శివాయ నమః ||
శివపాదాది కేశాన్త వర్ణన స్తోత్రమ్
కల్యాణం నో విధత్తాం కటకతటలసత్కల్పవాహీనికుఞ్జ-
క్రీడాసంసక్తవిద్యాధరనివహవధూగీతరుద్రాపదానః|
తారైర్హేరమ్బనాదైస్తరలితనినదత్తారకారాతికేకీ
కైలాసః శర్వనిర్వృత్యభిజనకపదః సర్వదా పర్వతేన్ద్రః ||౧||
యస్య ప్రాహుః స్వరూపం సకలదివిషదాం సారసర్వస్వయోగం
యత్యేషుః శార్ఙ్గధన్వా సమజని జగతాం రక్షణే జాగరూకః |
మౌర్వీ దర్వీకరాణామపి చ పరివృఢః పూస్రయీ సా చ లక్ష్యం
సోఽవ్యాదవ్యాజమస్మానశివభిదనిశం నాకినాం శ్రీపినాకః ||౨||
ఆతఙ్కావేగహారీ సకలదివిషదామఙ్ఘ్రిపద్మాశ్రయాణాం
మాతఙ్గాద్యుగ్రదైత్యప్రకరతనుగలద్రక్తధారాక్తధారః |
క్రూరః సూరాయుతానామపి చ పరిభవం స్వీయభాసా వితన్వన్
ఘోరాకారః కుఠారో దృఢతరదురితాఖ్యాటవీం పాటయేన్నః |౩||
కాలారాతేః కరాగ్రే కృతవసతిరురఃశాణ తాతో రిపూణాం
కాలే కాలే కులాద్రిప్రవరతనయయా కల్పితస్నహలేపః |
పాయాన్నః పావకార్చిఃప్రసరసఖముఖః పాపహన్తా నితాన్తం
శూలః శ్రీపాదసేవాభజనరసజుషాం పాలనైకాన్తశీలః ||౪||
దేవస్యాఙ్కాశ్రయాయాః కులగిరిదుహితుర్నేత్రకోణప్రచార-
ప్రస్తారానత్యుదారాన్పిపటిషురివ యో నిత్యమత్యాదరేణ |
ఆధత్తే భఙ్గితుఙ్గైరనిశమవయవైరన్తరఙ్గం సమోదం
సోమాపీడస్య సోఽయం ప్రదిశతు కుశలం పాణిరఙ్గః కురఙ్గః ||౫||
కణ్ఠప్రాన్తావసజ్జత్కనకమయమహాఘణ్టికాఘోరఘోషైః
కణ్ఠారావైరకుణ్ఠైరపి భరితజగచ్చక్రవాలాన్తరాలః |
చణ్డః ప్రోద్దణ్డశృఙ్గః కకుదకవలితోత్తుఙ్గకైలాసశ్రృఙ్గః
కణ్ఠే కాలస్య వాహః శమయతు శమలం శాశ్వ్తః శాక్కరేన్ద్రః ||౬||
నిర్యద్దానామ్బుధారాపరిమళతరళీభూతలోలమ్బపాలీఝఙ్కారైః
శఙ్కరాద్రేః శిఖరశతదరీః పూరయన్భూరీఘోషైః |
శార్ఘః సౌవర్ణశైలప్రతిమపృథువపుః సర్వవిఘ్నాపహర్తా
శర్వాణ్యాః పూర్వసూనుః స భవతు భవతాం స్వస్తిదో హస్తివక్త్రః ||౭||
యః పుణ్యైర్దేవతానాం సమజని శివయోః శ్లాఘ్యవీర్యైకమత్యా
యన్నామ్ని శ్రూయమాణే దితిజభటఘటా భీతిభారం భజన్తే |
భూయాత్సోఽయం విభూత్యై నిశితశరశిఖాపాటితక్రౌఞ్చశైలః
సంసారాగాధకూపోదరపతితసముత్తారకస్తారకారిః ||౮||
ఆరూఢః ప్రౌఢవేగప్రవిజితపవనం తుఙ్గతుఙ్గం తురఙ్గం
