శివాయ నమః ||
శివకేశాది పాదాన్త వర్ణన స్తోత్రమ్
దేయాసుర్మూర్ధ్ని రాజత్సరససురసరిత్పారపర్యన్తనిర్యత్-
ప్రాంశుస్తమ్బాః పిశఙ్గాస్తులితపరిణతారక్తశాలీలతా వః |
దుర్వారాపత్తిగర్తశ్రితనిఖిలజనోత్తారణే రజ్జుభూతా
ఘోరాఘోర్వీరుహాలీదహనశిఖిశిఖాః శర్మ శార్వాః కపర్దాః ||౧||
కుర్వన్నిర్వాణమార్గప్రగమపరిలసద్రూప్యసోపానశఙ్కాం
శక్రారీణాం పురాణాం త్రయవిజయకృతస్పష్టరేఖాయమాణమ్ |
అవ్యాదవ్యాజముచ్చైరలికహిమధరాధిత్యకాన్తస్త్రిధోద్య-
జ్జాహ్నవ్యాభం మృడానీకమితరుడుపరుక్పాణ్డరం వస్త్రిపుణ్డ్రమ్ ||౨||
క్రుధ్యద్గౌరీప్రసాదానతిసమయపదాఙ్గుష్ఠసఙ్క్రాన్తలాక్షా-
బిన్దుస్పర్ధి స్మరారేః స్ఫటికమణిదృషన్మగ్నమాణిక్యశోభమ్ |
మూర్ధ్న్యుద్యద్దివ్యసిన్ధోః పతితశఫరికాకారి వో మస్తకం
స్తాదస్తోకాపత్తికృత్త్యై హుతవహకణికామోక్షరూక్షం సదాక్షి ||౩||
భూత్యై దృగ్భూతయోః స్యాద్యదహిమహిమరుగ్బిమ్బయోః స్నిగ్ధవర్ణో
దైత్యౌఘధ్వంసశంసీ స్ఫుట ఇవ పరివేషావశేషో విభాతి |
సర్గస్థిత్యన్తవృత్తిర్మయి సముపగతేఽతీవ నిర్వౄత్తగర్వం
శర్వాణీభర్తురుచ్చైర్యుగళమథ దధద్విభ్రమం తద్భ్రువోర్వః ||౪||
యుగ్మే రుక్మాఞ్జపిఙ్గే గ్రహ ఇవ పిహితే ద్రాగ్యయోః ప్రాగ్దుహిత్రా
శైలస్య ధ్వాన్తనీలామ్బరరచితబృహత్కఞ్చుకోఽభూత్ప్రపఞ్చః |
తే త్రైనేత్రే పవిత్రే త్రిదశవరఘటామిత్రజైత్రోగ్రశస్త్రే
నేత్రే నేత్రే భవేతాం ద్రుతమిహ భవతామిన్ద్రియాశ్వాన్నియన్తుమ్ ||౫||
చణ్డీవక్త్రార్పణేచ్ఛోస్తదను భగవతః పాణ్డురుక్పాణ్డుగణ్డ-
ప్రోద్యత్కణ్డూం వినేతుం వితనుత ఇవ యే రత్నకోణైర్విఘృష్టిమ్ |
చణ్డార్చిర్మణ్డలాభే సతతనతజనధ్వాన్తఖణ్డాతిశౌణ్డే
చాణ్డీశే తే శ్రియే స్తామధికమవనతాఖణ్డలే కుణ్డలే వః ||౬||
ఖట్వాఙ్గోదగ్రపాణేః స్ఫుటవికటపుటో వక్త్రరన్ధ్రప్రవేశ
ప్రేప్సూదఞ్చత్ఫణోరుష్వసదతిధవళాహీన్ద్రశఙ్కాం దధానః |
యుష్మాకం కమ్రవక్త్రామ్బురుహపరిలసత్కర్ణికాకారశోభః
శశ్వత్త్రాణాయ భూయాదలమతివిమలోత్తుఙ్గకోణః స ఘోణః ||౭||
