధర్మాస్తథైవ చ |
యక్షరాక్షసగంధర్వాదిక్పాలా దిగ్గజాదయః || ౭౧ ||
సనకాదిమునిశ్రేష్ఠాస్త్వమేవ రఘుపుంగవ |
వసవోఽష్టౌ త్రయః కాలా రుద్రా ఏకాదశ స్మృతాః || ౭౨ ||
తారకాః దశ దిక్ చైవ త్వమేవ రఘునందన |
సప్తద్వీపాః సముద్రాశ్చ నగాః నద్యస్తథా ద్రుమాః || ౭౩ ||
స్థావరాః జంగమాశ్చైవ త్వమేవ రఘునాయక |
దేవతిర్యఙ్మనుష్యాణాం దానవానాం తథైవ చ || ౭౪ ||
మాతా పితా తథా భ్రాతా త్వమేవ రఘువల్లభ |
సర్వేషాం త్వం పరం బ్రహ్మ త్వన్మయం సర్వమేవ హి || ౭౫ ||
త్వమక్షరం పరం జ్యోతిస్త్వమేవ పురుషోత్తమ |
త్వమేవ తారకం బ్రహ్మ త్వత్తోఽన్యన్నైవ కించన || ౭౬ ||
శాంతం సర్వగతం సూక్ష్మం పరం బ్రహ్మ సనాతనమ్ |
రాజీవలోచనం రామం ప్రణమామి జగత్పతిమ్ || ౭౭ ||
వ్యాస ఉవాచ |
తతః ప్రసన్నః శ్రీరామః ప్రోవాచ మునిపుంగవమ్ |
తుష్టోఽస్మి మునిశార్దూల వృణీష్వ వరముత్తమమ్ || ౭౮ ||
నారద ఉవాచ |
యది తుష్టోఽసి సర్వజ్ఞ శ్రీరామ కరుణానిధే |
త్వన్మూర్తిదర్శనేనైవ కృతార్థోఽహం చ సర్వదా || ౭౯ ||
ధన్యోఽహం కృతకృత్యోఽహం పుణ్యోఽహం పురుషోత్తమ |
అద్య మే సఫలం జన్మ జీవితం సఫలం చ మే || ౮౦ ||
అద్య మే సఫలం జ్ఞానమద్య మే సఫలం తపః |
అద్య మే సఫలం కర్మ త్వత్పాదాంభోజదర్శనాత్ || ౮౧ ||
అద్య మే సఫలం సర్వం త్వన్నామస్మరణం తథా |
త్వత్పాదాంభోరుహద్వంద్వసద్భక్తిం దేహి రాఘవ || ౮౨
తతః పరమసంప్రీతః స రామః ప్రాహ నారదమ్ |
మేఘగంభీరయా వాచా ధన్వీ వీజితమన్మథః || ౮౩ ||
శ్రీరామ ఉవాచ |
మునివర్య మహాభాగ మునే త్విష్టం దదామి తే |
యత్త్వయా చేప్సితం సర్వం మనసా తద్భవిష్యతి || ౮౪ ||
నారద ఉవాచ |
వరం న యాచే రఘునాథ యుష్మ-
-త్పదాబ్జభక్తిః సతతం మమాస్తు |
ఇదం ప్రియం నాథ వరం ప్రయాచ్ఛ
పునః పునస్త్వామిదమేవ యాచే || ౮౫ ||
వ్యాస ఉవాచ |
ఇత్యేవమీడితో రామః ప్రాదాత్తస్మై వరాంతరమ్ |
వీరో రామో మహాతేజాః సచ్చిదానందవిగ్రహః || ౮౬ ||
అద్వైతమమలం జ్ఞానం స్వనామస్మరణం తథా |
అంతర్దధౌ జగన్నాథః పురతస్తస్య రాఘవః || ౮౭ ||
ఇతి శ్రీరఘునాథస్య స్తవరాజమనుత్తమమ్ |
సర్వసౌభాగ్యసంపత్తిదాయకం ముక్తిదం శుభమ్ || ౮౮ ||
కథితం బ్రహ్మపుత్రేణ వేదానాం సారముత్తమమ్ |
గుహ్యాద్గుహ్యతమం దివ్యం తవ స్నేహాత్ప్రకీర్తితమ్ || ౮౯ ||
యః పఠేచ్ఛృణుయాద్వాపి త్రిసంధ్యం శ్రద్ధయాన్వితః |
బ్రహ్మహత్యాదిపాపాని తత్సమాని బహూని చ || ౯౦ ||
స్వర్ణస్తేయం సురాపానం గురుతల్పగతిస్తథా |
గోవధాద్యుపపాపాని అనృతాత్సంభవాని చ || ౯౧ ||
సర్వైః ప్రముచ్యతే పాపైః కల్పాయుతశతోద్భవైః |
మానసం వాచికం పాపం కర్మణా సముపార్జితమ్ || ౯౨ ||
శ్రీరామస్మరణేనైవ తత్క్షణాన్నశ్యతి ధ్రువమ్ |
ఇదం సత్యమిదం సత్యం సత్యమేతదిహోచ్యతే || ౯౩ ||
రామం సత్యం పరం బ్రహ్మ రామాత్కించిన్న విద్యతే |
తస్మాద్రామస్వరూపం హి సత్యం సత్యమిదం జగత్ || ౯౪ ||
శ్రీరామచంద్ర రఘుపుంగవ రాజవర్య
రజేంద్ర రామ రఘునాయక రాఘవేశ |
రాజాధిరాజ రఘునందన రామచంద్ర
దాసోఽహమద్య భవతః శరణాగతోఽస్మి || ౯౫ ||
వైదేహీసహితం సురద్రుమతలే హైమే మహామండపే
మధ్యే పుష్పకమాసనే మణిమయే వీరాసనే సంస్థితమ్ |
అగ్రే వాచయతి ప్రభంజనసుతే తత్త్వం మునిభ్యః పరం
వ్యాఖ్యాతం భరతాదిభిః పరివృతం రామం భజే శ్యామలమ్ || ౯౬ ||
రామం రత్నకిరీటకుండలయుతం కేయూరహారాన్వితం
సీతాలంకృతవామభాగమమలం సింహాసనస్థం విభుమ్ |
సుగ్రీవాదిహరీశ్వరైః సురగణైః సంసేవ్యమానం సదా
విశ్వామిత్రపరాశరాదిమునిభిః సంస్తూయమానం ప్రభుమ్ || ౯౭ ||
సకలగుణనిధానం యోగిభిః స్తూయమానం
భుజవిజితసమానం రాక్షసేంద్రాదిమానమ్ |
మహితనృపభయానం సీతయా శోభమానం
స్మర హృదయ విమానం బ్రహ్మ రామాభిధానమ్ || ౯౮ ||
రఘువర తవ మూర్తిర్మామకే మానసాబ్జే
నరకగతిహరం తే నామధేయం ముఖే మే |
అనిశమతులభక్త్యా మస్తకం త్వత్పదాబ్జే
భవజలనిధిమగ్నం రక్ష మామార్తబంధో || ౯౯ ||
రామరత్నమహం వందే చిత్రకూటపతిం హరిమ్ |
కౌసల్యాభక్తిసంభూతం జానకీకంఠభూషణమ్ || ౧౦౦ ||
ఇతి శ్రీసనత్కుమారసంహితాయాం నారదోక్తం శ్రీరామస్తవరాజస్తోత్రం సంపూర్ణమ్ |