అథ నఖస్తుతిః |
పాంత్వస్మాన్ పురుహూతవైరిబలవన్మాతంగమాద్యద్ఘటా-
-కుంభోచ్చాద్రివిపాటనాధికపటు ప్రత్యేక వజ్రాయితాః |
శ్రీమత్కంఠీరవాస్యప్రతతసునఖరా దారితారాతిదూర-
-ప్రధ్వస్తధ్వాంతశాంతప్రవితతమనసా భావితా భూరిభాగైః || ౧ ||
లక్ష్మీకాంత సమంతతోఽపి కలయన్ నైవేశితుస్తే సమం
పశ్యామ్యుత్తమవస్తు దూరతరతోపాస్తం రసో యోఽష్టమః |
యద్రోషోత్కర దక్ష నేత్ర కుటిల ప్రాంతోత్థితాగ్ని స్ఫురత్
ఖద్యోతోపమ విస్ఫులింగభసితా బ్రహ్మేశశక్రోత్కరాః || ౨ ||
అథ వాయుస్తుతిః |
శ్రీమద్విష్ణ్వంఘ్రినిష్ఠాతిగుణగురుతమశ్రీమదానందతీర్థ-
-త్రైలోక్యాచార్యపాదోజ్జ్వలజలజలసత్పాంసవోఽస్మాన్ పునంతు |
వాచాం యత్ర ప్రణేత్రీ త్రిభువనమహితా శారదా శారదేందు-
-జ్యోత్స్నాభద్రస్మితశ్రీధవళితకకుభా ప్రేమభారం బభార || ౧ ||
ఉత్కంఠాకుంఠకోలాహలజవవిజితాజస్రసేవానువృద్ధ-
-ప్రాజ్ఞాత్మజ్ఞానధూతాంధతమససుమనోమౌలిరత్నావళీనామ్ |
భక్త్యుద్రేకావగాఢప్రఘటనసధటాత్కారసంఘృష్యమాణ-
ప్రాంతప్రాగ్ర్యాంఘ్రిపీఠోత్థితకనకరజఃపింజరారంజితాశాః || ౨ ||
జన్మాధివ్యాధ్యుపాధిప్రతిహతివిరహప్రాపకాణాం గుణానాం
అగ్ర్యాణామర్పకాణాం చిరముదితచిదానందసందోహదానామ్ |
ఏతేషామేష దోషప్రముషితమనసాం ద్వేషిణాం దూషకాణాం
దైత్యానామార్తిమంధే తమసి విదధతాం సంస్తవే నాస్మి శక్తః || ౩ ||
అస్యావిష్కర్తుకామం కలిమలకలుషేఽస్మిన్ జనే జ్ఞానమార్గం
వంద్యం చంద్రేంద్రరుద్రద్యుమణిఫణివయోనాయకాద్యైరిహాద్య |
మధ్వాఖ్యం మంత్రసిద్ధం కిముత కృతవతో మారుతస్యావతారం
పాతారం పారమేష్ట్యం పదమపవిపదః ప్రాప్తురాపన్నపుంసామ్ || ౪ ||
ఉద్యద్విద్యుత్ప్రచండాం నిజరుచినికరవ్యాప్తలోకావకాశో
బిభ్రద్భీమో భుజే యోఽభ్యుదితదినకరాభాంగదాఢ్య ప్రకాండే |
వీర్యోద్ధార్యాం గదాగ్ర్యామయమిహ సుమతిం వాయుదేవో విదధ్యాత్
అధ్యాత్మజ్ఞాననేతా యతివరమహితో భూమిభూషామణిర్మే || ౫ ||
సంసారోత్తాపనిత్యోపశమదసదయస్నేహహాసాంబుపూర-
-ప్రోద్యద్విద్యానవద్యద్యుతిమణికిరణశ్రేణిసంపూరితాశః |
శ్రీవత్సాంకాధివాసోచితతరసరళశ్రీమదానందతీర్థ-
