అన్నపూర్ణ వ్రతం హిందువుల ముఖ్యమైన పండుగ. ఈ భూమి మీద ఉన్న ప్రతి జీవరాశికి ఆహారం అవసరం. ఆ ఆహారానికి ప్రతీకగా హిందూ దేవత అయిన అన్నపూర్ణ దేవికి అంకితం చేయబడింది. హిందీలో *'అన్నా'* అనే పదానికి *'ఆహారం'* అని అర్ధం , *'పూర్ణ' 'మొత్తాన్ని'* ఊహించబడినది. అన్నపూర్ణ జయంతి ఒక శుభమైన మరియు పురాతనకాలం నుండి జరుపుకుంటున్న హిందూ పండగ.
ఈ పండుగను ఆహారాన్ని ప్రసాదించే అన్నపూర్ణేశ్వరికి చిహ్నంగా జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు అన్నపూర్ణ జయంతి సందర్భంగా పండగ జరుపుకోవడమే కాదు , ఆ దేవతను ప్రశంసిపబడుతారు. ఈ రోజు జీవనాధారమైన అన్నపూర్ణ దేవత పుట్టింది. పార్వతి దేవికి మరో రూపం అన్నపూర్ణ అంటారు. మీరు ఈ పవిత్ర దినోత్సవాన్ని జరుపుకోవాలని మరియు అన్నపూర్ణ దేవత ఆశీర్వాదం పొందాలనుకుంటే , అన్నపూర్ణ వ్రత చేయాలి.
అన్నపూర్ణ జయంతిని ఆచార హిందూ షెడ్యూల్లో 'మార్గశిర్ష' నెల 'పూర్ణిమ' (పౌర్ణమి రోజు) లో జరుపుకుంటారు. ఈ గుర్తింపు ఇంగ్లీష్ క్యాలెండర్ ప్రకారం డిసెంబర్లో వస్తుంది. ఈ రోజున హిందువులు అన్నపూర్ణ దేవిని పూర్తి నిబద్ధతతో , భక్తితో పూజిస్తారు. మహిళలు తప్పనిసరిగా ఈ వ్రతం రోజున పూజలు ఆచారాలను పాటిస్తారు.
పశ్చిమ బెంగాల్ భూభాగంతో సహా భారతదేశంలోని తూర్పు ప్రాంతాలలో సాంప్రదాయకంగా అన్నపూర్ణ జయంతిని జరుపుకుంటారు , అన్నపూర్ణ జయంతి హిందూ నెల *'చైత్ర'లో కనిపిస్తుంది. దక్షిణ భారత అభయారణ్యాలలో అధికభాగంలో , అన్నపూర్ణ దేవిని శుభ దుర్గా నవరాత్రి వేడుకల 'చతుర్థి' (నాల్గవ రోజు) లో పూజిస్తారు. ప్రత్యేక పూజలు మరియు ఆచారాలతో , అన్నపూర్ణ వ్రతాన్ని స్త్రీలు జరుపుకుంటారు. వారణాసి , కర్ణాటక మరియు మధ్యప్రదేశ్ లో అనేక అన్నపూర్ణ దేవత ఆలయాలు ఉన్నాయి.
*అన్నపూర్ణ వ్రత కథ*
హిందూ ఇతిహాసాలు సూచించినట్లుగా , భూమి నుండి ఆహారం క్షీణించడం ప్రారంభించినప్పుడు , బ్రహ్మ మరియు విష్ణువులతో పాటు అందరు దేవుళ్ళు ఈ పరమ శివుడికి విజ్ఞప్తి చేశారు. ఆ సమయంలో పార్వతి దేవి మార్గాశిర్షా నెలలోని *'పూర్ణిమ'* లో అన్నపూర్ణ దేవతగా అవతరించింది మరియు భూమిపై ఆహారాన్ని ఆశీర్వదించింది. ఆ సమయం నుండి , ఈ రోజు అన్నపూర్ణ జయంతి అని ప్రశంసించబడింది.
