అశీతితమదశకమ్ (౮౦) – స్యమన్తకోపాఖ్యానమ్
సత్రాజితస్త్వమథ లుబ్ధవదర్కలబ్ధం
దివ్యం స్యమన్తకమణిం భగవన్నయాచీః |
తత్కారణం బహువిధం మమ భాతి నూనం
తస్యాత్మజాం త్వయి రతాం ఛలతో వివోఢుమ్ || ౮౦-౧ ||
అదత్తం తం తుభ్యం మణివరమనేనాల్పమనసా
ప్రసేనస్తద్భ్రాతా గలభువి వహన్ప్రాప మృగయామ్ |
అహన్నేనం సింహో మణిమహసి మాంసభ్రమవశాత్
కపీన్ద్రస్తం హత్వా మణిమపి చ బాలాయ దదివాన్ || ౮౦-౨ ||
శశంసుః సత్రాజిద్గిరమను జనాస్త్వాం మణిహరం
జనానాం పీయూషం భవతి గుణినాం దోషకణికా |
తతః సర్వజ్ఞోఽపి స్వజనసహితో మార్గణపరః
ప్రసేనం తం దృష్ట్వా హరిమపి గతోఽభూః కపిగుహామ్ || ౮౦-౩ ||
భవన్తమవితర్కయన్నతివయాః స్వయం జాంబవాన్
ముకున్దశరణం హి మాం క ఇహ రోద్ధుమిత్యాలపన్ |
విభో రఘుపతే హరే జయ జయేత్యలం ముష్టిభి-
శ్చిరం తవ సమర్చనం వ్యధిత భక్తచూడామణిః || ౮౦-౪ ||
బుద్ధ్వాథ తేన దత్తాం నవరమణీం వరమణిం చ పరిగృహ్ణన్ |
అనుగృహ్ణన్నముమాగాః సపది చ సత్రాజితే మణిం ప్రాదాః || ౮౦-౫ ||
తదను స ఖలు వ్రీడాలోలో విలోలవిలోచనాం
దుహితరమహో ధీమాన్భామాం గిరైవ పరార్పితామ్ |
అదితమణినా తుభ్యం లభ్యం సమేత్య భవానపి
ప్రముదితమనాస్తస్యైవాదాన్మణిం గహనాశయః || ౮౦-౬ ||
వ్రీలాకులాం రమయతి త్వయి సత్యభామాం
కౌన్తేయదాహకథయాథ కురూన్ప్రయాతే |
హీ గాన్దినేయకృతవర్మగిరా నిపాత్య
సత్రాజితం శతధనుర్మణిమాజహార || ౮౦-౭ ||
శోకాత్కురూనుపగతామవలోక్య కాన్తాం
హత్వా ద్రుతం శతధనుం సమహర్షయస్తామ్ |
రత్నే సశఙ్క ఇవ మైథిలగేహమేత్య
రామో గదాం సమశిశిక్షత ధార్తరాష్ట్రమ్ || ౮౦-౮ ||
అక్రూర ఏష భగవన్ భవదిచ్ఛయైవ
సత్రాజితః కుచరితస్య యుయోజ హింసామ్ |
అక్రూరతో మణిమనాహృతవాన్పునస్త్వం
తస్యైవ భూతిముపధాతుమితి బ్రువన్తి || ౮౦-౯ ||
భక్తస్త్వయి స్థిరతరః స హి గాన్దినేయ-
స్తస్యైవ కాపథమతిః కథమీశ జాతా |
విజ్ఞానవాన్ప్రశమవానహమిత్యుదీర్ణం
గర్వం ధ్రువం శమయితుం భవతా కృతైవ || ౮౦-౧౦ ||
యాతం భయేన కృతవర్మయుతం పునస్త-
మాహూయ తద్వినిహితం చ మణిం ప్రకాశ్య |
తత్రైవ సువ్రతధరే వినిధాయ తుష్యన్
భామాకుచాన్తరశయః పవనేశ పాయాః || ౮౦-౧౧ ||
ఇతి అశీతితమదశకం సమాప్తమ్ |