-క్షీరాంభోధిర్విభింద్యాద్భవదనభిమతం భూరి మే భూతిహేతుః || ౬ ||
మూర్ధన్యేషోఽంజలిర్మే దృఢతరమిహ తే బధ్యతే బంధపాశ-
-చ్ఛేత్రే దాత్రే సుఖానాం భజతి భువి భవిష్యద్విధాత్రే ద్యుభర్త్రే |
అత్యంతం సంతతం త్వం ప్రదిశ పదయుగే హంత సంతాపభాజా-
-మస్మాకం భక్తిమేకాం భగవత ఉత తే మాధవస్యాథ వాయోః || ౭ ||
సాభ్రోష్ణాభీశుశుభ్రప్రభమభయ నభో భూరిభూభృద్విభూతి-
-భ్రాజిష్ణుర్భూరృభూణాం భవనమపి విభోఽభేది బభ్రే బభూవే |
యేన భ్రూవిభ్రమస్తే భ్రమయతు సుభృశం బభ్రువద్దుర్భృతాశాన్
భ్రాంతిర్భేదావభాసస్త్వితి భయమభిభూర్భోక్ష్యతో మాయిభిక్షూన్ || ౮ ||
యేఽముం భావం భజంతే సురముఖసుజనారాధితం తే తృతీయం
భాసంతే భాసురైస్తే సహచరచలితైశ్చామరైశ్చారువేషాః |
వైకుంఠే కంఠలగ్నస్థిరశుచివిలసత్కాంతితారుణ్యలీలా-
లావణ్యాపూర్ణకాంతాకుచభరసులభాశ్లేషసమ్మోదసాంద్రాః || ౯ ||
ఆనందాన్మందమందా దదతి హి మరుతః కుందమందారనంద్యా-
-వర్తామోదాన్ దధానా మృదుపదముదితోద్గీతకైః సుందరీణామ్ |
వృందైరావంద్యముక్తేంద్వహిమగుమదనాహీంద్రదేవేంద్రసేవ్యే
మౌకుందే మందిరేఽస్మిన్నవిరతముదయన్మోదినాం దేవదేవ || ౧౦ ||
ఉత్తప్తాఽత్యుత్కటత్విట్ ప్రకటకటకటధ్వానసంఘట్టనోద్య-
-ద్విద్యుద్వ్యూఢస్ఫులింగప్రకరవికిరణోత్క్వాథితే బాధితాంగాన్ |
ఉద్గాఢం పాత్యమానా తమసి తత ఇతః కింకరైః పంకిలే తే
పంక్తిర్గ్రావ్ణాం గరిమ్ణా గ్లపయతి హి భవద్వేషిణో విద్వదాద్య || ౧౧ ||
అస్మిన్నస్మద్గురూణాం హరిచరణచిరధ్యానసన్మంగలానాం
యుష్మాకం పార్శ్వభూమిం ధృతరణరణికస్వర్గిసేవ్యాం ప్రపన్నః |
యస్తూదాస్తే స ఆస్తేఽధిభవమసులభక్లేశనిర్మూకమస్త-
-ప్రాయానందం కథంచిన్న వసతి సతతం పంచకష్టేఽతికష్టే || ౧౨ ||
క్షుత్ క్షామాన్ రూక్షరక్షోరదఖరనఖరక్షుణ్ణవిక్షోభితాక్షా-
-నామగ్నానాంధకూపే క్షురముఖముఖరైః పక్షిభిర్విక్షతాంగాన్ |
పూయాసృఙ్మూత్రవిష్ఠాకృమికులకలిలే తత్క్షణక్షిప్తశక్త్యా-
-ద్యస్త్రవ్రాతార్దితాంస్త్వద్ద్విష ఉపజిహతే వజ్రకల్పా జలూకాః || ౧౩ ||
మాతర్మే మాతరిశ్వన్ పితరతులగురో భ్రాతరిష్టాప్తబంధో