చైలం నీలం వసానః కరతలవిలసత్కాణ్డకోదణ్డదణ్డః |
రాగద్వేషాదినానావిధమృగపటలీభీతికృద్భూతభర్తా
కుర్వన్నాఖేటలీలాం పరిలసతు మనః కాననే మామకీనే ||౯||
అమ్భోజాభ్యాం చ రమ్భారథచరణలతాద్వన్ద్వకుమ్భీన్ద్రకుమ్భై-
ర్బిమ్బేనేన్దోశ్చ కమ్బోరుపరి విలసతా విద్రుమేణోత్పలాభ్యామ్ |
అమ్భోదేనాపి సంభావితముపజనితాడమ్బరం శమ్బరారేః
శమ్భోః సంభోగయోగ్యం కిమపి ధనమిదం సంభవేత్సంపదే నః ||౧౦||
వేణీసౌభాగ్యవిస్మాపితతపనసుతాచారువేణీవిలాసాన్
వాణీనిర్ధూతవాణీకరతలవిధృతోదారవీణావిరావాన్ |
ఏణీనేత్రాన్తభఙ్గీనిరసననిపుణాపాఙ్గకోణానుపాసే
శోణాన్ప్రాణానుదూఢప్రతినవసుషమాకన్దలానిన్దుమౌలేః ||౧౧||
నృత్తారమ్భేషు హస్తాహతమురజధిమీధిక్కృతైరత్యుదారై-
శ్చిత్తానన్దం విధత్తే సదసి భగవతః సన్తతం యః స నన్దీ |
చణ్డీశాద్యాస్తథాఽన్యే చతురగుణగణప్రీణితస్వామిసత్కా-
రోత్కర్షోద్యత్ప్రసాదాః ప్రమథపరివృఢాః సన్తు సన్తోషిణో నః ||౧౨||
ముక్తామాణిక్యజాలైః పరికలితమహాసాలమాలోకనీయం
ప్రత్యుప్తానర్ధరత్నైర్దిశి దిశి భవనైః కల్పితైర్దిక్పతీనామ్ |
ఉద్యానైరద్రికన్యాపరిజనవనితామాననీయైః పరితం
హృద్యం హౄద్యస్తు నిత్యం మమ భువనపతేర్ధామ సోమార్ధమౌలేః ||౧౩||
స్తమ్భైర్జమ్భారిరత్నప్రవరవిరచితైః సంభృతోపాన్తభాగం
శుమ్భత్సోపానమార్గం శుచిమణినిచయైర్గుమ్ఫితానల్పశిల్పమ్ |
కుమ్భైః సంపూర్ణశోభం శిరసి సుఘటితైః శాతకుమ్భైరపఙ్కైః
శమ్భోః సంభావనీయం సకలమునిజనైః స్వస్తిదం స్యాత్సదా నః ||౧౪||
న్యస్తో మధ్యే సభాయాః పరిసరవిలసత్పాదపీఠాభిరామో
హృద్యః పాదైశ్చతుర్భిః కనకమణిమయైరుచ్చకైరుజ్జ్వలాత్మా |
వాసోరత్నేన కేనాప్యధికమృదుతరేణాస్తృతో విస్తృతశ్రీపీఠః
పీడాభరం నః శమయతు శివయోః స్వైరసంవాసయోగ్యః ||౧౫||
ఆసీనస్యాధిపీఠం త్రిజగదధిపతేరఙ్ఘ్రిపీఠానుషక్తౌ
పాథోజాభోగభాజౌ పరిమృదులతలోల్లాసిపద్మాభిలేఖౌ |
పాతాం పాదావుభౌ తౌ నమదమరకిరీటోల్లసచ్చారుహీర-
శ్రేణీశోణాయమానోన్నత నఖదశకోద్భాసమానౌ సమానౌ ||౧౬||
యన్నాదో వేదవాచాం నిగదతి నిఖిలం లక్షణం పక్షికేతుర్-
లక్ష్మీసంభోగసౌఖ్యం విరచయతి యయోశ్చాపరే రూపభేదే |
శంభోః సంభావనీయే పదకమలసమాసఙ్గతస్తుఙ్గశోభే
