శ్రీ కాళహస్తి ప్రాణ వాయు లింగేశ్వరుడు - శ్రీకాళహస్తి ఆలయం

చాల మంది రాహు కేతువుల బారిన పడి చాల బాధలు అనుభవిస్తూ ఉంటారు. ఈ సమస్యకు పరిస్కారం కూడా ఆ లయ కారుడు సిద్దపరిచాడు. అది ఎక్కడ అంటే దక్షిణ కైలాసంగా పిలవబడే శ్రీకాళహస్తి క్షేత్రం. ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని చిత్తూరు జిల్లాలో స్వర్ణముఖీ నదికి ఒడ్డున శ్రీకాళహస్తి ఉంది. పంచభూత లింగలలో నాలుగోవాదైనా వాయు లింగం ఇక్కడే ఉంది. ఇక్కడ అమ్మవారు గ్యన ప్రసూనాంబ తూర్పు దిశగా, స్వామివారు శ్రీ కాళహస్తీశ్వరుడు పశ్చిమ వైపుగా భక్తులకు దర్శనమిస్తూ ఉంటారు. ఎటువంటి గ్రహణ సమయంలో నైనా తెరచి ఉండి పూజలు అందుకొనే ఏకైక దేవాలయం శ్రీ కాళహస్తీశ్వరుడి దేవాలయమే. ఇక్కడికి వస్తే ఎలాంటి సమస్యలైనా పోతాయి. 

ఈ క్షేత్రానికి దక్షిణ కైలాసం, సతో ముక్తి క్షేత్రం, శివ నిందైక నిలయం, సత్య మహా భాస్కర క్షేత్రం అనే మరో పేర్లు కూడా ఉన్నాయి. 

వాయు లింగం:

వాయు లింగం అనే పేరు రావడానికి కారణం వాయు దేవుడు కర్పూర లింగానికి చాల కాలం పూజలు చేసాడు. వాయు దేవుని భక్తికి మెచ్చిన శివుడు మూడు కోరికలు కోరుకోమన్నాడు. అందుకు వాయు దేవుడు నేను ఈ విశ్వమంతా ఉండాలి, ప్రతి జీవిలోను నాకు స్థానం ఉండాలి, నేను పూజించిన ఈ లింగానికి నా పేరుతో ప్రసిద్ధి చెందాలి అని కోరేడు. అందుకే ఆ లింగానికి వాయు లింగం అని పేరు వచ్చిందని ఒక కథ. 

పురాణం: 

శ్రీ కాళహస్తీశ్వరుడైన మహా శివుడు శ్రీ  కాళహస్తీలో అవతిరించరించడానికి ఒక కారణం ఉంది. పూర్వం మహా శివుడు బ్రహ్మ దేవుడికి కైలాసాన్ని నిర్మించామని ఆజ్ఞాపించాడు. బ్రహ్మ కైలాసాన్ని నిర్మించేటప్పుడు కంగారు పడి తొందరగా చేస్తూనప్పుడు కైలాసం లోని కొన్ని భాగాలు భూమి పైన పడ్డాయి. అందులో శ్రీ కాళహస్తీలో పడిన భాగము దక్షిణ కైలాసంగా ప్రసిద్ధి చెందింది అంటారు. 

సాలీడు, సర్పము, ఏనుగు కథలు:

శ్రీ కాళహస్తీ అనే పేరు వెనక ఉన్న కథ. మొదటగా సాలీడు శ్రీ అంటే సాలీడు ఒకప్పుడు ఉర్న నాభుడు అనే ఒక గొప్ప శిల్పి ఉండేవాడు. కృత యుగంలో దేవతల శిల్పి ఐన విశ్వకర్మ కుమారుడే ఈ ఉర్న నాభుడు. ఈయన చేసే వాటికీ ప్రతి సృష్టి చేసేవాడు. అది బ్రహ్మ కి నచ్చేది కాదు. ఆ పనికి బ్రహ్మ తప్ప ఇంకెవ్వరు సమర్థులు కారు. బ్రహ్మకి కోపం వచ్చి ఎవరు చేయాల్సిన పని వారే చేయాలి నీవు ఆ నియమాన్ని పాటించలేదు అందువలన నీవు బిలువ వనంలో సాలె పురుగై జన్మించు అని శపించాడు. దానికి తనను క్షమించమని ఉర్న నాభుడు ప్రాద్దించగా బిల్వ వనంలో మారేడు చెట్టు వెనక ఉండు, అక్కడ వెలసిన శివుడిని పూజించు అయన వలనే నీకు శాప విముక్తి లభిస్తుంది అని చెప్పారు. ఆలా భ్రహ్మ శాపానికి సాలీడుగా జన్మించిన ఉర్న నాభుడు రోజు స్వర్ణముఖి నదిలో స్నానం చేసి శివలింగానికి పూజ చేసేది. శివుడికి ఎండ తగలకుండా ఒక సాలె గుడే నిర్మించేది. ఒకనాడు శివుడు ఆ సాలిగూడుని పరీక్షించాలనుకున్నాడు. శివుడు తన చెంతనున్న దీపాన్ని అధికంగా పెంచాడు. అది చూసిన సాలె పురుగు కంగారులో దీపాన్ని మింగాలనుకుంది. వెంటనే శివుడు ప్రత్యేక్షమైయి నీకేం కావాలో కోరుకో అన్నాడు. నాకు నీ దర్శనం చాలు నాకు ముక్తీ ని ప్రసాదించు అని అడిగింది. దానికి శివుడు నువ్వు పూజించిన ఈ క్షేత్రానికి మొదట శ్రీ అనే పేరు శాశ్వతంగా ఉంటుంది అని వరం ఇచ్చాడు. 

ఇప్పుడు కాళ అంటే సర్పము కథ. ఆ పరమ శివుడికి తన మేడలో ఉన్న సర్ప ఆభరణం అంటే చాల ఇష్టం. ఒక రోజు శివుడిని కలవడానికి దేవతలందరూ వచ్చారు. స్వామి వారి మేడలో ఉన్న సర్పము పాతాళంలో ఉన్న తన భార్య దెగరకు వెళ్లి ఆలస్యం గా వచ్చింది. అందుకు ఆగ్రహించిన పరమ శివుడు నీవు ఇక్కడ వీలులేదు భూలోకానికి పో అని శపించాడు. పాము వేడుకోగా అక్కడ నీకు గజరాజు కి యుద్ధం జరుగుతుంది. అప్పుడు ముక్తిని ప్రసాదిస్తాను అని చెప్తారు. ఆలా భూలోకంలో ఉన్న స్వర్ణముఖి నది లో స్నానం చేసి లింగాన్ని పూజించి విలువైన మణులను శివునికి అర్పించేది. ఆ తరువాత లింగానికి ఉన్న సాలెగూడును తుడిచి లింగానికి ఎండ తగలకుండా తన పడగను విప్పి నీడను ఉంచేది. 

ఇక హస్తి కథ. హస్తి అంటే ఏనుగు. పూర్వం హస్తి అనే ఒక శివకింకరుడు ఉండేవాడు. కైలాసానికి ద్వారా పాలకులు వద్దు అని చెప్పిన వినకుండా హస్తి పార్వతి పరమేశ్వరులు ఏకాంతం గా ఉండే స్థలానికి వెళ్ళేడు. అందుకు ఆగ్రహించిన పార్వతి దేవి, హస్తి ని నీవు భూలోకంలో ఒక ఏనుగు గా జన్మించు అని శపిస్తుంది. దానికి హస్తి క్షమించమని వేడుకోగా భూలోకం లోని దక్షిణ కైలాసం లో పరమ శివుడిని పూజించు ఆయనే నీకు ముక్తిని ప్రసాదిస్తారు అని చెప్తుంది. ఆలా భూలోకం లో శివ లింగానికి హస్తి పూజలు చేస్తుండేది. 

ఈ మూడు జీవాలు ఒకటికి తెలియకుండా మరొకటి ఒకే లింగానికి పూజలు చేసేవి. కానీ అక్కడ పూజ ద్రవ్యాలు అన్నిటికి అనుమానం వచ్చింది. ఒకనాడు ఏనుగు నీరు తెచ్చి లింగానికి అభిషేకం చేస్తున్నపుడు సర్పము చూసి ఏనుగు తొండం లో దూరి అటు ఇటు తిరుగుతూ ఉంది. ఆ బాధను తట్టుకోలేక ఏనుగు కింద పది మరణించింది. ఆ దాడికి తట్టుకోలేని పాము ఒక బండకు తగిలి చనిపోయింది. అక్కడికి సాలె పురుగు కూడా వచ్చింది. అది మరణించిన ఏనుగు కింద ఉండడం వలన అది కూడా చనిపోయింది. 