స్వామిన్ సర్వాంతరాత్మన్నజర జరయితర్జన్మమృత్యామయానామ్ |
గోవిందే దేహి భక్తిం భవతి చ భగవన్నూర్జితాం నిర్నిమిత్తాం
నిర్వ్యాజాం నిశ్చలాం సద్గుణగణబృహతీం శాశ్వతీమాశు దేవ || ౧౪ ||
విష్ణోరత్త్యుత్తమత్వాదఖిలగుణగణైస్తత్ర భక్తిం గరిష్ఠాం
ఆశ్లిష్టే శ్రీధరాభ్యామముమథ పరివారాత్మనా సేవకేషు |
యః సంధత్తే విరించశ్వసనవిహగపానంతరుద్రేంద్రపూర్వే-
-ష్వాధ్యాయంస్తారతమ్యం స్ఫుటమవతి సదా వాయురస్మద్గురుస్తమ్ || ౧౫ ||
తత్త్వజ్ఞాన్ ముక్తిభాజః సుఖయిసి హి గురో యోగ్యతాతారతమ్యా-
-దాధత్సే మిశ్రబుద్ధింస్త్రిదివనిరయభూగోచరాన్ నిత్యబద్ధాన్ |
తామిస్రాంధాదికాఖ్యే తమసి సుబహులం దుఃఖయస్యన్యథాజ్ఞాన్
విష్ణోరాజ్ఞాభిరిత్థం శృతిశతమితిహాసాది చాకర్ణయామః || ౧౬ ||
వందేఽహం తం హనూమానితి మహితమహాపౌరుషో బాహుశాలీ
ఖ్యాతస్తేఽగ్ర్యోఽవతారః సహిత ఇహ బహుబ్రహ్మచర్యాదిధర్మైః |
సస్నేహానాం సహస్వానహరహరహితం నిర్దహన్ దేహభాజాం
అంహోమోహాపహో యః స్పృహయతి మహతీం భక్తిమద్యాపి రామే || ౧౭ ||
ప్రాక్పంచాశత్సహస్రైర్వ్యవహితమహితం యోజనైః పర్వతం త్వం
యావత్సంజీవనాద్యౌషధనిధిమధికప్రాణ లంకామనైషిః |
అద్రాక్షీదుత్పతంతం తత ఉత గిరిముత్పాటయంతం గృహీత్వా
యాంతం ఖే రాఘవాంఘ్రౌ ప్రణతమపి తదైకక్షణే త్వాం హి లోకః || ౧౮ ||
క్షిప్తః పశ్చాత్సత్సలీలం శతమతులమతే యోజనానాం స ఉచ్చ-
-స్తావద్విస్తారవంశ్చాప్యుపలలవ ఇవ వ్యగ్రబుద్ధ్యా త్వయాఽతః |
స్వస్వస్థానస్థితాతిస్థిరశకలశిలాజాలసంశ్లేషనష్ట-
-ఛ్ఛేదాంకః ప్రాగివాభూత్ కపివరవపుషస్తే నమః కౌశలాయ || ౧౯ ||
దృష్ట్వా దుష్టాధిపోరః స్ఫుటితకనకసద్వర్మ ఘృష్టాస్థికూటం
నిష్పిష్టం హాటకాద్రిప్రకటతటతటాకాతిశంకో జనోఽభూత్ |
యేనాఽజౌ రావణారిప్రియనటనపటుర్ముష్టిరిష్టం ప్రదేష్టుం
కిం నేష్టే మే స తేఽష్టాపదకటకతటిత్కోటిభామృష్టకాష్ఠః || ౨౦ ||
దేవ్యాదేశప్రణీతిదృహిణహరవరావధ్యరక్షోవిఘాతా-
-ద్యాసేవోద్యద్దయార్ద్రః సహభుజమకరోద్రామనామా ముకుందః |
దుష్ప్రాపే పారమేష్ఠ్యే కరతలమతులం మూర్ధివిన్యస్య ధన్యం