కుధ్యత్యద్ధా యయోః స్వాం తనుమతిలసతోర్బిమ్బితాం లక్షయన్తీ
భర్త్రే స్పర్ధాతివిఘ్నా ముహురితరవధూశఙ్కయా శైలకన్యా |
యుష్మాంస్తౌ శశ్వదుచ్చైరబహులదశమీశర్వరీశాతిశుభ్రా-
వవ్యాస్తాం దివ్యసిన్ధోః కమితురవనమల్లోకపాలౌ కపోలౌ ||౮||
యో భాసా భాత్యుపాన్తస్థిత ఇవ నిభృతం కౌస్తుభో ద్రష్టుమిచ్ఛన్
సోత్థస్నేహాన్నితాన్తం గలగతగరళం పత్యురుచ్చైః పశూనామ్ |
ప్రోద్యత్ప్రేమ్ణా యమార్ద్రా పిబతి గిరిసుతా సంపదః సాతిరేకా
లోకాః శోణీకృతాన్తా యదధరమహసా సోఽధరో వో విధత్తామ్ ||౯||
అత్యర్థం రాజతే యా వదనశశధరాదుద్గలచ్చారువాణీ-
పీయూషామ్భఃప్రవాహప్రసరపరిలసత్ఫేనబిన్ద్వావలీవ |
దేయాత్సా దన్తపఙ్క్తిశ్చిరమిహ దనుదాయాదదౌవారికస్య
ద్యుత్యా దీప్తేన్దుకున్దచ్ఛవిరమలతరప్రోన్నతాగ్రా ముదం వః ||౧౦||
న్యక్కుర్వన్నుర్వరాభృన్నిభఘనసమయోద్ధుష్టమేఘౌఘఘోషం
స్ఫూర్జద్వార్ధ్యుత్థితోరుధ్వనితమపి పరబ్రహ్మభూతో గభీరః |
సువ్యక్తో వ్యక్తమూర్తేః ప్రకటితకరణః ప్రాణనాథస్య సత్యాః
ప్రీత్యా వః సంవిదధ్యాత్ఫలవికలమలం జన్మ నాదః స నాదః ||౧౧||
భాసా యస్య త్రిలోకీ లసతి పరిలసత్ఫేనబిన్ద్వర్ణవాన్తర్-
వ్యామగ్రేవాతిగౌరస్తులితసురసరిద్వారిపూరప్రసారః |
పీనాత్మా దన్తభాభిర్భృశమహహహకారాతిభీమః సదేష్టాం
పుష్టాం తుష్టిం కృషీష్ట స్ఫుటమిహ భవతామట్టహాసోఽష్టమూర్తేః ||౧౨||
సద్యోజాతాఖ్యమాప్యం యదువిమలముదగ్వర్తి యద్వామదేవం
నామ్నా హేమ్నా సదృక్షం జలదనిభమఘోరాహ్వయం దక్షిణం యత్ |
యద్బాలార్కప్రభం తత్పురుషనిగదితం పూర్వమీశానసంజ్ఞం
యద్దివ్యం తాని శమ్భోర్భవదభిలషితం పఞ్చ దద్యుర్ముఖాని ||౧౩||
ఆత్మప్రేమ్ణో భవాన్యా స్వయమివ రచితాః సాదరం సాంవనన్యా
మష్యా తిస్రః సునీలాఞ్జననిభగరరేఖాః సమాభాన్తి యస్యామ్ |
ఆకల్పానల్పభాసా భృశరుచిరతరా కమ్బుకల్పాఽమ్బికాయాః
పత్యుః సాత్యన్తమన్తర్విలసతు సతతం మన్థరా కన్ధరా వః ||౧౪||
వక్త్రేన్దోర్దన్త లక్ష్మ్యాశ్చిరమధరమహాకౌస్తుభస్యాప్యుపాన్తే
సోత్థానాం ప్రార్థయన్ య స్థితిమచలభువే వారయన్త్యై నివేశమ్ |