ఆ మూడు జీవాల భక్తి కి మెచ్చిన పరమ శివుడు వాటికీ ముక్తి ని ఇచ్చాడు. ఆ జీవులకు వరంగా ఆ పుణ్య స్థలం ఆ జీవుల పేరుతోనే  శ్రీ కాళహస్తి అనే పేరు తోనే ప్రసిద్ధి చెందుతుందని వరం ఇచ్చాడు. ఇప్పటికి లింగాన్ని పరిశీలిస్తే కింద ఏనుగు దంతములు, మద్యలో సర్పము, వెనక కింద భాగం లో సాలె గూడు ఉంటుంది. 

భక్త కన్నప్ప వృతాంతం:

పూర్వం పోతపునోడు దెగర ఉడుమూరు అనే గ్రామం ఉండేది. అక్కడ నాగాడు, దత్త అనే బోయ దంపతులకు చాల కాలం వరకు సంతానం కలగక చివరికి సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి ని ప్రాదించగా తిన్నడు అనే బిడ్డ జన్మిస్తాడు. ద్వాపర యూగం లో అర్జునుడు ఈ కలియుగం లో తిన్నడు గా జన్మిస్తాడు. తిన్నడు ఓ బోయవాడు రోజు వేటకి వెళ్లే వాడు. ఒకసారి తిన్నడు శ్రీ కాళహస్తి సమీపం లోని అడవికి వేటకి వెళ్ళాడు. అక్కడ అతనికి ఒక అడవి పంది కనిపిస్తే దానిని పట్టుకొని తినాలని కాల్చుకున్నాడు. ఆలా కాల్చుకున్న పందిని చేతిలో పట్టుకుని నీళ్ల కోసం చుట్టూ పక్కల వెతుకుతూ ఉండగా అతనికి పూలతో అలంకరించిన శివలింగం కనిపించింది. చాల కాలం నుంచి స్వామి కి నైవేద్యం పెట్టలేదని భావించిన తిన్నడు తన దెగరున్న పంది మాంసాన్ని నైవేద్యం గా పెట్టాలని అనుకున్నాడు. స్వామి స్నానం చేయకుండా నైవేద్యం ఎలా తింటాడు అని చేతిలో పందిని పట్టుకొని నీళ్ల కోసం వెళ్ళాడు. చేతిలో పంది ఉండడంతో నోటితో నీళ్లు తెచ్చి, కాలితొ లింగం మీదున్న పూలు తోసి, నోటిలో ఉన్న నీళ్లతో అభిషేకం చేసాడు. తరువాత పంది మాంసం నేవేద్యం గా అర్పించాడు. రోజు అలానే  చేసేవాడు. 

అప్పట్లో శివ గోచార అనే భ్రహ్మముడు ఉండేవాడు. తిన్నడు శివ లింగానికి చేసి పనులను చూసి చాల బాధ పడ్డాడు. ఆ బాధను తట్టుకోలేక శివ లింగానికి తలను కొట్టుకోవడంతో అగు వెనకకు వెళ్లిదాక్కొని చూడు అనే మాటలు వినిపించాయి. కొద్దీ సేపటికి తిన్నడు తన పూజ కోసం వచ్చాడు. పూలతో అలంకరించి మాంసాన్ని పెట్టాడు. కానీ శివుడు తినలేదు. ఎందుకు తినలేదని తిన్నడు శివలింగం వైపు చూసాడు. ఇంతలో శివలింగానికి ఉన్న కళ్ళలో ఒక కన్నులో నుంచి రక్తం రావడం మొదలైంది. అది గమనించిన తిన్నడు తన కంటిని పీకి రక్తం వస్తున్న కన్నుకి పెట్టాడు. అంతలో రెండొవ కంట్లోచి కూడా రక్తం రావడం మొదలైంది. తన కాలుతో రక్తాన్ని ఆపి రెండొవ కన్నును కూడా పీకడానికి సిద్దమయ్యాడు. అప్పుడు శివుడు ప్రత్యేక్షమై తన కంటిని తిరిగి ప్రసాదించాడు. వెనక నుంచి శివ గోచార తిన్నడు భక్తి ని చూసి ఆశ్చర్యపోయాడు. ఆలా తిన్నడు కన్నప్ప గా మారేడు కన్నప్ప అంటే తన కంటిని వేరొకరికి దానం చేసినవాడు అని అర్ధం. 