తన్వన్భూయః ప్రభూతప్రణయవికసితాబ్జేక్షణస్త్వేక్షమాణః || ౨౧ ||
జఘ్నే నిఘ్నేన విఘ్నో బహులబలబకధ్వంసనాద్యేన శోచ-
-ద్విప్రానుక్రోశపాశైరసువిధృతిసుఖస్యైకచక్రాజనానామ్ |
తస్మై తే దేవ కుర్మః కురుకులపతయే కర్మణా చ ప్రణామాన్
కిర్మీరం దుర్మతీనాం ప్రథమమథ చ యో నర్మణా నిర్మమాథ || ౨౨ ||
నిర్మృద్నన్నత్యయత్నం విజరవర జరాసంధకాయాస్థిసంధీన్
యుద్ధే త్వం స్వధ్వరే వా పశుమివ దమయన్ విష్ణుపక్షద్విడీశమ్ |
యావత్ప్రత్యక్షభూతం నిఖిలమఖభుజం తర్పయామాసిథాసౌ
తావత్యాఽయోజి తృప్త్యా కిము వద భగవన్ రాజసూయాశ్వమేధే || ౨౩ ||
క్ష్వేలాక్షీణాట్టహాసం తవ రణమరిహన్నుద్గదోద్దామబాహోః
బహ్వక్షౌహిణ్యనీకక్షపణసునిపుణం యస్య సర్వోత్తమస్య |
శుశ్రూషార్థం చకర్థ స్వయమయమథ సంవక్తుమానందతీర్థ-
-శ్రీమన్నామన్సమర్థస్త్వమపి హి యువయోః పాదపద్మం ప్రపద్యే || ౨౪ ||
దృహ్యంతీం హృదృహం మాం దృతమనిల బలాద్ద్రావయంతీమవిద్యా-
-నిద్రాం విద్రావ్య సద్యోరచనపటుమథాఽపాద్య విద్యాసముద్ర |
వాగ్దేవీ సా సువిద్యాద్రవిణద విదితా ద్రౌపదీ రుద్రపత్న్యా-
-దుద్రిక్తా ద్రాగభద్రాద్రహయతు దయితా పూర్వభీమాఽజ్ఞయా తే || ౨౫ ||
యాభ్యాం శుశ్రూషురాసీః కురుకులజననే క్షత్రవిప్రోదితాభ్యాం
బ్రహ్మభ్యాం బృంహితాభ్యాం చితసుఖవపుషా కృష్ణనామాస్పదాభ్యామ్ |
నిర్భేదాభ్యాం విశేషాద్వివచనవిషయాభ్యామమూభ్యాముభాభ్యాం
తుభ్యం చ క్షేమదేభ్యః సరిసిజవిలసల్లోచనేభ్యో నమోఽస్తు || ౨౬ ||
గచ్ఛన్ సౌగంధికార్థం పథి స హనుమతః పుచ్ఛమచ్ఛస్య భీమః
ప్రోద్ధర్తుం నాశకత్స త్వముమురువపుషా భీషయామాస చేతి |
పూర్ణజ్ఞానౌజసోస్తే గురుతమ వపుషోః శ్రీమదానందతీర్థ
క్రీడామాత్రం తదేతత్ ప్రమదద సుధియాం మోహక ద్వేషభాజామ్ || ౨౭ ||
బహ్వీః కోటీరటీకః కుటలకటుమతీనుత్కటాటోపకోపాన్
ద్రాక్చ త్వం సత్వరత్వాచ్చరణద గదయా పోథయామాసిథారీన్ |
ఉన్మథ్యాతథ్యమిథ్యాత్వవచనవచనానుత్పథస్థాంస్తథాఽన్యాన్
ప్రాయచ్ఛః స్వప్రియాయై ప్రియతమకుసుమం ప్రాణ తస్మై నమస్తే || ౨౮ ||