అమ్మవారి అలంకారం అన్నపూర్ణాదేవి. *'అన్నపూర్ణే , సదా పూర్ణే శంకర ప్రాణవల్లభే'* అంటూ కొలిచే ఈ అమ్మ మన అందరికీ ఇంటిలో కొదువ లేకుండా ధాన్యాన్ని సమకూర్చే దేవత. లోకాలకు క్షుదార్తి తీర్చే మాతృస్వరూపమే ఈ అన్నపూర్ణాదేవి. శివుడంతటివాడికే అమ్మయై భిక్ష వేసింది. ఆమె సంతానంలాటి మనందరం సుఖసంతోషాలతో విలసిల్లాలని మనలను కరుణిస్తుంది. ఈరోజు అన్నదానం చేయడం విశేషం. అన్ని దానాల్లోకి అన్నదానం విశేషమైన ఫలితాన్నితాన్నిస్తుంది. ఆహారానికి శక్తి ఉంటుంది. శక్తితో కూడుకున్న ఆహారమే మన శరీరం అవుతుంది. మన మనస్సు కూడా ఆహారంయొక్క స్వరూపమే. ఆహారాలు 3 రకాలుగా ఉంటాయి. సాత్విక , రాజస , తామసాలు. శక్తిలేని ఆహారాన్ని మనం స్వీకరించం. అన్నపూర్ణగా కొలిచే అమ్మవారిలో అన్ని ధాన్యాలలోను అలాగే తినే ఆహార పదార్థాలలో ఉండేటటువంటి అంతఃశక్తిని కొలిచే విధానాన్ని ఈ నవరాత్రులలో గుర్తుచేసుకోవడం. ఉపనిషత్తులు అన్నమే బ్రహ్మగా వర్ణించాయి.
(అన్నం బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్) అన్నం వలన సకల భూతాలు ఉద్భవిస్తున్నాయని చెప్పాయి. అటువంటి అన్నాన్ని నిందించడం , పరీక్షించడం , వదిలిపెట్టడం వంటి పాపకార్యాలుగా శాస్త్రాలన్నీ చెపుతున్నాయి. శక్తి స్వరూపమైన ఈ అన్నం ఉపేక్షించి వదిలిపెట్టడం ద్వారా మనకు లభించకుండా పోతుందనేది భారతీయుల సంప్రదాయం. అందువల్ల పూర్ణ శక్తివంతమైన ఆహారాన్ని (అన్నాన్ని) స్వీకరించి దాన్ని దైవంగా ఆరాధించే సంప్రదాయం ఈ నవరాత్రుల్లో మనకు కనిపిస్తుంది.
సాత్వికమైన హిత , మిత ఆహారాలు భగవంతునికి చేరువ కావడానికితోడ్పడతాయని అందరు ఆధ్యాత్మిక వేత్తలు చెపుతున్నమాటే. ఆ శక్తిని నిరంతరం ఉపాసిస్తూ ఆ ఆహారంలోని అమ్మవారిని నమస్కరించుకోవడం ఈ నవరాత్రుల్లో అన్నపూర్ణాదేవి అవతార విశేషం. అన్నపూర్ణాదేవి దగ్గర అపరిమిత శక్తితో కూడుకున్న ఆహార భిక్షను స్వీకరించడమే తీసుకున్న భిక్షకు నమస్కారం తెలియజేయడమే ఈ ప్రత్యేక పూజకు ఫలితం.
అమ్మవారు లేత గోధుమరంగు (హాఫ్ వైట్) చీర ధరించి భక్తులను అనుగ్రహిస్తుంది. అదేవిధంగా ఈరోజు అమ్మవారికి నైవేద్యంగా సమర్పించే పదార్థం కొబ్బరి అన్నం. ఇది వాతాన్ని హరిస్తుంది. శ్రమను పోగొడుతుంది. గుండె నీరసాన్ని తగ్గిస్తుంది. కఫ , పైత్యములను తగ్గిస్తుంది. నేత్ర రోగాలను నయం చేస్తుంది. శరీర కాంతిని పెంచుతుంది. కడుపులో తాపాన్ని పోగొడుతుంది. కిడ్ని వ్యాధుల్ని కూడా నివారిస్తుంది.
అన్నపూర్ణ వ్రత ఆచారాలు
ఈ రోజున చేసే ఆచారాలన్నీ దశల వారీగా ప్రస్తావించబడ్డాయి:
హిందూ భక్తులు తమ ఇంటిలో పూజా వేడుకలు చేస్తారు. ఒక చిన్న మండపం తయారు చేసి , మరియు అన్నపూర్ణ దేవత యొక్క చిహ్నం పూజ స్థలంలో ఉంచబడుతుంది.
అన్నపూర్ణ జయంతి నాడు దేవతను *'షోడశోపాచార్'* తో పూజిస్తారు. భక్తులు అన్నపూర్ణ దేవికి *'అన్నాభిషేకం'* అర్పించినట్లు తెలుస్తోంది.
అన్నపూర్ణ దేవిని సంతృప్తి పరచడానికి మరియు ఆమె ఆశీర్వాదం తీసుకోవడానికి స్త్రీలు అన్నపూర్ణ జయంతి జరుపుకోవడానికి ఉత్సాహంగా ఉంటారు. రోజు గడుస్తున్న కొద్దీ వారు ఏమీ తినరు , త్రాగరు. అన్నపూర్ణ దేవతను పూజించిన తరువాత , రాత్రి సమయంలో ఉపవాసం తీర్చుకుంటారు.
అన్నపూర్ణ దేవి అష్టకం పఠనం ఈ రోజున చాలా ఆశీర్వాదంగా భావించబడుతుందని నమ్ముతారు.