ఆలయ నిర్మాణం:

ప్రసిద్ధ గోపురం: ఆలయ ప్రధాన గోపురం దక్షిణ భారతదేశ శిల్పకళకి అద్భుతమైన ఉదాహరణ. 120 అడుగుల ఎత్తయిన ఈ గోపురం 11వ శతాబ్దంలో చోళ రాజవంశం కాలంలో నిర్మించబడింది.

రాయల కాలం నిర్మాణాలు: విజయనగర సామ్రాజ్యపు కృష్ణదేవరాయలు  శ్రీకాళహస్తి ఆలయాన్ని బాగా అభివృద్ధి చేశారు. ఆలయంలోని శిల్పకళ, ముఖ్యంగా గోపురాలు, రథాలు, శిల్పాలు విజయనగర శిల్పకాలకు మంచి ప్రసిద్ధి. శ్రీకృష్ణ దేవరాయల కాలంలో నిర్మించిన గాలి గోపురం, వెయ్యి కాళ్ళ మండపాలు ఇంకా అలానే  చెక్కు చెదరకుండా ఉన్నాయి. 

శ్రీకాళహస్తి ఆలయ విశేషాలు:

ఇక్కడ కొలువై ఉన్న శివలింగానికి ఎన్నో ప్రత్యేకతలు ఉన్నాయి. ప్రాణం ఉన్న శివ లింగం గా భక్తులు నమ్ముతారు. దానికి బలమైన కారణం కూడా ఉంది. గర్భగుడిలో పంచ దీపాలున్నాయి వాటి పేర్లు శి, వా, య, నమః. ఆలయం గర్భగుడిలో ఉన్న అన్ని దీపాలు నిశ్చలంగా ఉన్న, శివలింగం ముందు ఉన్న దీపం మాత్రం గాలికి రెపరెపలాడుతు ఉంటుంది. ఇది వాయు లింగం గా కొలువై ఉన్న ఆ పరమ శివుడి ఉత్వశ నిత్వశ గాలి కారణంగానే జరుగుతుందని భక్తుల ప్రగాఢ నమ్మకం. 

ఇక్కడ శివలింగం విషయములో ఇంకో వింత కూడా ఉంది. సాధారణముగా అర్చకులు శివలింగానికి అభిషేకం చేస్తూ ఉంటారు. కొన్ని కొన్ని ఆలయాలలో భక్తులకు కూడా అవకాశం ఉంటుంది. కానీ ఇక్కడ మాత్రం ఆర్చుకులతో సహా ఎవ్వరు ముట్టుకోవడానికి వీలు లేదు. శ్రీకాళహస్తిలో ఉన్న శివలింగం తెల్లని వర్ణం లో కనిపిస్తుంది. రోజు పచ్చ కర్పూరం తోనే అర్చకులు అభిషేకిస్తారు. అందుచేత ఈ శివలింగానికి కర్పూర లింగం అని మరో పేరు కూడా ఉంది. 

శ్రీ అంటే సాలీడు కాలము అంటే సర్పము హస్తి అంటే ఏనుగు ఈ మూడు మూగ జీవుల చేత శివుడు పూజలు అందుకున్నందున ఈ ప్రదేశానికి అనే పేరు వచ్చింది. సాలీడు, పాము, ఏనుగు ఆత్మలను ఆ పరమ శివుడు తనలో ఐక్యం చేసుకుని ఇక్కడ స్వయంభు గా నిలిచాడని అంటారు. 

స్వర్ణముఖి నది:

ఇక్కడ స్వర్ణముఖీ నది సాక్షాత్తుగా ఆ గంగాదేవి ప్రతిరూపమని చెప్తారు. శ్రీ కాళహస్తి పక్కన ఏ జీవ నది లేదని అగస్య మహర్షి మహ ముని శివుడ్ని ప్రదించగా అప్పుడు పరమ శివుడు భ్రహ్మ ద్వారా ఆకాశ గంగను బిల్వ వనం దెగర  కాళహస్తిలో ప్రవహింపచేసాడు. కాశి లోని గంగ నది వాలే ఇక్కడ కూడా స్నానం చేస్తే తమ పాపాలన్నీ పోతాయని నమ్మకం. 

పురాణాల్లో గౌతమ ముని శాపానికి గురైన ఇంద్రుడు స్వర్ణముఖి నది లో స్నానం చేస్తే శాప విమోచనం జరిగిందని చెప్తారు. 