దేహాదుత్క్రామితానామధిపతిరసతామక్రమాద్వక్రబుద్ధిః
క్రుద్ధః క్రోధైకవశ్యః క్రిమిరివ మణిమాన్ దుష్కృతీ నిష్క్రియార్థమ్ |
చక్రే భూచక్రమేత్య క్రకచమివ సతాం చేతసః కష్టశాస్త్రం
దుస్తర్కం చక్రపాణేర్గుణగణవిరహం జీవతాం చాధికృత్య || ౨౯ ||
తద్దుష్ప్రేక్షానుసారాత్కతిపయకునరైరాదృతోఽన్యైర్విసృష్టో
బ్రహ్మాఽహం నిర్గుణోఽహం వితథమిదమితి హ్యేష పాషండవాదః |
తద్యుక్త్యాభాసజాలప్రసరవిషతరూద్దాహదక్షప్రమాణ-
-జ్వాలామాలాధరాగ్నిః పవన విజయతే తేఽవతారస్తృతీయః || ౩౦ ||
ఆక్రోశంతో నిరాశా భయభరవివశస్వాశయాశ్ఛిన్నదర్పా
వాశంతో దేశనాశస్వితి బత కుధియాం నాశమాశాదశాఽశు |
ధావంతోఽశ్లీలశీలా వితథశపథశాపాశివాః శాంతశౌర్యా-
-స్త్వద్వ్యాఖ్యాసింహనాదే సపది దదృశిరే మాయిగోమాయవస్తే || ౩౧ ||
త్రిష్వప్యేవావతారేష్వరిభిరపఘృణం హింసితో నిర్వికారః
సర్వజ్ఞః సర్వశక్తిః సకలగుణగణాపూర్ణరూపప్రగల్భః |
స్వచ్ఛః స్వచ్ఛందమృత్యుః సుఖయసి సుజనం దేవ కిం చిత్రమత్ర
త్రాతా యస్య త్రిధామా జగదుత వశగం కింకరాః శంకరాద్యాః || ౩౨ ||
ఉద్యన్మందస్మితశ్రీమృదు మధుమధురాలాపపీయూషధారా-
-పూరాసేకోపశాంతాసుఖసుజనమనోలోచనాపీయమానమ్ |
సంద్రక్ష్యే సుందరం సందుహదిహ మహదానందమానందతీర్థ
శ్రీమద్వక్త్రేందుబింబం దురతనుదుదితం నిత్యదాఽహం కదా ను || ౩౩ ||
ప్రాచీనాచీర్ణపుణ్యోచ్చయచతురతరాచారతశ్చారుచిత్తా-
-నత్యుచ్చాం రోచయంతీం శ్రుతిచితవచనాం శ్రావకాంశ్చోద్యచుంచూన్ |
వ్యాఖ్యాముత్ఖాతదుఃఖాం చిరముచితమహాచార్య చింతారతాంస్తే
చిత్రాం సచ్ఛాస్త్రకర్తాశ్చరణపరిచరాంఛ్రావయాస్మాంశ్చ కించిత్ || ౩౪ ||
పీఠే రత్నోకపక్లృప్తే రుచిరరుచిమణిజ్యోతిషా సన్నిషణ్ణం
బ్రహ్మాణం భావినం త్వాం జ్వలతి నిజపదే వైదికాద్యా హి విద్యాః |
సేవంతే మూర్తిమత్యః సుచరిత చరితం భాతి గంధర్వ గీతం
ప్రత్యేకం దేవసంసత్స్వపి తవ భగవన్నర్తితద్యోవధూషు || ౩౫ ||
సానుక్రోశైరజస్రం జనిమృతినిరయాద్యూర్మిమాలావిలేఽస్మిన్
సంసారాబ్ధౌ నిమగ్నాన్ శరణమశరణానిచ్ఛతో వీక్ష్య జంతూన్ |
యుష్మాభిః ప్రార్థితః సన్ జలనిధిశయనః సత్యవత్యాం మహర్షే-