మాఙ్గల్యం నః సమగ్రం సకలసుఖకరే నూపురే పూరయేతామ్ ||౧౭||
అఙ్గే శృఙ్గారయోనేః సపది శలభతాం నేత్రవహ్నౌ ప్రయాతే
శత్రోరుద్ధృత్య తస్మాదిషుధియుగమధో న్యస్తమగ్రే కిమేతత్ |
శఙ్కామిత్థం నతానామమరపరిషదామన్తరఙ్కూరయత్తత్-
సంఘాతం చారు జఙ్ఘాయుగమఖిలపతేరంహసా సంహరేన్నః ||౧౮||
జానుద్వన్ద్వేన మీనధ్వజనృవరసముద్గోపమానేన సాకం
రాజన్తౌ రాజరమ్భాకరికరకనకస్తమ్భసంభావనీయౌ |
ఊరూ గౌరీకరామ్భోరుహసరససమామర్దనానన్దభాజౌ
చారూ దూరీక్రియేతాం దురితముపచితం జన్మజన్మాన్తరే నః ||౧౯||
ఆముక్తానర్ఘరత్నప్రకరకరపరిష్వక్తకల్యాణకాఞ్చీ-
దామ్నా బద్ధేన దుగ్ధద్యుతినిచయముషా చీనపట్టామ్బరేణ |
సంవీతే శైలకన్యాసుచరితపరిపాకాయమానే నితమ్బే
నిత్యం నర్నర్తు చిత్తం మమ నిఖిలజగత్స్వామినః సోమమౌలేః ||౨౦||
సన్ధ్యాకాలానురజ్యద్దినకరసరుచా కాలధౌతేన గాఢం
వ్యానద్ధః స్నిగ్ధముగ్ధః సరసముదరబన్ధేన వీతోపమేన |
ఉద్దీప్రైః స్వప్రకాశైరుపచితమహిమా మన్మథారేరుదారో
మధ్యో మిథ్యార్థసఘ్ర్యఙ్ మమ దిశతు సదా సఙ్గతిం మఙ్గళానామ్||౨౧||
నాభీచక్రాలవాలాన్నవనవసుషమాదోహదశ్రీపరీతా-
దుద్గచ్ఛన్తీ పురస్తాదుదరపథమతిక్రమ్య వక్షః ప్రయాన్తీ |
శ్యామా కామాగమార్థప్రకథనలిపివద్భాసతే యా నికామం
సా మాం సోమార్ధమౌలేః సుఖయతు సతతం రోమవల్లీమతల్లీ ||౨౨||
ఆశ్లేషేష్వద్రిజాయాః కఠినకుచతటీలిప్తకాశ్మీరపఙ్క-
వ్యాసఙ్గాద్యదుద్యదర్కద్యుతిభిరుపచితస్పర్ధముద్దామహృద్యమ్ |
దక్షారాతేరుదూఢప్రతినవమణిమాలావలీభాసమానం
వక్షో విక్షోభితాఘం సతతనతిజుషాం రక్షతాదక్షతం నః ||౨౩||
వామాఙ్కే విస్ఫురన్త్యాః కరతలవిలసచ్చారురక్తోత్పలాయాః
కాన్తాయా వామవక్షోరుహభరశిఖరోన్మర్దనవ్యగ్రమేకం |
అన్యాంస్త్రీనప్యుదారాన్వరపరశుమృగాలఙ్కృతానిన్దుమౌలేర్-
బాహూనాబద్ధహేమాఙ్గదమణికటకానన్తరాలోకయామః ||౨౪||
సమ్మ్రాన్తాయాః శివాయాః పతివిలయభియా సర్వలోకోపతాపాత్-
సంవిగ్నస్యాపి విష్ణోః సరభసముభయోర్వారణప్రేరణాభ్యామ్ |
మధ్యే త్రైశఙ్కవీయామనుభవతి దశాం యత్ర హాలాహలోష్మా
సోఽయం సర్వాపదాం నః శమయతు నిచయం నీలకణ్ఠస్య కణ్ఠః ||౨౫||
హృద్యైరద్రీన్ద్రకన్యామృదుదశనపదైర్ముద్రితో విద్రుమశ్రీ-