ప్రాయుఙ్క్తేవాశిషో యః ప్రతిపదమమృతత్వే స్థితః కాలశత్రోః
కాలం కుర్వన్ గలం వో హృదయమయమలం క్షాలయేత్కాలకూటః ||౧౫||
ప్రౌఢప్రేమాకులాయా ద్దఢతరపరిరమ్భేషు పర్వేన్దుముఖ్యాః
పార్వత్యాశ్చారుచామీకరవలయపదైరఙ్కితం కాన్తిశాలి |
రఙ్గన్నాగాఙ్గదాఢ్యం సతతమవిహితం కర్మ నిర్మూలయేత్త-
దోర్మూలం నిర్మలం యద్ధృది దురితమపాస్యార్జితం ధూర్జటేర్వః ||౧౬||
కణ్ఠాశ్లేషార్థమాప్తా దివ ఇవ కమితుః స్వర్గసిన్ధోః ప్రవాహాః
క్రాన్త్యై సంసారసిన్ధోః స్ఫటికమణిమహాసఙ్క్రమాకారదీర్ఘాః |
తిర్యగ్విష్కమ్భభూతాస్త్రిభువనవసతేర్భిన్నదైత్యేభదేహా
బాహావస్తా హరస్య ద్రుతమిహ నివహానంహసాం సంహరన్తు||౧౭||
వక్షో దక్షద్విషోఽలం స్మరభరవినమద్దక్షజాక్షీణవక్షోజాన్తర్-
నిక్షిప్తశుమ్భన్మలయజమిలితోద్భాసి భస్మోక్షితం యత్ |
క్షిప్రం తద్రూక్షచక్షుః శ్రుతి గణఫణరత్నౌఘభాభీక్ష్ణశోభం
యుష్మాకం శశ్వదేనః స్ఫటికమణిశిలామణ్డలాభం క్షిణోతు ||౧౮||
ముక్తాముక్తే విచిత్రాకులవలిలహరీజాలశాలిన్యవాఞ్చన్-
నాభ్యావర్తే విలోలద్భుజగవరయుతే కాలశత్రోర్విశాలే |
యుష్మచ్చిత్తత్రిధామా ప్రతినవరుచిరే మన్దిరే కాన్తిలక్ష్మ్యాః
శేతాం శీతాంశుగౌరే చిరతరముదరక్షీరసిన్ధౌ సలీలమ్ ||౧౯||
వైయాఘ్రీ యత్ర కృత్తిః స్ఫురతి హిమగిరేర్విస్తృతోపత్యకాన్తః
సాన్ద్రావశ్యాయమిశ్రా పరిత ఇవ వృతా నీలజీమూతమాలా |
ఆబద్ధాహీన్ద్రకాఞ్చీగుణమతిపృథులం శైలజాకీడభూమిస్తద్వో
నిఃశ్రేయసే స్యాజ్జఘనమతిఘనం బాలశీతాంశుమౌలేః ||౨౦||
పుష్టావష్టమ్భభూతౌ పృథుతరజఘనస్యాపి నిత్యం త్రిలోక్యాః
సమ్యగ్వృత్తౌ సురేన్ద్రద్విరదవరకరోదారకాన్తిం దధానౌ |
సారావూరూ పురారేః ప్రసభమరిఘటాఘస్మరౌ భస్మశుభ్రౌ
భక్తైరత్యార్ద్రచిత్తైరధికమవనతౌ వాఞ్ఛితం వో విధత్తామ్ ||౨౧||
ఆనన్దాయేన్దుకాన్తోపలరచితసముద్గాయితే యే మునీనాం
చిత్తాదర్శం నిధాతుం విదధతి చరణే తాణ్డవాకుఞ్చనాని |
కాఞ్చీభోగీన్ద్రమూర్ధ్నా ప్రతిముహురుపధానాయమానే క్షణం తే
కాన్తే స్తామన్తకారేర్ద్యుతివిజితసుధాభానునీ జానునీ వః ||౨౨||