-ర్వ్యక్తశ్చిన్మాత్రమూర్తిర్న ఖలు భగవతః ప్రాకృతో జాతు దేహః || ౩౬ ||
అస్తవ్యస్తం సమస్తశ్రుతిగతమధమై రత్నపూగం యథాఽంధై-
-రర్థం లోకోపకృత్యై గుణగణనిలయః సూత్రయామాస కృత్స్నమ్ |
యోఽసౌ వ్యాసాభిధానస్తమహమహరహర్భక్తితస్త్వత్ప్రసాదాత్
సద్యో విద్యోపలబ్ధ్యై గురుతమమగురుం దేవదేవం నమామి || ౩౭ ||
ఆజ్ఞామన్యైరధార్యాం శిరసి పరిసరద్రశ్మికోటీరకోటౌ
కృష్ణస్యాక్లిష్టకర్మా దధదనుసరాణాదర్థితో దేవసంఘైః |
భూమావాగత్య భూమన్నసుకరమకరోర్బ్రహ్మసూత్రస్య భాష్యం
దుర్భాష్యం వ్యస్య దస్యోర్మణిమత ఉదితం వేదసద్యుక్తిభిస్త్వమ్ || ౩౮ ||
భూత్వా క్షేత్రే విశుద్ధే ద్విజగణనిలయే రౌప్యపీఠాభిధానే
తత్రాపి బ్రహ్మజాతిస్త్రిభువనవిశదే మధ్యగేహాఖ్యగేహే |
పారివ్రాజ్యాధిరాజః పునరపి బదరీం ప్రాప్య కృష్ణం చ నత్వా
కృత్వా భాష్యాణి సమ్యగ్ వ్యతనుత చ భవాన్ భారతార్థప్రకాశమ్ || ౩౯ ||
వందే తం త్వాం సుపూర్ణప్రమతిమనుదినాసేవితం దేవవృందైః
వందే వందారుమీశే శ్రియ ఉత నియతం శ్రీమదానందతీర్థమ్ |
వందే మందాకినీసత్సరిదమలజలాసేకసాధిక్యసంగం
వందేఽహం దేవ భక్త్యా భవభయదహనం సజ్జనాన్మోదయంతమ్ || ౪౦ ||
సుబ్రహ్మణ్యాఖ్యసూరేః సుత ఇతి సుభృశం కేశవానందతీర్థ-
శ్రీమత్పాదాబ్జభక్తః స్తుతిమకృత హరేర్వాయుదేవస్య చాస్య |
తత్పాదార్చాదరేణ గ్రథితపదలసన్మాలయా త్వేతయా యే
సంరాధ్యామూ నమంతి ప్రతతమతిగుణా ముక్తిమేతే వ్రజంతి || ౪౧ ||
అథ శ్రీనఖస్తుతిః |
పాంత్వస్మాన్ పురుహూతవైరిబలవన్మాతంగమాద్యద్ఘటా
కుంభోచ్చాద్రివిపాటనాధికపటుప్రత్యేకవజ్రాయితాః |
శ్రీమత్కంఠీరవాస్య ప్రతత సునఖరా దారితారాతిదూర-
ప్రధ్వస్తధ్వాంతశాంతప్రవితతమనసా భావితా నాకివృందైః || ౧ ||
లక్ష్మీకాంత సమంతతోఽవికలయన్ నైవేశితుస్తే సమం
పశ్యామ్యుత్తమవస్తు దూరతరతోఽపాస్తం రసో యోఽష్టమః |
యద్రోషోత్కరదక్షనేత్రకుటిలప్రాంతోత్థితాగ్నిస్ఫురత్
ఖద్యోతోపమవిస్ఫులింగభసితా బ్రహ్మేశశక్రోత్కరాః || ౨ ||
ఇతి శ్రీత్రివిక్రమపండితాచార్య విరచితా వాయుస్తుతిః సమాప్తా ||