రుద్ద్యోతన్త్యా నితాన్తం ధవళధవళయా మిశ్రితో దన్తకాన్త్యా |
ముక్తామాణిక్యజాలవ్యతికరసదృశా తేజసా భాసమానః
సద్యోజాతస్య దద్యాదధరమణిరసౌ సంపదాం సఞ్చయం నః ||౨౬||
కర్ణాలఙ్కారనానామణినికరరుచాం సఞ్చయైరఞ్చితాయాం
వర్ణ్యాయాం స్వర్ణపద్మోదరపరివిలసత్కర్ణికాసన్నిభాయామ్ |
పద్ధత్యాం ప్రాణవాయోః ప్రణతజనహృదమ్భోజవాసస్య
శంభోర్నిత్యం నశ్చిత్తమేతద్విరచయతు సుఖే నాసికాం నాసికాయామ్ ||౨౭||
అత్యన్తం భాసమానే రుచిరతరరుచాం సఙ్గమాత్సన్మణీనా-
ముద్యచ్చణ్డాంశుధామప్రసరనిరసనస్పష్టదృష్టాపదానే |
భూయాస్తాం భూతయే నః కరివరజయినః కర్ణపాశావలమ్బే
భక్తాలీభాలసజ్జజ్జనిమరణలిపేః కుణ్డలే కుణ్డలే తే ||౨౮||
యాభ్యాం కాలవ్యవస్థా భవతి తనుమతాం యో ముఖం దేవతానాం
యేషామాహుః స్వరూపం జగతి మునివరా దేవతానాం త్రయీం తామ్ |
రుద్రాణీవక్త్రపఙ్కేరుహసతతవిహారోత్సుకేన్దీవరేభ్య-
స్తేభ్యస్త్రిభ్యః ప్రణామాఞ్జలిముపరచయే త్రీక్షణస్యేక్షణేభ్యః ||౨౯||
వామం వామాఙ్కగాయా వదనసరసిజే వ్యావలద్వల్లభాయా
వ్యానమ్రేష్వన్యదన్యత్పునరలికభవం వీతనిఃశేషరౌక్ష్యమ్ |
భూయో భూయోఽపి మోదాన్నిపతదతిదయాశీతలం చూతబాణే
దక్షారేరీక్షణానాం త్రయమపహరతాదాశు తాపత్రయం నః ||౩౦||
యస్మిన్నర్ధేన్దుముగ్ధద్యుతినిచయతిరస్కారనిస్తన్ద్రకాన్తౌ
కాశ్మీరక్షోదసఙ్కల్పితమివ రుచిరం చిత్రకం భాతి నేత్రమ్ |
తస్మిన్నుల్లీలచిల్లీనటవరతరుణీలాస్యరఙ్గాయమాణే
కాలారేః ఫాలదేశే విహరతు హృదయం వీతచిన్తాన్తరం నః ||౩౧||
స్వామిన్ గఙ్గామివాఙ్గీకురు తవ శిరసా మామపీత్యర్థయన్తీం
ధన్యాం కన్యాం ఖరాంశోః శిరసి వహతి కింన్వేష కారుణ్యశాలీ |
ఇత్థం శఙ్కాం జనానాం జనయదతిఘనం కైశికం కాలమేఘ-
చ్ఛాయం భూయాదుదారం త్రిపురవిజయినః శ్రేయసే భూయసే నః ||౩౨||
శ్రృఙ్గారాకల్పయోగ్యైః శిఖరివరసుతాసత్సఖీహస్తలూనైః
సూనైరాబద్ధమాలావలిపరివిలసత్సౌరభాకృష్టభృఙ్గమ్ |
తుఙ్గం మాణిక్యకాన్త్యా పరిహసితసురావాసశైలేన్ద్రశ్రృఙ్గం
సఙ్ఘం నః సఙ్కటానాం విఘటయతు సదా కాఙ్కటీకం కిరీటమ్ ||౩౩||
వక్రాకారః కలఙ్కీ జడతనురహమప్యఙ్ఘ్రిసేవానుభావా-
దుత్తంసత్వం ప్రయాతః సులభతరఘృణాస్యన్దినశ్చన్ద్రమౌలేః |