ఆలయ ప్రవేశం:

ఈ ఆలయంలో తూర్పు ద్వారం గుండా ప్రవేశించి మొదట పాతాళ వినాయకుడిని దర్శించుకుని తరువాత శ్రీ కాళహస్తీశ్వరుడిని దర్శించుకుంటారు. 

భక్తుడి పాదాల కింద స్వామి ఆలయం:

శ్రీ కాళహస్తీశ్వరుడు మహా భక్త ప్రియుడు. ఎక్కడైనా దేవుడు పైన కొండా పైన ఉంటారు, భక్తులు కింద ఉంటారు. కానీ ఇక్కడ మాత్రం పరమేశ్వరుడి పరమ భక్తుడైన కన్నప్ప కు కొండపైన దేవాలయం ఉంది, ఈ దేవాలయం కింద శ్రీ  కాళహస్తీశ్వరుడి ఆలయం ఉంటుంది. అందుకే భక్త వల్లభుడు అని పిలుస్తారు. బ్రహ్మోత్సవాల్లో తొలి పూజ కన్నప్పకే చేయడం విశేషం. 

అంతేకాకుండా పరమ భక్తులైన బ్రాహర్ష మహర్షి, ధూర్జటి ల దేహాలను కూడా ఇక్కడే ఆలయంలో సమాధి చేసారు. ఆలయం రాజ ద్వారం దాటే గడప కింద వారి దేహాలను సమాధి చేసినట్టు అని గ్రంధాలు తెలుపుతున్నాయి. 

రాహు కేతు పూజలు:

రాహు కేతు పూజలు, శ్రీ  కాళహస్తీశ్వరుడు ఉండే నవ గ్రహ కవచం ద్వారా రాహు కేతువుతో పాటు గ్రహాలన్నీ కూడా ఆ శివుడి అదుపులో ఉంటాయని నమ్ముతారు. గ్యాన ప్రసూనాంబ అమ్మవారికి కూడా కేతువు వడానంగా ఉంటాడని ఈ ప్రదేశంలో రాహు కేతు శాంతి పూజలు జరిపిస్తుంటారు. ఈ శాంతి పూజల్లో ఒకేసారి వందల మంది పాల్గుటారు. ఇక్కడ శనీశ్వరుడికి మాత్రమే మండపం ఉంటుంది. శని త్రయోదశి రోజున శనీశ్వరుడికి జరిగే అభిషేకం కోసం భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో వస్తారు. 

చంగల్వరాయణ్ (సుబ్రమణ్య స్వామి) ఆలయం :

ఇక్కడ సుబ్రమణ్య స్వామి ని వల్లి దేవసేన సమేత చంగల్వరాయణ్ గా పూజలు అందుకుంటున్నాడు. ఇక్కడ మాత్రమే ఈ పేరు పెట్టి పిలుస్తారు. 

ఇతర దేవాలయాలు:

పాతాళ వినాయకుడి ఆలయం, దీని వెనక ఒక కథ ఉంది. పూర్వం దక్షిణ కైలాసానికి వచ్చిన అగస్య మహా ముని వినాయకుని దర్శించకపోవడం వల్ల ఆ నది ఎండిపోతుంది. తన తప్పుని తెలుసుకుని అగస్య ముని వినాయకుడ్ని పూజించినాట్లు స్థల పురాణం చెబుతుంది.

ఇంకా ఇక్కడ వల్లభ గణపతి, మహాలక్ష్మి గణపతి సహస్త్ర లింగేశ్వర దేవాలయాలు కూడా ఉన్నాయి. 

సహస్త్ర నమ మండపం:

శ్రీ కాళహస్తీశ్వరుడి ఆలయంలో ఎక్కడ ఆకాశం కనిపించదు. ఈ మండపం వద్ద ప్రత్యకంగా ఉంచిన గుర్తులు దెగర నిలబడి చూస్తే స్వామి వారి శిఖరం, అమ్మవారి శిఖరం, భక్త కన్నప్ప ఆలయాలు బాగా కనిపిస్తాయి. ఈ మండపం లో ధర్మరాజు, యమ ధర్మరాజు, చిత్రగుప్తుడు ప్రతిష్టించిన శివలింగాలు కూడా కనిపిస్తాయి. 

తిరుమల నుంచి 40 కిలో మీటర్ల దూరంలోనే  శ్రీ కాళహస్తీ క్షేత్రం ఉంది. కాబ్బటి తిరుమలకు వెళ్ళినప్పుడు తప్పకుండ శ్రీ  కాళహస్తీ కి వెళ్ళండి.