|| రాజవర్ణనా ||
తస్యాం పుర్యామయోధ్యాయాం వేదవిత్సర్వసంగ్రహః |
దీర్ఘదర్శీ మహాతేజాః పౌరజానపదప్రియః || ౧ ||
ఇక్ష్వాకూణామతిరథో యజ్వా ధర్మరతో వశీ |
మహర్షికల్పో రాజర్షిస్త్రిషు లోకేషు విశ్రుతః || ౨ ||
బలవాన్ నిహతామిత్రో మిత్రవాన్ విజితేంద్రియః |
ధనైశ్చ సంచయైశ్చాన్యైః శక్రవైశ్రవణోపమః || ౩ ||
యథా మనుర్మహాతేజా లోకస్య పరిరక్షితా |
తథా దశరథో రాజా వసన్ జగదపాలయత్ || ౪ ||
తేన సత్యాభిసంధేన త్రివర్గమనుతిష్ఠతా |
పాలితా సా పురీ శ్రేష్ఠా ఇంద్రేణేవామరావతీ || ౫ ||
తస్మిన్పురవరే హృష్టా ధర్మాత్మానో బహుశ్రుతాః |
నరాస్తుష్టా ధనైః స్వైః స్వైరలుబ్ధాః సత్యవాదినః || ౬ ||
నాల్పసంనిచయః కశ్చిదాసీత్తస్మిన్పురోత్తమే |
కుటుంబీ యో హ్యసిద్ధార్థోఽగవాశ్వధనధాన్యవాన్ || ౭ ||
కామీ వా న కదర్యో వా నృశంసః పురుషః క్వచిత్ |
ద్రష్టుం శక్యమయోధ్యాయాం నావిద్వాన్న చ నాస్తికః || ౮ ||
సర్వే నరాశ్చ నార్యశ్చ ధర్మశీలాః సుసంయతాః |
ఉదితాః శీలవృత్తాభ్యాం మహర్షయ ఇవామలాః || ౯ ||
నాకుండలీ నాముకుటీ నాస్రగ్వీ నాల్పభోగవాన్ |
నామృష్టో నానులిప్తాంగో నాసుగంధశ్చ విద్యతే || ౧౦ ||
నామృష్టభోజీ నాదాతా నాప్యనంగదనిష్కధృక్ |
నాహస్తాభరణో వాఽపి దృశ్యతే నాప్యనాత్మవాన్ || ౧౧ ||
నానాహితాగ్నిర్నాయజ్వా న క్షుద్రో వా న తస్కరః |
కశ్చిదాసీదయోధ్యాయాం న చ నిర్వృత్తసంకరః || ౧౨ ||
స్వకర్మనిరతా నిత్యం బ్రాహ్మణా విజితేంద్రియాః |
దానాధ్యయనశీలాశ్చ సంయతాశ్చ ప్రతిగ్రహే || ౧౩ ||
న నాస్తికో నానృతకో న కశ్చిదబహుశ్రుతః |
నాసూయకో న చాఽశక్తో నావిద్వాన్విద్యతే క్వచిత్ || ౧౪ ||
నాషడంగవిదత్రాసీన్నావ్రతో నాసహస్రదః |
న దీనః క్షిప్తచిత్తో వా వ్యథితో వాపి కశ్చన || ౧౫ ||
కశ్చిన్నరో వా నారీ వా నాశ్రీమాన్నాప్యరూపవాన్ |
ద్రష్టుం శక్యమయోధ్యాయాం నాపి రాజన్యభక్తిమాన్ || ౧౬ ||
వర్ణేష్వగ్ర్యచతుర్థేషు దేవతాతిథిపూజకాః |
కృతజ్ఞాశ్చ వదాన్యాశ్చ శూరా విక్రమసంయుతాః || ౧౭ ||
దీర్ఘాయుషో నరాః సర్వే ధర్మం సత్యం చ సంశ్రితాః |
సహితాః పుత్రపౌత్రైశ్చ నిత్యం స్త్రీభిః పురోత్తమే || ౧౮ ||
క్షత్రం బ్రహ్మముఖం చాసీద్వైశ్యాః క్షత్రమనువ్రతాః |
శూద్రాః స్వధర్మ నిరతాస్త్రీన్వర్ణానుపచారిణః || ౧౯ ||
సా తేనేక్ష్వాకునాథేన పురీ సుపరిరక్షితా |
యథా పురస్తాన్మనునా మానవేంద్రేణ ధీమతా || ౨౦ ||
యోధానామగ్నికల్పానాం పేశలానామమర్షిణామ్ |
సంపూర్ణా కృతవిద్యానాం గుహా కేసరిణామివ || ౨౧ ||
కాంభోజవిషయే జాతైర్బాహ్లీకైశ్చ హయోత్తమైః |
వనాయుజైర్నదీజైశ్చ పూర్ణా హరిహయోత్తమైః || ౨౨ ||
వింధ్యపర్వతజైర్మత్తైః పూర్ణా హైమవతైరపి |
మదాన్వితైరతిబలైర్మాతంగైః పర్వతోపమైః || ౨౩ ||
ఐరావతకులీనైశ్చ మహాపద్మకులైస్తథా |
అంజనాదపి నిష్పన్నైర్వామనాదపి చ ద్విపైః || ౨౪ ||
భద్రైర్మంద్రైర్మృగైశ్చైవ భద్రమంద్రమృగైస్థథా |
భద్రమంద్రైర్భద్రమృగైర్మృగమంద్రైశ్చ సా పురీ || ౨౫ ||
నిత్యమత్తైః సదా పూర్ణా నాగైరచలసన్నిభైః |
సా యోజనే చ ద్వే భూయః సత్యనామా ప్రకాశతే || ౨౬ ||
యస్యాం దశరథో రాజా వసన్ జగదపాలయత్ |
తాం పురీం స మహాతేజా రాజా దశరథో మహాన్ |
శశాస శమితామిత్రో నక్షత్రాణీవ చంద్రమాః || ౨౭ ||
తాం సత్యనామాం దృఢతోరణార్గలాం
గృహైర్విచిత్రైరుపశోభితాం శివామ్ |
పురీమయోధ్యాం నృసహస్రసంకులాం
శశాస వై శక్రసమో మహీపతిః || ౨౮ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే షష్ఠః సర్గః || ౬ ||