తత్సేవన్తాం జనౌఘాః శివమితి నిజయాఽవస్థయైవ బ్రువాణం
వన్దే దేవస్య శంభోర్ముకుటసుఘటితం ముగ్ధపీయూషభానుమ్ ||౩౪||
కాన్త్యా సంఫుల్లమల్లీకుసుమధవళయా వ్యాప్య విశ్వం విరాజన్
వృత్తాకారో వితన్వన్ ముహురపి చ పరాం నిర్వృతిం పాదభాజామ్ |
సానన్దం నన్దిదోష్ణా మణికటకవతా వాహ్మమానః పురారేః
శ్వేతచ్ఛత్రాఖ్యశీతద్యుతిరపహరతాదస్తాపదా నః ||౩౫||
దివ్యాకల్పోజ్జ్వలానాం శివగిరిసుతయోః పార్శ్వయోరాశ్రితానాం
రుద్రాణీసత్సఖీనామతితరలకటాక్షాఞ్చలైరఞ్చితానామ్ |
ఉద్వేల్లద్వాహువల్లీవిలసనసమయే చామరాన్దోలనీనాముద్భూతః
కఙ్కణాలీవలయకలకలో వారయేదాపదో నః ||౩౬||
స్వర్గౌకఃసున్దరీణాం సులలితవపుషాం స్వామిసేవాపరాణాం
వల్గద్భూషాణి వక్త్రామ్బుజపరివిగలన్ముగ్ధగీతామృతాని |
నిత్యం నృత్తాన్యుపాసే భుజవిధుతిపదన్యాసభావావలోక-
ప్రత్యుద్యత్ప్రీతిమాద్యత్ప్రమథనటనటీదత్తసమ్భావనాని ||౩౭||
స్థానప్రాప్త్యా స్వరాణాం కిమపి విశదతాం వ్యఞ్జయన్మఞ్జువీణా-
స్వానావచ్ఛిన్నతాలక్రమమమృతమివాస్వాద్యమానం శివాభ్యామ్ |
నానారాగాతిహృద్యం నవరసమధురస్తోత్రజాతాను విద్ధం
గానం వీణామహర్షేః కలమతిలలితం కర్ణపూరాయతాం నః ||౩౮||
చేతో జాతప్రమోదం సపది విదధతీ ప్రాణినాం వాణినీనాం
పాణిద్వన్ద్వాగ్రజాగ్రత్సులలితరణితస్వర్ణతాలానుకూలా |
స్వీయారావేణ పాథోధరరవపటునా నాదయన్తీ మయూరీ
మాయూరీం మన్దభావం మణిమురజభవా మార్జనా మార్జయేన్నః ||౩౯||
దేవేభ్యో దానవేభ్యః పితృమునిపరిషత్సిద్ధవిద్యాధరేభ్యః
సాధ్యేభ్యశ్చారణేభ్యో మనుజపశుపతజ్జాతికీటాదికేభ్యః |
శ్రీకైలాసప్రరూఢాస్తృణవిటపిముఖాశ్చాపి యే సన్తి తేభ్యః
సవభ్యో నిర్విచారం నతిముపరచయే శర్వపాదాశ్రయేభ్యః ||౪౦||
ధ్యాయన్నిత్యం ప్రభాతే ప్రతిదివసమిదం స్తోత్రరత్నం పఠేద్యః
కింవా బ్రూమస్తదీయం సుచరితమథవా కీర్తయామః సమాసాత్ |
సమ్పజ్జాతం సమగ్రం సదసి బహుమతిం సర్వలోకప్రియత్వం
సమ్ప్రాప్యాయుఃశతాన్తే పదమయతి పరబ్రహ్మణో మన్మథారేః ||౪౧||
ఇతి శ్రీమత్పరమహంసపరివ్రాజకాచార్యస్య
శ్రీగోవిన్దభగవత్పూజ్యపాదశిష్యస్య
శ్రీమచ్ఛఙ్కరాచార్యస్య కృతమ్
శివపాదాదికేశాన్తవర్ణనస్తోత్రం సంపూర్ణమ్ ||