మఞ్జీరీభూతభోగిప్రవరగణఫణామణ్డలాన్తర్నితాన్త-
వ్యాదీర్ఘానర్ఘరత్నద్యుతికిసలయితే స్తూయమానే ద్యుసద్భిః |
బిభ్రత్యౌ విమ్రమం వః స్ఫటికమణిబృహద్దణ్డవద్భాసితే యే
జఙ్ఘే శఙ్ఖేన్దుశుభ్రే భృశమిహ భవతాం మానసే శూలపాణేః ||౨౩||
అస్తోకస్తోమశస్త్రైరపచితిమమలాం భూరిభావోపహారైః
కుర్వద్భిః సర్వదోచ్చైః సతతమభివృతౌ బ్రహ్మవిద్దేవలాద్యైః |
సమ్యక్సమ్పూజ్యమానావిహ హృది సరసీవానిశం యుష్మదీయే
శర్వస్య క్రీడతాం తౌ ప్రపదవరబృహత్కచ్ఛపావచ్ఛభాసౌ ||౨౪||
యాః స్వస్యైకాంశపాతాదితిబహలగలద్రక్తవక్త్రం ప్రణున్న-
ప్రాణం ప్రాక్రోశయన్ప్రాఙ్ నిజమచలవరం చాలయన్తం దశాస్యమ్ |
పాదాఙ్గుల్యో దిశన్తు ద్రుతమయుగదశః కల్మషప్లోషకల్యాః
కల్యాణం ఫుల్లమాల్యప్రకరవిలసితా వః ప్రణద్ధాహివల్ల్యః ||౨౫||
ప్రహ్వప్రాచీనబర్హిఃప్రముఖసురవరప్రస్ఫురన్మౌలిసక్త-
జ్యాయోరత్నోత్కరోస్త్రైరవిరతమమలా భూరినీరాజితా యా |
ప్రోదగ్రాగ్రా ప్రదేయాత్తతిరివ రుచిరా తారకాణాం నితాన్తం
నీలగ్రీవస్య పాదామ్బురుహవిలసితా సా నఖాలీః సుఖం వః ||౨౬||
సత్యాః సత్యాననేన్దావపి సవిధగతే యే వికాసం దధాతే
స్వాన్తే స్వాం తే లభన్తే శ్రియమిహ సరసీవామరా యే దధానాః|
లోలం లోలమ్బకానాం కులమివ సుధియాం సేవతే యే సదా స్తాం
భూత్యై భూత్యైణపాణేర్విమలతరరుచస్తే పదామ్భోరుహే వః ||౨౭||
యేషాం రాగాదిదోషాక్షతమతి యతయో యాన్తి ముక్తిప్రసాదా-
ద్యే వా నమ్రాత్మమూర్తిద్యుసదృశిపరిషన్మూర్ధ్ని శేషాయమాణాః |
శ్రీకణ్ఠస్యారుణోద్యచ్చరణసరసిజప్రోత్థితాస్తే భవాఖ్యాత్-
పారావారాచ్చిరం వో దురితహతికృతస్తారయేయుః పరాగాః ||౨౮||
భూమ్నా యస్యాస్తసీమ్నా భువనమనుసృతం యత్పరం ధామ ధామ్నాం
సామ్నామామ్నాయతత్త్వం యదపి చ పరమం యద్గుణాతీతమాద్యమ్ |
యచ్చాంహోహన్నిరీహం గగనమితి ముహుః ప్రాహురుచ్చైర్మహాన్తో
మాహేశం తన్మహో మే మహితమహరహర్మోహరోహం నిహన్తు ||౨౯||
ఇతి శ్రీమత్పరమహంసపరివ్రాజకాచార్యస్య శ్రీగోవిన్దభగవత్పాదశిష్యస్య
శ్రీమచ్ఛఙ్కరాచార్యస్య కృతమ్ శివకేశాదిపాదాన్తవర్ణనస్తోత్రం సంపూర్ణమ్